Αθήνα, 3-4-2001
Εργαστηριακές αναλύσεις, που
πραγματοποιήθηκαν για λογαριασμό της Greenpeace σε διαπιστευμένα
εργαστήρια του εξωτερικού, έδειξαν ότι σπόροι μεταλλαγμένου
βαμβακιού κυκλοφορούν και πάλι ελεύθερα στην ελληνική αγορά. Η
Greenpeace ζητά την άμεση δέσμευση όλων των σπόρων βαμβακιού και
την απελευθέρωσή τους στην αγορά μόνο μετά από τις απαραίτητες
εργαστηριακές αναλύσεις. Κάτι τέτοιο εξάλλου προβλέπει και η
πρόσφατη εθνική νομοθεσία, η οποία ήρθε ως αποτέλεσμα του περσινού
σκανδάλου με το μεταλλαγμένο βαμβάκι.
"Εκατόν πενήντα χιλιάδες
οικογένειες, βαμβακοκαλλιέργειες 4 εκατομμυρίων στρεμμάτων και
εισοδήματα 300 δισεκατομμυρίων δραχμών βρίσκονται και πάλι στον
αέρα", επεσήμανε ο Νίκος Χαραλαμπίδης, υπεύθυνος εκστρατειών στο
ελληνικό γραφείο της Greenpeace. "Η έρευνα μας έδειξε πως
μεταλλαγμένοι σπόροι έχουν ήδη εισαχθεί παράνομα στην Ελλάδα. Αν
δεν υπάρξει άμεση αντίδραση, η ελληνική γεωργία κινδυνεύει να
εμπλακεί σε ένα σκάνδαλο με τεράστιες οικονομικές, κοινωνικές και
περιβαλλοντικές διαστάσεις".
Αναλύσεις της Greenpeace σε δείγματα σπόρων βαμβακιού φετινής
εισαγωγής, από τις ΗΠΑ, έδειξαν ότι κάποιοι απ' αυτούς είναι
γενετικά μεταλλαγμένοι. Ο εργαστηριακός έλεγχος πραγματοποιήθηκε
στο διαπιστευμένο εργαστήριο GeneScan - Hanse Analytik της
Γερμανίας. Όπως έδειξαν οι αναλύσεις, δύο από τα τρία δείγματα
σπόρων σποράς βαμβακιού περιείχαν μεταλλαγμένο γενετικό υλικό.
Συγκεκριμένα ελήφθησαν δείγματα από τρεις σπορομερίδες της
ποικιλίας VULCANO (της εταιρείας Delta and Pine Land), φετινής
εισαγωγής, που ήδη κυκλοφορούν στην αγορά. Τα στοιχεία των
σπορομερίδων από τις οποίες ελήφθησαν δείγματα (περίπου 1.200
σπόροι ανά δείγμα) ήταν:
1. LOT 50 - A - 9092 - 2
Treatment code 2 AA TEST DATE 11/00
ORIGIN AZ
20:10 092600 00160
VARIETY VULCANO
2. LOT 50 - S - 9902 - 2
Treatment code 2 AA TEST DATE 10/00
ORIGIN AZ
VARIETY VULCANO
PARENT LOT NO. 50 E 8007 - 2
B 0992200
3. LOT 50 - A - 9083 - 2
Treatment code 2 AA TEST DATE 11/00
ORIGIN AZ
VARIETY VULCANO
06:00 092600 00205
Οι εργαστηριακές αναλύσεις έδειξαν ότι τα δείγματα που
προέρχονταν από τις σπορομερίδες 1 και 2, αντίστοιχα, περιέχουν
μεταλλαγμένο γενετικό υλικό. Δεδομένου ότι τα παραπάνω δείγματα
είναι τυχαία, τα εργαστηριακά αποτελέσματα θέτουν εν αμφιβόλω την
αξιοπιστία ορισμένων από τα πιστοποιητικά που συνοδεύουν τις
σπορομερίδες και καταδεικνύουν τις ελλείψεις του ελεγκτικού
μηχανισμού.
