Αθήνα, 28-5-2001
Ενώ οι βιομηχανίες τροφίμων σπεύδουν
να διευκρινίσουν, η μία μετά την άλλη, ότι δεν χρησιμοποιούν και
δεν διακινούν προϊόντα που περιέχουν μεταλλαγμένους οργανισμούς, ο
υπουργός Ανάπτυξης κ. Χριστοδουλάκης προσπαθεί να αμφισβητήσει το
δικαίωμα των καταναλωτών στην ενημέρωση. Το Δίκτυο Καταναλωτών για
τα μεταλλαγμένα τρόφιμα, που ξεκίνησε η Greenpeace, έφερε ήδη τα
πρώτα θετικά αποτελέσματα, αποδεικνύοντας στην πράξη την ανάγκη
ύπαρξης ενός μηχανισμού ενημέρωσης των καταναλωτών και πίεσης προς
την αγορά με σκοπό την εξασφάλιση προϊόντων απαλλαγμένων από
μεταλλαγμένους οργανισμούς.
Μετά τη δημοσιοποίηση της έρευνας
αγοράς που πραγματοποίησε η Greenpeace και τον σχετικό Οδηγό
Καταναλωτών που συνέταξε, υπήρξε αντίδραση από εταιρείες που μέχρι
πρότινος δεν μπορούσαν να εγγυηθούν ότι τα προϊόντα τους είναι
απαλλαγμένα από μεταλλαγμένους οργανισμούς ή δεν απάντησαν στο
σχετικό ερωτηματολόγιο της Greenpeace. Ήδη, πέντε επιπλέον
βιομηχανίες τροφίμων έσπευσαν να διεκρινίσουν ότι μπορούν να
εγγυηθούν μη μεταλλαγμένα προϊόντα για τους πελάτες τους. Πρόκειται
για τις εταιρείες ΑΓΝΟ, Αθηναϊκή Οικογενειακή Αρτοποιία (Ferrό),
Mediterranean Foods, Oscar και ΦΑΓΕ, οι οποίες, είτε με επιστολές
τους προς την Greenpeace είτε με καταχωρήσεις τους στον τύπο,
εγγυώνται τη μη χρήση μεταλλαγμένων οργανισμών στα προϊόντα
τους.
Την ίδια ώρα που η πλειοψηφία των εταιρειών τροφίμων
ανταποκρίνεται θετικά στην πρόσκληση της Greenpeace και το αίτημα
της συντριπτικής πλειονότητας των καταναλωτών, ο υπουργός Ανάπτυξης
κ. Χριστοδουλάκης αμφισβητεί το δικαίωμα της Greenpeace και κατά
συνέπεια και κάθε πολίτη να μπορεί να ερωτά τις εταιρείες για το αν
χρησιμοποιούν μεταλλαγμένες πρώτες ύλες στα προϊόντα που διακινούν,
κάτι που επιβάλει άλλωστε και η σχετική εθνική και κοινοτική
νομοθεσία για τη σήμανση!
"Θα συμφωνήσουμε με τον κ. Χριστοδουλάκη ότι "η δημόσια υγεία
είναι πολύ σοβαρή υπόθεση, απαιτεί ελέγχους, έγκυρη ενημέρωση και
σωστά πληροφορημένους πολίτες". Γι' αυτό άλλωστε η Greenpeace ήταν
η πρώτη η οποία προχώρησε σε αναλύσεις τροφίμων της ελληνικής
αγοράς, και μάλιστα πολύ πριν από κάθε κρατικό φορέα. Γι' αυτό η
Greenpeace φροντίζει, εδώ και πέντε χρόνια, να ενημερώνει τους
καταναλωτές και την αγορά τροφίμων και το κάνει δημόσια και
διαφανώς. Ας μας πει ο κ. υπουργός πότε υπήρξε ενημέρωση των
καταναλωτών για τα μεταλλαγμένα από οποιοδήποτε αρμόδιο κρατικό
φορέα. Ας μας παρουσιάσει μία έστω ανακοίνωση κρατικού φορέα που
ενημερώνει για συγκεκριμένα μεταλλαγμένα προϊόντα που ανιχνεύτηκαν
στην ελληνική αγορά", δήλωσε ο Νίκος Χαραλαμπίδης, υπεύθυνος
εκστρατειών στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace.
