5η Υπουργική Διάσκεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (2/9/2003)

Αθήνα, 2-9-2003

Με αφορμή την προσφυγή των ΗΠΑ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για τα μεταλλαγμένα, η Greenpeace έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα έκθεση με τίτλο "O Πόλεμος των HΠΑ ενάντια στη Βιοασφάλεια". Η Greenpeace καταγγέλλει την προσπάθεια των ΗΠΑ να επιβάλλουν τα μεταλλαγμένα, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, και ζητά από όλα τα κράτη-μέλη του ΠΟΕ να απορρίψουν την προσφυγή των ΗΠΑ εναντίον της ΕΕ. Οι Διεθνείς Περιβαλλοντικές Συμφωνίες, όπως το Πρωτόκολλο για τη Βιοασφάλεια, δεν πρέπει να υπονομεύονται από τους κανόνες του ΠΟΕ για το ελεύθερο εμπόριο.

"Στην προσπάθειά τους να επιβάλλουν τα μεταλλαγμένα σ' έναν πλανήτη που αντιστέκεται, οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν κάθε αθέμιτο μέσο. Ύστερα από τους εκβιασμούς προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, δοκιμάζουν τώρα τον ΠΟΕ ως εργαλείο εναντίον της ΕΕ με σκοπό να ανοίξουν νέες αγορές για τα μεταλλαγμένα προϊόντα τους", δήλωσε η Μυρτώ Πισπίνη, υπεύθυνη της εκστρατείας για τη γενετική του ελληνικού γραφείου της Greenpeace. "Η προσφυγή των ΗΠΑ στον ΠΟΕ για τα μεταλλαγμένα αποτελεί άμεση απειλή για το Πρωτόκολλο για τη Βιοασφάλεια, τη μόνη διεθνή συμφωνία που θέτει ως προτεραιότητα την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας από την απειλή των μεταλλαγμένων"

Απώτερος στόχος της αμερικάνικης προσφυγής είναι οι αγορές της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής. Με την επίθεση ενάντια στην ευρωπαϊκή στάση στο θέμα των μεταλλαγμένων, οι ΗΠΑ θέλουν να στείλουν ένα σαφές μήνυμα στις αναπτυσσόμενες χώρες: οποιαδήποτε προσπάθεια για εφαρμογή περιοριστικών κανόνων ενάντια στα μεταλλαγμένα θα συναντά την απειλή κυρώσεων. Ήδη, η Ταϊλάνδη, η Βολιβία, η Σρι Λάνκα, η Νότια Κορέα και η Αίγυπτος, έχουν δεχθεί τις πιέσεις των ΗΠΑ για να εγκαταλείψουν τα σχέδιά τους για την εφαρμογή κανονισμών για τη σήμανση των μεταλλαγμένων προϊόντων.

Χρησιμοποιώντας τον ΠΟΕ ως πολιτικό όπλο, οι ΗΠΑ επιδιώκουν ταυτόχρονα να υπονομεύσουν την ισχύ του Πρωτοκόλλου για τη Βιοασφάλεια, της μόνης διεθνούς νομικά δεσμευτικής συμφωνίας που αναγνωρίζει το δικαίωμα των κρατών να αρνηθούν τα μεταλλαγμένα βάσει της Αρχής της Προφύλαξης. Αξίζει να τονίσουμε ότι οι ΗΠΑ, δεδομένου ότι δεν έχουν υπογράψει το Πρωτόκολλο για τη Βιοασφάλεια, δεν μπορούν να επηρεάσουν τις διαπραγματεύσεις που αφορούν σε αυτό και χρησιμοποιούν τον ΠΟΕ για να το υπονομεύσουν.

Το Πρωτόκολλο για τη Βιοασφάλεια θα τεθεί επίσημα σε ισχύ στις 11 Σεπτεμβρίου 2003, μεσούσης της Υπουργικής Διάσκεψης στο Κανκούν. Η προσφυγή των ΗΠΑ εναντίον της ΕΕ πραγματοποιήθηκε λίγες ημέρες πριν το Πρωτόκολλο λάβει την 50η επικύρωση, που του προσέδωσε πλέον την ισχύ διεθνούς νόμου.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάζει η έκθεση της Greenpeace, η κύρια επιδίωξη των ΗΠΑ είναι η επιβολή του δικού τους χαλαρού ρυθμιστικού πλαισίου για τα μεταλλαγμένα ως το παγκόσμιο πρότυπο. Στις ΗΠΑ παρόλο που όλες οι δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία (από 79% έως 93%) των αμερικανών υποστηρίζει ένα καθεστώς σήμανσης, η κυβέρνηση αρνείται την επιβολή του. Παράλληλα, ανεξάρτητες έρευνες καταδεικνύουν τις ελλείψεις του συστήματος ελέγχων των αμερικάνικων υπηρεσιών για τα μεταλλαγμένα.

