Αθήνα, 8-3-2001
Τις κοινές προτάσεις τους για μια
διέξοδο από τα σημερινά διατροφικά σκάνδαλα παρουσίασαν σήμερα σε
συνέντευξη τύπου η Greenpeace και ο Οργανισμός Ελέγχου και
Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων ΔΗΩ. Ταυτόχρονα, αναλαμβάνουν
πρωτοβουλία για μια ευρύτερη συνεργασία αγροτικών φορέων,
περιβαλλοντικών οργανώσεων και οργανώσεων καταναλωτών με σκοπό την
προώθηση της βιολογικής γεωργίας.
"Τρελές αγελάδες, διοξίνες και
σαλμονέλα σε κοτόπουλα, αυθώδης πυρετός σε χοιρινά, τρομώδης νόσος
των προβάτων, υπολείμματα φυτοφαρμάκων και νιτρικά σε λαχανικά,
μεταλλαγμένα τρόφιμα. Το επόμενο διατροφικό σκάνδαλο μοιάζει να
αποτελεί απλά θέμα χρόνου. Στη Βρετανία η Σπογγώδης Εγκεφαλοπάθεια
των Βοοειδών κόστισε μέχρι στιγμής περί τα 2 τρισεκατομμύρια
δραχμές, χωρίς να συμπεριλάβουμε το κόστος για την περίθαλψη των
ανθρώπων που εκδήλωσαν (ή θα εκδηλώσουν μέσα στα επόμενα χρόνια) τα
συμπτώματα της νόσου. Αν τα κριτήρια της βιολογικής γεωργίας
(σύμφωνα με τα οποία απαγορεύεται μεταξύ άλλων η χρήση συστατικών
ζωικής προέλευσης στις ζωοτροφές) εφαρμόζονταν εγκαίρως, σήμερα η
νόσος των τρελών αγελάδων δεν θα μας απασχολούσε καν. Αν επιπλέον
χρησιμοποιούσαμε για την επιδότηση της βιολογικής κτηνοτροφίας τα
ποσά που δαπανήθηκαν για τη διαχείριση της νόσου των τρελών
αγελάδων την τελευταία δεκαετία, τότε το βιολογικό κρέας θα ήταν
φθηνότερο από το συμβατικό ("τρελό" ή μη)", επεσήμανε ο Σπύρος
Σγούρος, Πρόεδρος της ΔΗΩ.
"Ο αγροτικός τομέας βρίσκεται διεθνώς σε μία από τις χειρότερες
κρίσεις των τελευταίων δεκαετιών. Τα διατροφικά σκάνδαλα, που έχουν
λάβει πλέον μορφή χιονοστιβάδας, έχουν κλονίσει την εμπιστοσύνη των
πολιτών τόσο στο διατροφικό και αγροτοκτηνοτροφικό μοντέλο, όσο και
στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι οποίες δεν επέδειξαν πάντα την
απαραίτητη σωφροσύνη και τόλμη προκειμένου να αποσοβηθεί η κρίση.
Πιστεύoυμε παρόλα αυτά πως υπάρχει βιώσιμη εναλλακτική λύση για τον
αγροτικό τομέα. Είναι η λύση της βιολογικής γεωργίας και
κτηνοτροφίας, η οποία όμως για να ξεφύγει από τα σημερινά αδιέξοδα
και στενά περιθώρια, απαιτεί μια σειρά από γενναίες πολιτικές
αποφάσεις. Η βιολογική γεωργία πρέπει να αποτελέσει τον κεντρικό
άξονα της εθνικής αγροτικής πολιτικής και να καλύπτει τουλάχιστον
το 5% της αγροτικής παραγωγής ως το 2005", τόνισε ο Νίκος
Χαραλαμπίδης, υπεύθυνος εκστρατειών του ελληνικού γραφείου της
Greenpeace.
Θέλοντας να συμβάλλουν στον κοινωνικό διάλογο γι' αυτό το θέμα,
η Greenpeace και η ΔΗΩ καταθέτουν 24 προτάσεις για θέματα που
αφορούν το γενετικό υλικό και τη χρήση του στην αγροτική παραγωγή,
τον τομέα της αγροτικής έρευνας, τους ελέγχους που είναι
απαραίτητοι σε όλο το διατροφικό κύκλωμα, καθώς και τις νομοθετικές
αλλαγές που είναι απαραίτητες προκειμένου να αποφύγουμε μελλοντικές
διατροφικές κρίσεις. Η υλοποίηση των προτάσεων αυτών απαιτεί την
ενεργό συμμετοχή όλης της κοινωνίας και ιδιαίτερα των αγροτικών
φορέων, των περιβαλλοντικών οργανώσεων, αλλά και των
καταναλωτών.
Οι κοινές προτάσεις είναι επιγραμματικά οι εξής:
Στον τομέα του γενετικού υλικού
· Αναπαραγωγή, καλλιέργεια των ντόπιων γνωστών ποικιλιών
πρωτεϊνούχων φυτών (λούπινα, ρεβίθια κλπ) για την αντικατάσταση των
χρησιμοποιούμενων ζωικών αλεύρων αλλά και της εισαγόμενης
μεταλλαγμένης σόγιας ή καλαμποκιού.
· Σαφές χρονοδιάγραμμα και ποσοτικοί στόχοι, συνοδευόμενοι από
τα απαραίτητα οικονομικά εργαλεία.
