ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΟ ΒΑΜΒΑΚΙ(III) - Το σκάνδαλο του 1 τρις

δελτίο τύπου - 27 Ιουνίου, 2000

Αθήνα, 27-6-2000

Τον κίνδυνο να χαθεί μέχρι 1 τρισ. δρχ. καταγγέλλει η Greenpeace, ζητώντας παράλληλα την καταστροφή όλων των καλλιεργειών μεταλλαγμένου βαμβακιού. Με δεδομένη την παράνομη εισαγωγή και καλλιέργεια σπόρων μεταλλαγμένου βαμβακιού στην Ελλάδα, αλλά και την επερχόμενη ανθοφορία των φυτών του βαμβακιού (αρχές Ιουλίου), είναι πιθανό να βρισκόμαστε μπροστά σε μια ευρύτερη γενετική ρύπανση του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας. Η πλήρης αδράνεια του Υπουργείου Γεωργίας απειλεί άμεσα το περιβάλλον αλλά και το εισόδημα των βαμβακοκαλλιεργητών, των ελαιοπαραγωγών και των κλωστοϋφαντουργών.

Με δεδομένη την παράνομη εισαγωγή και καλλιέργεια σπόρων μεταλλαγμένου βαμβακιού στην Ελλάδα, αλλά και την επερχόμενη ανθοφορία των φυτών του βαμβακιού (αρχές Ιουλίου), είναι πιθανό να βρισκόμαστε μπροστά σε μια ευρύτερη γενετική ρύπανση του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας. Η πλήρης αδράνεια του Υπουργείου Γεωργίας απειλεί άμεσα το περιβάλλον αλλά και το εισόδημα των βαμβακοκαλλιεργητών, των ελαιοπαραγωγών και των κλωστοϋφαντουργών.

"Επιτέλους, τα αρμόδια υπουργεία πρέπει να καταλάβουν πως δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο. Η χιονοστιβάδα των αντίστοιχων σκανδάλων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες δεν αφήνει πλέον περιθώρια στις ελληνικές αρχές, που πρέπει να καταλάβουν πως δεν μπορούν να παίζουν με το περιβάλλον και το εισόδημα εκατοντάδων χιλιάδων παραγωγών και εργαζομένων", επεσήμανε ο Νίκος Χαραλαμπίδης, υπεύθυνος εκστρατειών στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace.

Μετά τις αρχικές καταγγελίες και διαμαρτυρίες της Greenpeace στο υπουργείο Γεωργίας, στις 10-3-2000, είχαμε τις εξής εξελίξεις:

1. 'Αγνωστη ποσότητα μεταλλαγμένου σπόρου βαμβακιού έχει ήδη σπαρεί στη χώρα μας. Η απελευθέρωση μεταλλαγμένου βαμβακιού στο περιβάλλον (καλλιέργεια) απαγορεύεται με βάση την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία (Οδηγία 90/220). Ήδη, η χώρα μας καλείται να αναφέρει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα συγκεκριμένα μέτρα που έλαβε για την αποφυγή απελευθέρωσης μη εγκεκριμένου μεταλλαγμένου οργανισμού στο περιβάλλον.

2. Οι έλεγχοι στις σπορομερίδες βαμβακιού (ντόπιες και εισαγωγής) που χρησιμοποιήθηκαν στη χώρα μας έχουν ολοκληρωθεί μόλις κατά το ένα τέταρτο. Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα επιβεβαιώνουν τα εργαστηριακά ευρήματα της Greenpeace σύμφωνα με τα οποία μεταλλαγμένοι σπόροι βαμβακιού εισήχθησαν παράνομα στην Ελλάδα.

3. Η ανθοφορία του βαμβακιού (αρχές Ιουλίου) θα σημάνει την ανεξέλεγκτη ρύπανση των γειτονικών καλλιεργειών αλλά και του ευρύτερου φυσικού περιβάλλοντος.

4. Ο Σύνδεσμος Ελλήνων Βιομηχάνων Κλωστοϋφαντουργών έχει ζητήσει την εξασφάλιση ότι δεν θα καλλιεργηθεί μεταλλαγμένο βαμβάκι στην Ελλάδα. Το ίδιο αίτημα έχει διατυπωθεί και από ελαιουργικές βιομηχανίες.

5. Ο συνολικός κύκλος εργασιών του βαμβακιού ανέρχεται στο 1 τρισεκατομμύριο δραχμές (περιλαμβάνει αγροτική παραγωγή, εκκοκκιστήρια, ζωοτροφές, ελαιουργία, κλωστοϋφαντουργία).

6. Ήδη, μεγάλες εταιρείες που εισάγουν ελληνικό βαμβάκι ζητούν πιστοποίηση του προϊόντος ώστε να εξασφαλίσουν ότι δεν θα προέρχεται από μεταλλαγμένο οργανισμό.

7. Η άμεση καταστροφή των καλλιεργειών στις οποίες χρησιμοποιήθηκε μεταλλαγμένος σπόρος αποτελεί πλέον τη μόνη λύση για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της εθνικής παραγωγής.

