Haber - 2 Aralık, 2004
Bugün dünyanın dört bir yanındaki Greenpeace eylemcileri, dünya tarihindeki en kötü çevre felaketinde ölenleri, yirminci yılında anıyor. 2 Aralık 1984'te, Hindistan'ın Bhopal kentinde, Union Carbide tarım ilaçları fabrikasındaki gaz sızıntısı sonucu ilk iki gün içinde 5 bin, geçen zaman içinde de toplam yirmi bin kişi ölmüş, 150 bin insan sakat ya da hasta kalmıştı.
75 yaşındaki Jughar Bai Murya'nın elleri, felaketten bu yana küçülüp duruyor. Felaketten miras kalan yüzlerce sakatlıktan biri.
Ölenlerin fotoğraflarını taşıyan Greenpeace gönüllüleri,
dünyanın en ünlü kimyasal şirketlerinden biri olan Dow'un bu konuda
sorumluluk almasını istediler.
Dow, Union Carbide adlı şirketi 2002 yılında satın almış, ancak
Dow işletmemiş olduğu bir fabrikanın sorumluluğunu üstlenmeyi
reddetti. Felaketten kurtulanlar ise sorumluluğun da Dow'a
geçtiğini öne sürüyorlar. Dow, bu konuda önce sorumluluk kabul
etmeyip sonra mağdurlara küçük bir para -kişi başına 500 dolar-
ödemeyi önermişti. Dow'un sözcüsü Kathy Hunt "500 dolar bir Hintli
için epey iyi para" demişti.
Greenpeace'in Hindistan temsilcilerinden Vinuta Gopal, "Aradan
yirmi yıl geçmesine rağmen insanlar acı çekmeye devam ediyor. Bunun
bir nedeni de Dow'ın sorumluluğunu kabul etmemesi, aynı zamanda
toksik atığın toprağı ve havayı kirletmeye hala devam etmesi."*
dedi. "Dünyanın dört bir yanındaki binlerce insan, şu anda Bhopal'i
anıyor. Bir yandan yaşamımızdaki kimyasal tehlikelere dikkat
çekerken, bir yandan da dev çokuluslu şirketlerin hesap
verebilirliğinin artmasını istiyor."
Greenpeace Yöneticisi Gerd Leipold, "Gittikçe küreselleşen bir
dünyada, çokuluslu şirketlerin çalışma standartlarını yeniden
gözden geçirmeleri gerekiyor. Böyle bir kaza bir Avrupa ülkesinde
olsaydı, kaza mahalli kirlilikten derhal arındırılır, mağdurların
zararları ise hemen karşılanırdı." dedi.
Bhopal'de Adalet için
Uluslararası Kampanya (ICJB) ve Greenpeace, Dow'un felaketten
sağ kurtulanların tedavi masraflarını karşılamasını, ve kazanın
olduğu fabrikada bırakılan zehirli maddelerin temizlenmesini,
Bhopal gibi kazaların bir daha asla yaşanmaması için şirket
sorumluluğu hakkında uluslararası bağlayıcı yasaların
hazırlanmasını talep ediyor.
* Greenpeace, 1999, 2002 ve 2004'te yaptığı araştırmalarda,
terkedilmiş Union Carbide fabrikasının çevresindeki topraktan ve
kuyulardan örnekler alıp inceledi ve normalin 6 milyon katı toksik
kimyasala ve cıvaya rastladı.