· Καταγραφή του ντόπιου γενετικού υλικού και αναπαραγωγή του
(σποροπαραγωγή).
· Προώθηση ντόπιων ποικιλιών με σκοπό τη μείωση των εισροών.
· Δημιουργία και λειτουργία των απαραίτητων υποδομών (τράπεζα
γενετικού υλικού)
· Εξασφάλιση των απαραίτητων ερευνητικών κονδυλίων (ΚΠΣ, ΓΓΕΤ
κλπ)
Στον τομέα της γεωργικής παραγωγής
· Αμεση προώθηση της καλλιέργειας ντόπιων ποικιλιών οι οποίες θα
εξασφαλίσουν την παραγωγή φυτικών πρωτεϊνών, που θα αντικατασταθούν
τα κρεατάλευρα και τη μεταλλαγμένη σόγια.
· Προώθηση της καλλιέργειας φυτών και παραγωγής προϊόντων
ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ).
· Προώθηση της καλλιέργειας φυτών και παραγωγής προϊόντων που
αποτελούν μέρος της παραδοσιακής Μεσογειακής Διατροφής.
Προώθηση της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας. Παρά το
γεγονός ότι όλοι συμφωνούν πως το γεωργικό ανάγλυφο, το κλίμα και
το μέγεθος του γεωργικού κλήρου στην Ελλάδα είναι ιδανικά για την
προώθηση της βιολογικής γεωργίας, οι βιοκαλλιεργούμενες εκτάσεις
δεν ξεπερνούν το 1%, ενώ στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες το
αντίστοιχο ποσοστό είναι περίπου 10%.
· Σαφές χρονοδιάγραμμα και ποσοτικοί στόχοι, συνοδευόμενοι από
τα απαραίτητα οικονομικά εργαλεία.
· Τροποποίηση των προτεινόμενων κονδυλίων που προβλέπονται στο
Γ'ΚΠΣ, ώστε να είναι δυνατή η επίτευξη των παραπάνω στόχων.
Στον τομέα της έρευνας
· Εξασφάλιση δίκαιης και ισόνομης κατανομής των ερευνητικών
κονδυλίων μεταξύ των διαφόρων γεωργικών μεθόδων. Να σταματήσει η
μονοκαλλιέργεια της έρευνας στη γενετική. Επιτέλους, πρέπει να
κατανοήσουμε ότι η έρευνα για τη βιολογική γεωργία συνιστά έρευνα
σε τομέα αιχμής.
· Προώθηση της έρευνας στη βιολογική λίπανση, φυτοπροστασία,
μεταποίηση, κλπ.
· Δημιουργία εργαστηρίων-τμημάτων βιολογικής γεωργίας στα
γεωπονικά πανεπιστήμια της χώρας μας.
· Εξασφάλιση των απαραίτητων ερευνητικών κονδυλίων από τη
ΓΓΕΤ.
· Πάγωμα κάθε πειραματικής καλλιέργειας μεταλλαγμένων φυτών.
Είναι γνωστό ότι οι συγκεκριμένες πειραματικές καλλιέργειες αφ'ενός
μεν δεν απαντούν σε κανένα από τα κρίσιμα ερωτήματα που σχετίζονται
με την ασφάλεια των μεταλλαγμένων φυτών και τις πιθανές
περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις, αφ΄ετέρου δε αποτελούν το πρώτο
βήμα για την έγκριση εκτεταμένων καλλιεργειών για εμπορική
χρήση.
Στον τομέα των ελέγχων
· Συστηματικοί έλεγχοι και πιστοποίηση σε πρώτες ύλες και
τρόφιμα.
· Συστηματικοί και έγκαιροι έλεγχοι και πιστοποίηση στο γενετικό
υλικό (ντόπιο και εισαγόμενο) με σκοπό την αποτροπή της όποιας
επιμόλυνσης με μεταλλαγμένο γενετικό υλικό.
· Συντονισμός της υπάρχουσας και διαθέσιμης εργαστηριακής
υποδομής και διαπίστευση των εργαστηρίων σύμφωνα με τα διεθνή
πρότυπα.
Στον τομέα της νομοθεσίας
· Αμεση ανακήρυξη των περιοχών της χώρας όπου θα προωθηθεί η
βιολογική γεωργία / κτηνοτροφία, τα ΠΟΠ κ.λ.π σε ζώνες απαλλαγμένες
από μεταλλαγμένους οργανισμούς (κατά τα πρότυπα της Τοσκάνης στην
Ιταλία).
· Ανάληψη ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για τη νομική κατοχύρωση της
δυνατότητας ανακήρυξης κράτους-μέλους σε ζώνη απαλλαγμένη από
μεταλλαγμένους οργανισμούς, τον καθορισμό της αντικειμενικής
ευθύνης, του διαχωρισμού των μεταλλαγμένων οργανισμών (και
προϊόντων) από τα αντίστοιχα συμβατικά σε όλα τα στάδια της
παραγωγικής διαδικασίας.
· Απαγόρευση εισαγωγής/εμπορίας γενετικού υλικού για το οποίο
δεν υπάρχει πιστοποίηση και εργαστηριακή ανάλυση που εξασφαλίζουν
ότι δεν προέρχεται από ή δεν περιέχει μεταλλαγμένο γενετικό υλικό
(σκοπίμως ή κατά λάθος).
· Αμεση υιοθέτηση από το ελληνικό Κοινοβούλιο του Πρωτοκόλλου
για τη Βιοασφάλεια.