CETA is een handelsakkoord tussen Canada en de EU. Nauwere samenwerking en meer handel – klinkt als een deal met enkel winnaars, toch? Niet dus: ons milieu is de grootste verliezer.

De kern van het probleem met CETA is dat de EU op veel vlakken strengere regels heeft dan Canada. We doen het vooral beter inzake milieu, dierenwelzijn en voedselveiligheid. De Canadese landbouw is ook sterk afhankelijk van chemicaliën en genetische manipulatie. In het handelsakkoord versoepelt de EU echter haar eigen regels om bedrijven zo weinig mogelijk in de weg te leggen.

Bedrijven aan de macht

CETA vermeldt het milieu wel, maar stelt geen concrete manieren voor om het te beschermen. Onze natuur dient dus maar als nutteloze opsmuk in het akkoord. Het ergst van al is dat CETA er ook voor kan zorgen dat multinationals rechtstreeks invloed krijgen op de beslissingen van de EU. Die bedrijven zien regels over milieu en dierenwelzijn als een rem op hun winst, dus ze zullen er alles aan doen om die regels af te zwakken of te schrappen. CETA zorgt er met andere woorden voor dat bedrijven zelf mee de regels kunnen bepalen.

Het meest verontrustende onderdeel van CETA is misschien wel het systeem dat bedrijven toelaat om EU-lidstaten voor het gerecht te dagen als ze niet akkoord gaan met de regels van een land. Als een lidstaat dus haar bevolking en natuur wil beschermen tegen bijvoorbeeld schadelijke pesticiden, kan een bedrijf die beslissing aanvechten. Dat stelsel van investeringsgerechten is beter bekend als het Investment Court System (ICS). Deze manier van werken moet gelukkig wel eerst op nationaal niveau goedgekeurd zijn vooraleer een bedrijf het kan gebruiken.

Waakzaam blijven

De ontwerpers van CETA zijn behoorlijk gewiekst. Het akkoord is niet in één keer van kracht gegaan, maar treedt al sinds september 2017 stapsgewijs in werking. Daarin schuilt het grote gevaar: de negatieve gevolgen van CETA worden maar geleidelijk aan duidelijk, waardoor het moeilijker is om duidelijk te zien wat het precies doet. Door zo haast ongemerkt voorwaarts te kruipen, kan het al veel rechtstreekse weerstand ontwijken.

Het is dus essentieel voor ons milieu en onze gezondheid dat we dat niet ongemerkt laten gebeuren. Door waakzaam te blijven, houden we ons milieubeleid uit de handen van  multinationals en de Canadese overheid. We moeten dus vooral op de hoogte blijven van de nieuwe ontwikkelingen rond CETA, zodat haar stapsgewijze evolutie ons niet plots onaangenaam verrast.

Ook door jouw hulp hebben we als Greenpeace in België al veel kunnen bereiken. Ons land heeft CETA in 2017 ondertekend, maar klopte toch aan bij het Europees Hof van Justitie om te checken of het akkoord wel strookt met de Europese wetgeving. Als dat niet het geval is, kunnen we nog een veto stellen om de hele boel tegen te houden. Deze belangrijke stap voorwaarts was enkel mogelijk door de stem van de bevolking: onze aanhoudende protesten en petities hebben onze regering (en die van andere Europese landen) wakker geschud voor de gevaren van handelsakkoorden als CETA en TTIP.