15 Μαρτίου: Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή σε αριθμούς

Αν αποτυπώσουμε την παγκόσμια κατανάλωση σε αριθμούς, θα διαπιστώσουμε με ποιο τρόπο η αλόγιστη κατανάλωση βλάπτει το περιβάλλον. Πράγματι, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα εκατομμύρια ευρωπαϊκά νοικοκυριά συμβάλλουν σημαντικά στα περιβαλλοντικά προβλήματα όχι μόνο της Ευρώπης αλλά και ολόκληρου του πλανήτη. Παράλληλα, το "περιβαλλοντικό αποτύπωμα" του μέσου Ευρωπαίου, δηλαδή ο χώρος που καταλαμβάνει στον πλανήτη για την ικανοποίηση των αναγκών του, μεγαλώνει συνεχώς.

• Το 5-10% του λογαριασμού ρεύματος ενός μέσου νοικοκυριού αντιστοιχεί σε κατανάλωση ρεύματος από συσκευές σε κατάσταση αναμονής (stand by). Υπολογίζεται ότι μέχρι το 2020 το ποσοστό αυτό θα αποτελεί το 10% του συνόλου της κατανάλωσης ρεύματος στις βιομηχανικές χώρες, θα απαιτούνται δηλαδή 400 επιπλέον σταθμοί παραγωγής ρεύματος των 500 μεγαβάτ, οι οποίοι θα εκλύουν 600 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως. (2) + (3)
• Το 12% του εισοδήματος ενός μέσου ευρωπαϊκού νοικοκυριού καταναλώνεται στην αυτοκίνηση. Αντίστοιχα, λιγότερο από το 2% καταναλώνεται για μετακινήσεις με μέσα μαζικής μεταφοράς. Για κάθε χιλιόμετρο που διανύουμε με το αυτοκίνητό μας, καταναλώνουμε 2 με 3 φορές περισσότερα καύσιμα απ’ ότι με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. (1) + (2)
• Περίπου ένα νέο αυτοκίνητο κάνει την εμφάνισή του στους δρόμους του πλανήτη ανά δευτερόλεπτο, δηλαδή 4.000 αυτοκίνητα την ώρα και 100.000 τη μέρα. Το 50% της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου γίνεται από τα αυτοκίνητα. Κάθε λίτρο βενζίνης που καίγεται εκλύει στην ατμόσφαιρα 2,4 κιλά διοξειδίου του άνθρακα, ενώ αντίστοιχα κάθε λίτρο diesel εκλύει 2,7 κιλά διοξειδίου του άνθρακα. Εκτιμάται ότι το 20-25% των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα οφείλεται στην αυτοκίνηση. (2) + (3)
• Τα απορρίμματα από υλικά συσκευασίας στην Ε.Ε. των 15 αντιστοιχούν σε περισσότερα από 160 κιλά ανά άτομο κάθε χρόνο. Από αυτά, περισσότερο από τα 2/3 προέρχονται από τη βιομηχανία τροφίμων. (1)
• Η παραγωγή ενός εκατομμυρίου τόνων πλαστικών μπουκαλιών προκαλεί την έκλυση στην ατμόσφαιρα 732.000 τόνων αερίων του θερμοκηπίου. Ένα μόνο πλαστικό μπουκάλι του ενός λίτρου μπορεί να διασπαστεί σε μικρά κομμάτια αρκετά ώστε να μπορούμε να τοποθετήσουμε από ένα σε κάθε χιλιόμετρο παραλίας του πλανήτη. (2) + (3)
• Για να παραχθούν ένα εκατομμύριο τόνοι αλουμινένια κουτάκια απαιτούνται 5 εκατομμύρια τόνοι βωξίτη και ενέργεια που αντιστοιχεί σε 32 εκατομμύρια βαρέλια ακατέργαστου πετρελαίου. Η ανακύκλωσή τους εξοικονομεί το σύνολο του βωξίτη, πάνω από 75% της ενέργειας και περίπου το 75% των ρυπαντών. (2)
• Για την παραγωγή ενός τόνου χαρτιού απαιτείται 2-3 φορές το ίδιο βάρος σε δέντρα. Το 55% της παγκόσμιας παραγωγής χαρτιού γίνεται από δέντρα, το 38% από ανακυκλωμένο χαρτί και το 7% από άλλες πηγές. Η ανακύκλωση χαρτιού μειώνει κατά 74% την ατμοσφαιρική ρύπανση και κατά 35% τη ρύπανση του νερού. (2)
• Η έκταση των δασών του πλανήτη έχει μειωθεί στο μισό περίπου τα τελευταία 8.000 χρόνια, με τη μεγαλύτερη καταστροφή να καταγράφεται κατά τον 20ο αιώνα, λόγω της αυξημένης ζήτησης για χαρτί και ξυλεία αλλά και της επέκτασης των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Μεταξύ του 1980 και του 1995, τουλάχιστον 2 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα δάσους καταστράφηκαν, μία έκταση μεγαλύτερη από το Μεξικό. (2)
• Υπολογίζεται ότι η παγκόσμια κατανάλωση κρέατος θα αυξάνεται κατά 2% ανά έτος μέχρι το 2015. Το 43% του μοσχαρίσιου κρέατος και πάνω από το μισό χοιρινό και κρέας πουλερικών παράγονται σε βιομηχανικές φάρμες. Η αυξημένη ζήτηση για κρέας οδηγεί στην αποψίλωση δασών και την μετατροπή τους σε βοσκοτόπια ή μονοκαλλιέργειες σόγιας, συχνά μεταλλαγμένης, κυρίως στη Λατινική Αμερική. (2)
• Για την παραγωγή ενός μόνο κιλού τόνου σε ιχθυοκαλλιέργεια, απαιτούνται 25 κιλά ιχθυοτροφές. (3)

"Γίνεται σαφές ότι για να ανατρέψουμε τη συνεχή υποβάθμιση του περιβάλλοντος πρέπει να αλλάξουμε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο καταναλώνουμε. Η Greenpeace τονίζει την αποτελεσματικότητα της καθημερινής δράσης των καταναλωτών για την προστασία του περιβάλλοντος και καλεί όλους τους πολίτες να συμμετάσχουν στο Δίκτυο Δράσης Καταναλωτών της οργάνωσης. Μέσω του Δικτύου Δράσης Καταναλωτών θα λαμβάνουν ενημέρωση για τις συνέπειες των καθημερινών καταναλωτικών μας συνηθειών, προτάσεις για εναλλακτικές λύσεις και ενεργή συμμετοχή", δήλωσε η Ναταλία Τσιγαρίδου, Υπεύθυνη του Δικτύου Δράσης Καταναλωτών της Greenpeace.

Σημειώσεις προς συντάκτες

(1) Household consumption and the environment, European Environmental Agency Report, No 11/2005, Office for Official Publications of the European Communities, 2005, http://www.eea.eu.int

(2) http://www.worldwatch.org/pubs/goodstuff/

(3) Στοιχεία Greenpeace