Haber - 30 Ekim, 2004
Kirli gemi sökümü ticareti, dün Cenevre'de varılan bir kararla ciddi bir darbe aldı. Basel Anlaşması Taraf Ülkeler Toplantısı'nda hurda gemiler toksik atık olarak kabul edildi. Anlaşma'ya taraf olan 163 ülke, bu çerçevede hurda gemilerin ihracatını kontrol etmek zorunda.
Aliağa gemi sökümü alanından insan manzaraları. Uluslararası camia, insan sağlığını koruma yönünde önemli bir karar aldı, şimdi sıra Türk yetkililerde.
Sözkonusu Anlaşma, tehlikeli maddelerin gelişmiş ülkelerden
gelişmekte olan ülkelere ihracatını aslında 1995 yılında
yasaklamıştı. Ancak içlerinde asbest, PCB, toksik boyalar, gibi
maddeler bulunan hurda gemilerin Türkiye, Hindistan, Bangladeş ve
Çin'e gönderilmesi, bu yasağın delinmesine neden oluyordu. Yeni
karar, bu boşluğu kapattı; artık hurda gemi gönderen ülkelerin
hiçbir mazereti yok.
Greenpeace'ten Marietta Harjono, "Bu çok büyük bir adım, çünkü
gelişmekte olan ülkelerin halkları, gelişmiş ülkelerin kirinin
yükünü çekmek zorunda kalmayacaklar." dedi.
Karar uyarınca, Anlaşma'ya taraf olan ülkeler, gemiyi alan
ülkenin rızası olmadan göndermeyi yasaklamak durumunda. Ayrıca
gemisökümünün çevre dostu koşullar altında yapılması ve tehlikeli
atıkların sınırlararası taşınımının asgariye indirilmesi
öngörülüyor. Bu, gemisökümü alanlarına gönderilen gemilerin
gönderilmeden önce sözü edilen atıklardan arındırılması
istekleriyle de denk düşüyor. Bu istekler, toplantı sırasında
gemisökümü ile uğraşan üç ülkenin, Türkiye, Hindistan ve
Bangladeş'in temsilcileri tarafından dile getirilmişti.
Büyük şirketler memnun değil
Gemicilik sektöründeki birçok firma, Basel Anlaşması'nın kirli
ticarete el koymasından memnun değil. Bu şirketler, Uluslararası
Denizcilik Örgütü'nün konuyla ilgili kimseyi zorlamayan 'yumuşak'
tutumunu tercih ediyordu. Özellikle ABD, Japonya ve gemicilik
endüstrisinin temsilcileri, toplantıdan bu kararın çıkmaması için
ellerinden geleni yaptılar. Hatta ABD, Basel Anlaşması'nı
imzalamayan ülkelerden biri olmasına rağmen, bu kararı tanımadığını
resmi olarak belirtme ihtiyacı hissetti!
Greenpeace Akdeniz Gemisökümü Kampanyası Sorumlusu Erdem Vardar,
"Bu karar, Aliağa'da gemisökümünde çalışan işçiler ve Ege
Denizi'nin geleceği için tarihi önem taşıyor." dedi. "Şu andan
itibaren, uluslararası yasalar, hurda gemilerin Türkiye'ye gerekli
önlemler alınmadan gönderilmesini yasaklıyor. Türkiye Hükümeti'ne
Greenpeace'in uluslararası bir çözüm için yürüttüğü çabaları
desteklemesinden dolayı teşekkürü bir borç biliyoruz. Şimdi sıra
alınan kararın uygulanmasında. Bunun ilk adımı ise, Aliağa'da şu
anda kullanılmakta olan 'baştankara' yönteminin yasaklanması, ve
gemilerin toprak ve denizden tamamen yalıtılarak sökülmesinin
sağlanması."