Orkinoslar

Sayfa - 1 Eylül, 2009
Orkinos, dünyanın en fazla talep gören balıkları arasında yer alır. Milyonlarca insan için günlük beslenme düzeninin önemli bir parçası olmasının yanı sıra lüks sushi ve sashimi pazarlarının da temel malzemesidir.

Eylemcilerimiz üzerinde "Orkinoslar ve Zaman Tükeniyor" yazılı pankartı açarken.

Orkinoslar inanılmaz yaratıklardır. Göçmenlerdir ve yaşamları boyunca binlerce mil yol katederler. Ağırlıkları 700 kg'nin üzerine çıkmasına rağmen görkemli mavi yüzgeçleri ile Porsche marka bir arabadan daha hızlı hareket edebilirler. Bazı türleri Kuzey Amerika'dan Avrupa sularına kadar yüzebilir ve bunu her yıl bir kaç kez yapabilir. Örneğin Sarı yüzgeçli orkinoslar, Birleşik Devletlerin Pasifik kıyılarından Japon kıyılarına kadar yol alarak kayıtlara geçmiştir. Bir kocagöz orkinosu ise bir dakikadan kısa bir sürede 250 metre derinliğe dalabilir.

Orkinosların başı dertte

Ancak bu inanılmaz fiziksel özelliklere sahip özel balığın geleceği tehlike altında. Birçok türü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Sınır tanımayan aşırı avlanma ve korsanların orkinos hırsızlığı nedeniyle insanoğlunun bu doymak bilmez iştahını doyuracak kadar balık kalmadı artık.

Kocagöz ve sarıyüzgeçli orkinos tüm okyanuslarda büyük oranda yok oldu, muhteşem mavi yüzgeçli orkinosların stokları ise tükenme tehlikesiyle karşı karşıya. (Greenpeace 1999 yılında, Akdeniz mavi yüzgeçli orkinoslarının nasıl %80 oranında azaldığını belgelemiştir.)

Üstelik durum daha da kötüye gidiyor. Teknolojinin gelişimiyle büyük gemiler yani bir çeşit yüzen balık fabrikaları nedeniyle şimdi tüm ülkelerin bir yılda toplayabileceği orkinosları iki günde toplamak mümkün. Orkinos çiftlikleri uygulamalarındaki artış ise bu krizi daha da kötü bir noktaya sürüklüyor.

Orkinosların gerçek maliyeti  

Ticari olarak en fazla yakalanan ve tüketilen türler sarı yüzgeçli orkinos, kocagöz, yazili orkinos ve mavi yüzgeçli orkinostur.

Büyük oranda kutu konservelerde kullanılan yazılı orkinos, en fazla avlanan türdür. Bu türün avlanması sırasında kullanılan ağlara genç sarı yüzgeçli ve kocagöz orkinoslar da takılır. Sarı yüzgeçli orkinos ticari değeri daha yüksek bir türdür ve yakalanan orkinosların yüzde 35'ini oluşturur. Mavi yüzgeçli orkinos ise tüm dünyadaki orkinosların yüzde 1.5'luk bir kısmıdır ve dolar değeri astronomiktir. 2001 yılında Japonya'da, bir mavi yüzgeçli orkinos 173,600 Dolara satılarak tüm zamanların rekorunu kırmıştır.

Orkinos ağları, diğer birçok deniz canlısı için de tehlike oluşturur. Milyonlarca köpekbalığı ve binlerce kaplumbağanın ölümü de bu ağlar yüzünden olmaktadır.

Yerel balıkçıların stoklarını tüketen ve önlenemeyen korsan balıkçılığın yanı sıra yasal orkinos balıkçılığı da bir türlü istenen standartlarda kontrol altına alınamamıştır. Çokuluslu şirketlerin, kıyı devletleriyle yaptıkları anlaşmalar neredeyse stokların tamamen tüketilmesi üzerinedir. Rant üzerine kurulu bu anlaşmalarda orkinosların değerinin yalnızca yaklaşık yüzde 5'i kaynak sahiplerine verilir. Bu bölgelerde yaşayan halkın istihdamı göz ardı edilir, deniz canlılarının korunması ikinci plana itilir.

Bir çözümümüz var - Deniz Rezervleri!

Greenpeace, dünya okyanuslarının yüzde 40'ını kaplayacak bir deniz rezervleri ağının oluşturulmasını istiyor. Bu korunaklı alanlar, deniz yaşamı için güvenli barınaklar sağlayacak. Eğer yumurta bırakma ve üreme alanlarını tam olarak kapsayacak şekilde tasarlanırlarsa, çok geniş alanlarda göç ederek yaşayan orkinos ve türleri için de işe yarayacak.

Eğer yarın da denizlerimizde orkinos istiyorsak, hemen bugün harekete geçmeli ve deniz rezervlerini oluşturmalıyız.

Greenpeace bu acil sorunun çözümü için, orkinos stokları toparlanana kadar Akdenizdeki mavi yüzgeçli balıkçılığının hemen sonlandırılmasını ve Akdeniz'in yüzde 40'ının deniz rezervi olarak ilan edilmesini öneriyor. Ayrıca Pasifik orkinos balıkçılığının ve orkinos popülasyonlarının tamamen yokolmaktan kurtulması için bu sulrda avlanan orkinos sayısının yarıya indirilmesi, denizden balık taşınmasının yasaklanması ve uluslararası sularda bulunan kilit bölgelerde deniz rezervleri yaratılması gerekiyor.

Kategoriler