Αθήνα, 13-05-2004
Με στόχο την ενημέρωση αλλά και την κινητοποίηση των καταναλωτών, η Greenpeace πραγματοποιεί νέα έρευνα στην ελληνική αγορά τροφίμων και ζωοτροφών. Στη σημερινή συνέντευξη τύπου, η διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση παρουσίασε το νέο "Οδηγό Καταναλωτών" ο οποίος αποτυπώνει τις θέσεις των εταιριών παραγωγής ζωικών προϊόντων σχετικά με τη χρήση μεταλλαγμένων ζωοτροφών. Σύμφωνα με τις γραπτές απαντήσεις σε σχετικό ερωτηματολόγιο της Greenpeace, η πλειοψηφία των βιομηχανιών τροφίμων δηλώνει ότι δε χρησιμοποιεί μεταλλαγμένες ζωοτροφές. Οι δηλώσεις αυτές εγείρουν έντονες αμφιβολίες αφού, την ίδια στιγμή, περισσότεροι από 250.000 τόνοι μεταλλαγμένης σόγιας εισάγονται στη χώρα μας κάθε χρόνο και καταλήγουν στις ζωοτροφές! Η διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση καταγγέλλει την απουσία των επίσημων μηχανισμών ελέγχου, κυρώσεων αλλά και ενημέρωσης των καταναλωτών σχετικά με τη χρήση μεταλλαγμένων ζωοτροφών και καλεί τους καταναλωτές να συμμετάσχουν στη μεγάλη κινητοποίηση ενάντια στα μεταλλαγμένα.
Το αίτημα των χιλιάδων μελών του Δικτύου Καταναλωτών και η εφαρμογή της νέας Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας(1) αποτέλεσαν την αφορμή για την πραγματοποίηση της νέας έρευνας της Greenpeace για τα μεταλλαγμένα προϊόντα στην ελληνική αγορά τροφίμων και ζωοτροφών. Ο νέος Οδηγός Καταναλωτών επικεντρώνεται στα ζωικά προϊόντα που είναι πιθανό να προέρχονται από ζώα που εκτρέφονται με μεταλλαγμένους οργανισμούς. Οι νέοι Κανονισμοί για τη σήμανση και την ιχνηλασιμότητα καθιστούν υποχρεωτική τη σήμανση των ζωοτροφών αλλά δεν υποχρεώνουν σε σήμανση των ζωικών προϊόντων. 'Aρα ο καταναλωτής δεν έχει κανένα τρόπο να γνωρίζει αν τα αβγά, τα γαλακτοκομικά, το κρέας προέρχονται από ζώα που τρέφονται με μεταλλαγμένους οργανισμούς.
"Η χώρα μας ξεκίνησε να εισάγει ποσότητες μη μεταλλαγμένης σόγιας εδώ και τρία χρόνια χάρις στην επίμονη αντίδραση των καταναλωτών. Παρ'όλα αυτά, μεγάλες ποσότητες μεταλλαγμένης σόγιας εξακολουθούν να εισάγονται και να χρησιμοποιούνται στις ζωοτροφές. Η απουσία επίσημων και συστηματικών ελέγχων αφήνει ανοιχτή την πόρτα στα μεταλλαγμένα και τους καταναλωτές στο σκοτάδι. Αφού η πλειοψηφία των βιομηχανιών τροφίμων δηλώνει ότι δε χρησιμοποιεί μεταλλαγμένα ούτε σε τρόφιμα ούτε σε ζωοτροφές δε μένει παρά να ανακαλύψουμε πού βρίσκεται η χωματερή των μεταλλαγμένων", δήλωσε η Μυρτώ Πισπίνη, υπεύθυνη της εκστρατείας για τα μεταλλαγμένα στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace.
Η σόγια παραμένει η κύρια πηγή μεταλλαγμένων για τη χώρα μας. Στην Ελλάδα εισάγονται περίπου 500.000 τόνοι σόγιας(2) ετησίως από τους οποίους πάνω από το 80% προορίζεται για την παραγωγή ζωοτροφών. Σύμφωνα με στοιχεία από την αγορά, οι εισαγωγές μη μεταλλαγμένης σόγιας καλύπτουν περίπου 200.000 τόνους.
Το Φεβρουάριο του 2004, η Greenpeace απέστειλε ερωτηματολόγια στις μεγαλύτερες βιομηχανίες τροφίμων, ζωοτροφών και ιχθυοτροφών, με σκοπό να καταγράψει τη στάση της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων σε σχέση με τη χρήση γενετικά μεταλλαγμένων οργανισμών σε ζωοτροφές και ιχθυοτροφές. Η σύνταξη του νέου Οδηγού Καταναλωτών βασίστηκε στις γραπτές απαντήσεις των μεγαλύτερων βιομηχανιών τροφίμων σχετικά με το αν μπορούν να εξασφαλίσουν - και με ποιον τρόπο - ότι τα προϊόντα τους προέρχονται από ζώα που έχουν τραφεί με ζωοτροφές απαλλαγμένες από μεταλλαγμένους οργανισμούς.
Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας κατέδειξαν ότι στην πλειοψηφία τους οι εταιρίες εγγυώνται ότι δε χρησιμοποιούν μεταλλαγμένες ζωοτροφές στην παραγωγή των προϊόντων τους,(3) χωρίς όμως να προσκομίζουν τα σχετικά πιστοποιητικά.
Ο Οδηγός Καταναλωτών καταχωρίζει τις εταιρίες και τα προϊόντα τους σε τρεις κατηγορίες:
Πράσινη, αν o παραγωγός εγγυάται εγγράφως ότι τα προϊόντα του προέρχονται από ζώα που τρέφονται με μη μεταλλαγμένες ζωοτροφές και προσκομίζει σχετικά πιστοποιητικά.
Γκρι, αν o παραγωγός εγγυάται εγγράφως ότι τα προϊόντα του προέρχονται από ζώα που τρέφονται με μη μεταλλαγμένες ζωοτροφές αλλά δεν προσκομίζει σχετικά πιστοποιητικά και
Κόκκινη, αν ο παραγωγός δεν απάντησε στο σχετικό ερωτηματολόγιο της Greenpeace.
Όσον αφορά τη στάση των βιομηχανιών τροφίμων σχετικά με τη χρήση μεταλλαγμένων συστατικών στα προϊόντα τους, τα οποία θα πρέπει να φέρουν σήμανση σύμφωνα με τη νέα Ευρωπαϊκή Νομοθεσία, τα αποτελέσματα της έρευνάς μας δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών βιομηχανιών τροφίμων εξακολουθεί να μη χρησιμοποιεί μεταλλαγμένα συστατικά. Παρόλα αυτά, δεδομένου ότι δεν έχουν ακόμα εγκατασταθεί μηχανισμοί συστηματικών ελέγχων, η Greenpeace θα συνεχίσει τις έρευνες για τα μεταλλαγμένα τρόφιμα στην ελληνική αγορά, θα ψάχνει τις ετικέτες των προϊόντων στα καταστήματα τροφίμων, θα πραγματοποιεί δειγματοληπτικές εργαστηριακές αναλύσεις και θα δημοσιοποιεί τα αποτελέσματα των ερευνών της. Η συμμετοχή των καταναλωτών σε αυτή την προσπάθεια είναι απαραίτητη για να διώξουμε τα μεταλλαγμένα από το πιάτο μας.
"Είναι φανερό ότι μόνο η κινητοποίηση των καταναλωτών θα κλείσει οριστικά την πόρτα στα μεταλλαγμένα. Η πρόσφατη υποχώρηση της εταιρίας Monsanto από την παραγωγή του μεταλλαγμένου σταριού παγκοσμίως θα πρέπει να οπλίσει τους καταναλωτές με δύναμη και αισιοδοξία να συνεχίσουν να απορρίπτουν τα μεταλλαγμένα", τόνισε η Μυρτώ Πισπίνη.
Η Greenpeace καλεί όλους όσοι θέλουν να έχουν λόγο και ρόλο σε ζητήματα που αφορούν στην προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος να απαιτήσουν, από τις μεν βιομηχανίες τροφίμων, προϊόντα και ζωοτροφές απαλλαγμένα από μεταλλαγμένους οργανισμούς, από τις δε αρμόδιες αρχές του Υπουργείου Γεωργίας και τον ΕΦΕΤ, να εγκαταστήσουν αμέσως τους απαραίτητους μηχανισμούς ελέγχου, κυρώσεων και ενημέρωσης των πολιτών σχετικά με τα μεταλλαγμένα.
Σημείωσεις
(1) Περισσότερα για τη νέα Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για τα μεταλλαγμένα βλέπε σε σχετική έκθεση της Greenpeace
(2) Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat (2002), η χώρα μας εισάγει σόγια κυρίως από την Αργεντινή (251.264 τόνους), τις ΗΠΑ (168.841) και από τη Βραζιλία (100.840 τόνους).
Στην Αργεντινή το 98% της παραγωγής σόγιας είναι μεταλλαγμένη ενώ στις ΗΠΑ αντίστοιχα πάνω από το 70%. Η Βραζιλία αποτελεί την κύρια πηγή μη μεταλλαγμένης σόγιας δεδομένου ότι μέχρι στιγμής απαγορεύεται η καλλιέργεια της μεταλλαγμένης σόγιας. Εξαίρεση αποτέλεσε η παράνομη καλλιέργεια μεταλλαγμένης σόγιας στα σύνορα με την Αργεντινή.
(3) Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων - ΣΕΒΤ, σύμφωνα με την οποία "H Ελληνική Βιομηχανία έχει επανειλημμένα εκφράσει τη δέσμευσή της να τηρεί απαρέγκλιτα την Εθνική Νομοθεσία και να σέβεται την επιθυμία των καταναλωτών της. Έτσι, έχει επιλέξει τη μη χρήση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών σε όλη την τροφική αλυσίδα".