8. Παράνομη εισαγωγή μεταλλαγμένου σπόρου (ελαιοκράμβης) εντοπίστηκε επίσης (15-5-2000) σε Σουηδία, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Βρετανία και Γερμανία. Τα αρμόδια υπουργεία ζήτησαν την άμεση καταστροφή των επιμολυσμένων αγρών, πριν την ανθοφορία, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαβεβαίωσε (9-6-2000) για την αποζημίωση των αγροτών.

Μετά τις αποκαλύψεις της Greenpeace, η έκδοση Υπουργικής Απόφασης (10-3-2000) έδωσε κάποιες ελπίδες για τη διασφάλιση της παραγωγής του βαμβακιού και την αποφυγή της απελευθέρωσης μεταλλαγμένου γενετικού υλικού στο περιβάλλον. Η Υπουργική Απόφαση υποχρέωνε όλες τις εταιρείες παραγωγής και εμπορίας σπόρων να προσκομίσουν πιστοποιητικά και εργαστηριακές αναλύσεις που να εξασφαλίζουν ότι οι σπόροι τους δεν είναι μεταλλαγμένοι ούτε έχουν υποστεί επιμόλυνση με μεταλλαγμένο γενετικό υλικό. Η συνέχεια διέψευσε κάθε ελπίδα.

Σήμερα, 15 περίπου μέρες πριν από την ανθοφορία (που θα σημάνει και τη γενετική ρύπανση μεγάλου μέρους της ελληνικής φύσης) το Υπουργείο Γεωργίας εξακολουθεί τις παλινωδίες. Οι αντικρουόμενες δηλώσεις του υπουργού Γιώργου Ανωμερίτη και του υφυπουργού Βαγγέλη Αργύρη μαρτυρούν σύγχυση και πανικό. Δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε βέβαια τις ευθύνες των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπουργείου Γεωργίας καθώς και του Οργανισμού Βάμβακος. Παρά το γεγονός ότι η απαγόρευση της καλλιέργειας μεταλλαγμένου βαμβακιού ήταν γνωστή ήδη από τον Φεβρουάριο του 1999, οι υπηρεσίες δεν ανέλαβαν καμία σχετική πρωτοβουλία, ούτε έκαναν σχετικούς ελέγχους.

Εξίσου ανεύθυνη στάση κράτησαν στη συντριπτική πλειοψηφία τους και οι εταιρείες εισαγωγής και παραγωγής σπόρων. Λίγες μόλις ημέρες μετά την έναρξη των εργαστηριακών ελέγχων σε εργαστήρια της χώρας, οι άμεσα ενδιαφερόμενες εταιρείες προσέφυγαν στο Διοικητικό Πρωτοδικείο ζητώντας την ανάκληση της Υπουργικής Απόφασης που επέβαλε τους ελέγχους. Μέχρι σήμερα, μόνο η ΚΕΣΠΥ και ο Αγροτικός Οίκος Σπύρου έχουν πραγματοποιήσει αναλύσεις σε όλες τις σπορομερίδες τους. Τα αποτελέσματα ήταν αρνητικά στην περίπτωση της ΚΕΣΠΥ, ενώ στην περίπτωση του Αγροτικού Οίκου Σπύρου εντοπίστηκαν ορισμένες σπορομερίδες που περιέχουν μεταλλαγμένο γενετικό υλικό. Οι υπόλοιπες εταιρείες εξακολουθούν να τηρούν σιγή ιχθύος. Αξίζει τέλος να τονίσουμε ότι σε αντίστοιχες περιπτώσεις παράνομης εισαγωγής μεταλλαγμένου σπόρου (Ελβετία, Σουηδία, Γαλλία, Βρετανία) οι εταιρείες κλήθηκαν να αποζημιώσουν τους αγρότες για την παραγωγή η οποία έπρεπε να καταστραφεί.

Αν και έχει μάλλον ξεχαστεί, η Υπουργική Απόφαση της 10-3-2000, η οποία ζητούσε την υποχρεωτική πραγματοποίηση εργαστηριακών αναλύσεων για όλες τις σπορομερίδες (εισαγωγής και ντόπιας παραγωγής) βαμβακιού, ζητούσε επίσης την εφαρμογή των ίδιων μέτρων και για τους σπόρους καλαμποκιού. Σχετικές έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στις ΗΠΑ και την Ευρώπη (Μάϊος 2000) έδειξαν ότι οι συμβατικοί σπόροι καλαμποκιού προέλευσης ΗΠΑ παρουσιάζουν επιμόλυνση με μεταλλαγμένο γενετικό υλικό σε ποσοστό τουλάχιστον 15%. Μέχρι σήμερα, οι υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας δεν έχουν κάνει τον παραμικρό έλεγχο στους σπόρους καλαμποκιού. Ήδη τα φυτά έχουν ανθίσει και είναι άγνωστο αν και σε τι έκταση παρατηρείται γενετική ρύπανση σε μεγάλες αγροτικές εκτάσεις της χώρας μας. Η καλλιέργεια του καλαμποκιού στην Ελλάδα ξεπερνά τα 2.000.000 στρέμματα, ενώ το τελικό προϊόν χρησιμοποιείται σε πολλά συσκευασμένα τρόφιμα (μεταξύ των οποίων και παιδικές τροφές) αλλά και ζωοτροφές.

Η Greenpeace ζητά: