Αθήνα, 21-5-2001
Την ανησυχία της για την εξαιρετική
καθυστέρηση στον έλεγχο των σπόρων βαμβακιού εκφράζει για ακόμη μια
φορά η Greenpeace.Παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις του υφυπουργού
Γεωργίας Β. Αργύρη, οι έλεγχοι των ύποπτων σπορομερίδων δεν έχουν
ακόμη ολοκληρωθεί αν και η σπορά έχει ήδη τελειώσει!
Οι νέες εργαστηριακές αναλύσεις, που πραγματοποιήθηκαν για
λογαριασμό της Greenpeace, επιβεβαιώνουν τις ανησυχίες αυτές. Να
σημειωθεί επίσης ότι ήδη, ύστερα από προσφυγή εταιρειών σπόρων,
έχει υπάρξει εισαγγελική παρέμβαση για το θέμα.
"Απ' ότι φαίνεται το περσινό πάθημα δεν έγινε μάθημα. Παρά την
αναγνώριση της παρουσίας μεταλλαγμένου σπόρου βαμβακιού στην
ελληνική αγορά κατά την καλλιεργητική περίοδο 2000 και τη σχετική
πρόσφατη νομοθεσία που προβλέπει τους απαραίτητους ελέγχους
καθαρότητας, στην πράξη λίγα πράγματα έχουν αλλάξει", δήλωσε ο
Νίκος Χαραλαμπίδης, υπεύθυνος εκστρατειών στο ελληνικό γραφείο της
Greenpeace.
Σε πρόσφατη ανακοίνωσή του (15-5-2001) το Υπουργείο Γεωργίας
ανακοίνωσε τα μέχρι στιγμής εργαστηριακά ευρήματα σχετικά με τυχόν
προσμίξεις συμβατικών σπόρων με μεταλλαγμένους. Σύμφωνα με το
περιεχόμενο της ανακοίνωσης, τα μέχρι στιγμής ευρήματα είναι
απολύτως εφησυχαστικά. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ανακοίνωση:
"επί 322 δειγμάτων βαμβακόσπορου που εξετάστηκαν, όλα ήσαν
αρνητικά, εκτός από 3 που ήταν θετικά (αφορούσαν δε αποθέματα
προηγούμενων ετών) και δεσμεύτηκαν πριν από τη σπορά τους. 7
δείγματα βρέθηκαν στα όρια ακρίβειας της μεθοδολογίας και
πραγματοποιείται επανέλεγχός τους".
Με δεδομένη την περσινή παρουσία μεταλλαγμένων σπόρων βαμβακιού
σε 77 σπορομερίδες, τα παραπάνω στοιχεία μοιάζουν ιδιαιτέρως
καθησυχαστικά ως προς το μέγεθος του προβλήματος. Είναι όμως
έτσι;
Αναλύσεις που πραγματοποιήθηκαν σε διαπιστευμένο εργαστήριο για
λογαριασμό της Greenpeace, σε δείγματα σπόρων βαμβακιού που
κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά, έδειξαν ότι έχουμε κάθε λόγο να
ανησυχούμε. Πέντε από τα έξι δείγματα σπόρων που αναλύθηκαν
βρέθηκαν να περιέχουν μεταλλαγμένους σπόρους.
Η επιλογή των δειγμάτων της Greenpeace έγινε από τις
σπορομερίδες φετεινής εσοδείας που κυκλοφόρησαν ελεύθερα στην αγορά
πριν από την πραγματοποίηση εργαστηριακών ελέγχων, δεδομένου ότι,
σύμφωνα με τις υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας οι συγκεκριμένες
σπορομερίδες συνοδεύονταν από πιστοποιητικά καθαρότητας. Η μαζική
εισαγωγή σπόρων προέλευσης ΗΠΑ οι οποίοι συνοδεύονταν από
πιστοποιητικά υπογεγραμμένα την ίδια ημέρα (21-2-2001), από τις
ίδιες υπηρεσίες που ένα χρόνο πριν ισχυρίζονταν ότι τέτοια
πιστοποίηση καθαρότητας είναι αδύνατη (επιστολή προς Υπουργείο
Γεωργίας, 24-3-2000), ήταν λογικό να κινήσει τις υποψίες της
Greenpeace.
Τα εργαστηριακά ευρήματα που περιλαμβάνονται στην πρόσφατη
ανακοίνωση του Υπουργείου αφορούν σε σπορομερίδες παλαιάς εσοδείας
και σε σπορομερίδες που δεν συνοδεύονταν από πιστοποιητικά (κυρίως
ελληνικές και προέλευσης Ισραήλ και Αυστραλίας). Με απλά λόγια,
ουδέν νεώτερον για τις πραγματικά "ύποπτες" σπορομερίδες. Οι
εργαστηριακές αναλύσεις για τις σπορομερίδες προέλευσης ΗΠΑ που οι
υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας έκριναν "αθώες", στη συντριπτική
τους πλειοψηφία, δεν έχουν πραγματοποιηθεί.
Όπως προκύπτει από έγγραφο του Οργανισμού Βάμβακος (5-3-2001),
με θέμα "Εμπορία αποθεμάτων βαμβακόσπορου σποράς&", τα ελεγμένα
αποθέματα βαμβακόσπορου σποράς ανέρχονται σε 240 σπορομερίδες. Με
άλλα λόγια τα ελεγμένα αποθέματα σπόρων βαμβακιού προηγούμενων
ετών, μετά από τον απαραίτητο έλεγχο βρέθηκαν να ανέρχονται περίπου
σε 4.400 τόνους. Με δεδομένο ότι οι φετινές εισαγωγές προέλευσης
ΗΠΑ ανήλθαν περίπου σε 4.000 τόνους (ή 200 σπορομερίδες των 20
τόνων), η απλή αριθμητική οδηγεί στο εξής συμπέρασμα: σχεδόν το
σύνολο των ύποπτων σπορομερίδων έχουν διοχετευθεί στην αγορά χωρίς
να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητοι έλεγχοι.
Παρά τις επανειλημμένες επισημάνσεις μας, το Υπουργείο Γεωργίας
συνέχισε να τροφοδοτεί την αγορά με σπορομερίδες βαμβακιού πριν από
την πραγματοποίηση εργαστηριακών αναλύσεων και χωρίς να ζητήσει
διευκρινίσεις από τις υπηρεσίες που εξέδωσαν τα πιστοποιητικά. Οι
αναλύσεις που πραγματοποιήθηκαν για λογαριασμό της Greenpeace, σε 6
δείγματα από 3 διαφορετικές ποικιλίες έδειξαν ότι και οι τρεις
παρουσιάζουν επιμόλυνση με μεταλλαγμένους σπόρους. Τα αποτελέσματα
αυτών των εργαστηριακών αναλύσεων βρίσκονται στα χέρια του
υφυπουργού Γεωργίας.
Η ιδιαίτερη μεταχείριση, από την πλευρά των υπηρεσιών του
Υπουργείου Γεωργίας, έναντι των σπόρων βαμβακιού προέλευσης ΗΠΑ που
διέθεταν μη ελεγμένο "πιστοποιητικό καθαρότητας", οδήγησε εταιρείες
σπόρων στην προσφυγή στη δικαιοσύνη. Ήδη, ύστερα από εισαγγελική
παρέμβαση έχουν ληφθεί αντίγραφα των πιστοποιητικών καθαρότητας
καθώς και δείγματα σπόρων τα οποία θα εξεταστούν από ανεξάρτητη
εντεταλμένη εταιρεία.
Στο μεταξύ, η σπορά του βαμβακιού έχει ήδη ολοκληρωθεί!
Σημειώσεις:
1. Σε έγγραφο του Οργανισμού Βάμβακος (5-3-2001) καταγράφονται
όλες οι αποθεματικές σπορομερίδες παλαιάς εσοδείας, οι οποίες
ύστερα από τους απαραίτητους εργαστηριακούς ελέγχους βρέθηκαν
απαλλαγμένες επιμολύνσεων και οι οποίες ανέρχονται σε 240.
2. Οι φετινές εισαγωγές σπόρων βαμβακιού προέλευσης ΗΠΑ,
ανέρχονται περίπου σε 4.000 τόνους ή περίπου 200 σπορομερίδες.
3. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του υφυπουργού Γεωργίας κ. Βαγγέλη
Αργύρη, εκκρεμούν οι εργαστηριακές αναλύσεις περίπου 200
σπορομερίδων!
4. Όπως είναι σαφές και από τη σχετική νομοθεσία, δεν υπάρχει
αποδεκτό ποσοστό επιμόλυνσης. Μιλώντας με τη γλώσσα των αριθμών,
επιμόλυνση 0,1% σε σπορομερίδα 20 τόνων μπορεί να μεταφραστεί στην
παράνομη καλλιέργεια 160.000 - 200.000 φυτών.
5. Η παραμικρή επιμόλυνση σημαίνει την άμεση καταστροφή ή
επανεξαγωγή της αντίστοιχης σπορομερίδας. Στην περίπτωση που οι
αντίστοιχοι σπόροι έχουν ήδη σπαρεί, η καταστροφή τους πρέπει να
γίνει άμεσα στο χωράφι.
6. Η ομαδική προσκόμιση πιστοποιητικών καθαρότητας (από την ίδια
υπηρεσία και με την ίδια ημερομηνία) από τις ΗΠΑ απαιτεί περαιτέρω
διεξοδική έρευνα. Ούτως ή άλλως, οι αρμόδιες υπηρεσίες του
Υπουργείου Γεωργίας πρέπει να ζητήσουν διευκρινίσεις από τις
αρμόδιες υπηρεσίες που εξέδωσαν τα συγκεκριμένα πιστοποιητικά
(μεθοδολογία δειγματοληψίας, μέγεθος δείγματος, διαδικασία
πιστοποίησης, τρόπος ελέγχου στα διάφορα στάδια παραγωγής και
συσκευασίας κλπ).
7. Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών αναλύσεων, καθώς και τα
"πιστοποιητικά καθαρότητας" πρέπει να κοινοποιηθούν σε όλους τους
ενδιαφερόμενους φορείς. Δεν νοείται απόρρητο στο συγκεκριμένο θέμα.
Η διαφάνεια της όλης διαδικασίας αποτελεί προαπαιτούμενο για την
ανάκτηση της εμπιστοσύνης στην αγορά.
8. Τα δείγματα σπόρων που αναλύθηκαν για λογαριασμό της
Greenpeace προέρχονταν από τις ποικιλίες Vulcano, Corona Velos,
προέλευσης ΗΠΑ.
9. Κατά την περσινή χρονιά, ύστερα από επανειλημμένες διαψεύσεις
για την ύπαρξη μεταλλαγμένων σπόρων στην ελληνική αγορά, το
Υπουργείο Γεωργίας προχώρησε στον εντοπισμό και την καταστροφή
περίπου 100 τόνων σπόρου βαμβακιού, στην επανεξαγωγή 65 τόνων και
στην καταστροφή 365 τόνων βαμβακιού. Η όλη υπόθεση είχε προκαλέσει
εισαγγελική παρέμβαση.
10. Σε συνέχεια του περσινού σκανδάλου, με Κοινή Υπουργική
Απόφαση (Υπουργεία Γεωργίας και ΠΕΧΩΔΕ) ανακοινώθηκε "Κανονισμός
πιστοποίησης και ελέγχου κατά την εμπορία σπόρων ... για την
παρουσία προσμίξεων από γενετικά τροποποιημένους σπόρους", ενέργεια
την οποία επικρότησε η Greenpeace.
11. Επιμολύνσεις συμβατικών σπόρων με μη εγκεκριμένες ποικιλίες
μεταλλαγμένων σπόρων (σόγιας και καλαμποκιού) εντοπίστηκαν σε
Ιταλία, Γερμανία και Αυστρία (Μάρτιος, Απρίλιος 2001). Στις
αντίστοιχες περιπτώσεις το πρόβλημα εντοπίστηκε ύστερα από ελέγχους
που πραγματοποίησαν οι αρμόδιες υπηρεσίες. Σε όλες τις περιπτώσεις,
οι ύποπτες σπορομερίδες δεσμεύτηκαν.