Η αποστολή επισιτιστικής βοήθειας στις αναπτυσσόμενες χώρες χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για την επιβολή των μεταλλαγμένων. Στην πραγματικότητα, τα αμερικάνικα προγράμματα της επισιτιστικής βοήθειας έχουν ως στόχο το άνοιγμα των διεθνών αγορών σε γεωργικά προϊόντα. Όπως αναφέρεται και στην ιστοσελίδα της Αμερικάνικης Υπηρεσίας για τη Διεθνή Ανάπτυξη (USAID) "τα προγράμματα εξωτερικής βοήθειας της Αμερικής ωφελούν κατά κύριο λόγο τις ΗΠΑ". Μέσα από αυτά τα προγράμματα οι ΗΠΑ κατακλύζουν τις αναπτυσσόμενες χώρες με μεταλλαγμένα προϊόντα.

Τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι το 40% του σταριού, το 25-30% του καλαμποκιού, το 30% της σόγιας, το 20% του ρυζιού και το 57% του βαμβακιού των ΗΠΑ εξάγεται στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η αναλογία των μεταλλαγμένων καλλιεργειών στις ΗΠΑ για το 2002 ήταν 75% για τη σόγια, 34% για το καλαμπόκι και 71% για το βαμβάκι, με ανοδικές τάσεις για το 2003. Ο συνδυασμός των παραπάνω στοιχείων δείχνει ότι οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τις αναπτυσσόμενες χώρες ως χωματερές μεταλλαγμένων προϊόντων. Επιπλέον, οι ΗΠΑ δε διστάζουν να απαιτήσουν την αποδοχή των μεταλλαγμένων ως όρο για την αποστολή φαρμάκων για τη θεραπεία θανατηφόρων ασθενειών όπως το AIDS σε αναπτυσσόμενες χώρες.

"Το Πρωτόκολλο για τη Βιοασφάλεια υιοθετεί την Αρχή της Προφύλαξης και δίνει το δικαίωμα στις χώρες να απορρίψουν την εισαγωγή μεταλλαγμένων οργανισμών. Οι μεταλλαγμένοι οργανισμοί και οι επιπτώσεις τους στην υγεία, το περιβάλλον και τη γεωργία, δεν ανήκουν στη δικαιοδοσία ενός οργανισμού όπως ο ΠΟΕ, που ασχολείται με την απελευθέρωση του εμπορίου. Στο Κανκούν, τα κράτη-μέλη του ΠΟΕ πρέπει να αφαιρέσουν από τον Οργανισμό το δικαίωμα να επιβάλλει κυρώσεις και να προωθεί κανόνες που απειλούν το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία", τόνισε η Μυρτώ Πισπίνη.

Η Greenpeace ζητά από την Υπουργική Διάσκεψη του ΠΟΕ που θα πραγματοποιηθεί στο Κανκούν:

Να απορρίψει την προσφυγή των ΗΠΑ εναντίον της ΕΕ στο θέμα των μεταλλαγμένων.

Να αναγνωρίσει την απόλυτη αρμοδιότητα του Πρωτοκόλλου για τη Βιοασφάλεια σε θέματα που αφορούν στους μεταλλαγμένους οργανισμούς.

Να μεταφέρει τις συζητήσεις μεταξύ των κανόνων του εμπορίου και των Διεθνών Περιβαλλοντικών Συνθηκών σε ένα ουδέτερο φόρουμ, κατά προτίμηση στα Ηνωμένα Έθνη.

Να υιοθετήσει την Αρχή της Προφύλαξης.

Ειδικότερα για τη χώρα μας, η Greenpeace ζητά από την Ελληνική κυβέρνηση:

Να επικυρώσει άμεσα το Πρωτόκολλο για τη Βιοασφάλεια.

Να ανακηρύξει τη χώρα μας σε ζώνη απαλλαγμένη από μεταλλαγμένους οργανισμούς.