Την απουσία επαρκούς ενημέρωσης των καταναλωτών πιστοποίησε
άλλωστε και η σχετική ανακοίνωση του Ενιαίου Φορέα Τροφίμων (ΕΦΕΤ),
η οποία παραδέχεται πως ένα ποσοστό 12% των προϊόντων που
ελέγχθηκαν και περιείχαν συστατικά σόγιας και αραβοσίτου, δεν είχαν
τη σωστή σήμανση που επιβάλει η νομοθεσία. Παρόλα αυτά, το
Υπουργείο Ανάπτυξης αρνείται να δημοσιοποιήσει τον κατάλογο των
προϊόντων, παρά τη σαφή παραβίαση της σχετικής νομοθεσίας.
"Σε ότι αφορά στις εταιρείες τροφίμων, μπορεί ο νόμος να μην τις
υποχρεώνει να απαντούν στα ερωτήματα των καταναλωτών και υποψήφιων
πελατών τους, αποτελεί όμως ηθική υποχρέωσή τους, την ώρα μάλιστα
που οι πολίτες δικαιολογημένα ανησυχούν μετά τον καταιγισμό
διατροφικών σκανδάλων σε όλη την Ευρώπη", επεσήμανε η Μυρτώ
Πισπίνη, υπεύθυνη του Δικτύου Καταναλωτών στο ελληνικό γραφείο της
Greenpeace.
Οι ανησυχίες της Greenpeace για τα μεταλλαγμένα τρόφιμα, οι
οποίες πλέον διατυπώνονται και από μεγάλο μέρος της επιστημονικής
κοινότητας, εντοπίζονται στην υγεία και στο περιβάλλον. Ως
πιθανότεροι κίνδυνοι αναγνωρίζονται: για μεν το φυσικό περιβάλλον,
η αλλοίωση της βιοποικιλότητας, η αύξηση της χρήσης φυτοφαρμάκων
και ζιζανιοκτόνων, η αύξηση αντοχής ζιζανίων και εντόμων σε
ζιζανιοκτόνα και εντομοκτόνα αντίστοιχα, η μεταφορά γονιδίων σε
άλλα βιολογικά είδη, η απελευθέρωση στο περιβάλλον οργανισμών που
κατασκευάστηκαν παραβιάζοντας 4.000.000 χρόνια εξελικτικής
διαδικασίας, για δε τη δημόσια υγεία, η εμφάνιση νέων αλλεργιών, η
αύξηση ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικά και η τοξική δράση.
Σημειώσεις:
1. Από το 1996 ξεκίνησε η μαζική εισαγωγή μεταλλαγμένης σόγιας
και μεταλλαγμένου καλαμποκιού στην Ευρώπη (και φυσικά στην Ελλάδα).
Η σόγια, το καλαμπόκι και τα παράγωγά τους χρησιμοποιούνται στην
πλειοψηφία των συσκευασμένων τροφίμων. Περίπου το 80% της σόγιας
και αντίστοιχο ποσοστό του καλαμποκιού χρησιμοποιείται στις
ζωοτροφές. Η Ελλάδα εισάγει περί τους 400.000 τόνους σόγιας
ετησίως, μεγάλο μέρος της οποίας προέρχεται από τις ΗΠΑ και την
Αργεντινή (χώρες όπου η καλλιέργεια της μεταλλαγμένης σόγιας είναι
ιδιαίτερα εκτεταμένη).
2. Η απελευθέρωση μεταλλαγμένων οργανισμών στο περιβάλλον
ρυθμίζεται από την ευρωπαϊκή Οδηγία 90/220.
3. Από το 1998 έχει τεθεί σε ισχύ ευρωπαϊκή νομοθεσία που
καθιστά υποχρεωτική τη σήμανση των τροφίμων, οι πρώτες ύλες των
οποίων προέρχονται από μεταλλαγμένους οργανισμούς.
4. Από το 2000 έχει τεθεί σε ισχύ ευρωπαϊκή νομοθεσία που
καθιστά υποχρεωτική τη σήμανση των τροφίμων, τα πρόσθετα των οποίων
προέρχονται από μεταλλαγμένους οργανισμούς.
5. Εντός του 2001, αναμένεται να τεθούν σε ισχύ μια σειρά από
τροπολογίες της Οδηγίας 90/220. Με βάση τις νέες τροπολογίες κανένα
από τα μεταλλαγμένα προϊόντα που ήδη έχουν εγκριθεί δεν θα μπορούσε
να κυκλοφορήσει στην αγορά, μέχρις ότου προσκομιστούν επιπλέον
στοιχεία σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις του στο περιβάλλον και
την υγεία.