Η Greenpeace ζητά:
· να σταματήσει αμέσως η διάθεση στην αγορά σπόρων φετινής
εισαγωγής, εφόσον αυτή στηρίζεται σε απλά πιστοποιητικά.
· να δεσμευτούν οι σπορομερίδες σπόρων φετινής εισαγωγής που ήδη
απελευθερώθηκαν στην αγορά με βάση τα όποια συνοδευτικά
πιστοποιητικά. Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην εργαστηριακή
ανάλυση των συγκεκριμένων σπορομερίδων. Αντ' αυτού, σπόροι
βαμβακιού εισήχθησαν φέτος και κυκλοφορούν πλέον ελεύθερα χωρίς να
έχουν γίνει εργαστηριακές αναλύσεις.
· να αναλάβουν οι εταιρείες εισαγωγής την ευθύνη οικονομικής
αποζημίωσης των παραγωγών στην περίπτωση που αποδειχθεί ότι το
προϊόν τους είναι επιμολυσμένο με μεταλλαγμένους σπόρους.
Για να ανακτηθεί μέρος της ήδη κλονισμένης εμπιστοσύνης της
αγοράς σπόρων, είναι απαραίτητο τα δείγματα να σταλούν για ανάλυση
-ταυτόχρονα- σε διαφορετικά εργαστήρια, ούτως ώστε να μην είναι
δυνατή η αμφισβήτηση των αποτελεσμάτων. Η κοινοποίηση των
αποτελεσμάτων θα συμβάλει στη διαφάνεια και την αξιοπιστία μιας
ιδιαίτερα ταραγμένης αγοράς η οποία μαστίζεται από τη
φημολογία.
Η Greenpeace ζητά επίσης:
· Την προστασία, αναπαραγωγή και προώθηση του ντόπιου γενετικού
υλικού.
· Την ανακήρυξη της χώρας σε ζώνη απαλλαγμένη από μεταλλαγμένους
οργανισμούς.
· Τη χάραξη εθνικής αγροτικής πολιτικής που, με συγκεκριμένα
χρονοδιαγράμματα, θα προωθεί τη βιολογική γεωργία, τα προϊόντα
ονομασίας προέλευσης και τα προϊόντα Μεσογειακής διατροφής.
Συνοδευτικό ενημερωτικό υλικό
Η καλλιέργεια του μεταλλαγμένου βαμβακιού είναι παράνομη στην
Ελλάδα όπως και στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως επίσης
προκύπτει από την πρόσφατη Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 176, τεύχος
Β, 21-2-2001) είναι απαραίτητη η εξασφάλιση της καθαρότητας
(απουσία επιμολύνσεων με μεταλλαγμένους σπόρους) των σπορομερίδων
πριν αυτές διατεθούν στην αγορά.
Η πρόσφατη νομοθεσία αποτέλεσε την κατακλείδα του περσινού
σκανδάλου παράνομης εμπορίας και καλλιέργειας μεταλλαγμένου
βαμβακιού που είχε αποκαλύψει η Greenpeace. H διεθνής
περιβαλλοντική οργάνωση επικρότησε μάλιστα τη δημοσίευση της
παραπάνω απόφασης ως σημαντικό βήμα για την προστασία του φυσικού
περιβάλλοντος, αλλά και της εθνικής παραγωγής βαμβακιού.
Η απελευθέρωση γενετικά μεταλλαγμένων οργανισμών στο φυσικό
περιβάλλον αποτελεί τη χειρότερη μορφή ρύπανσης, οι συνέπειες της
οποίας είναι απρόβλεπτες και μη αντιστρεπτές. Από τη στιγμή που θα
απελευθερωθεί στο περιβάλλον ένας μεταλλαγμένος οργανισμός, είναι
αδύνατος ο περιορισμός ή η απόσυρσή του.
Αξίζει να τονίσουμε ότι περίπου το 90% του καλλιεργούμενου
σπόρου βαμβακιού εισάγεται. Την μερίδα του λέοντος κατέχουν οι ΗΠΑ,
από τις οποίες προέρχεται το 70% του εισαγόμενου σπόρου. Η
Αυστραλία και το Ισραήλ κατέχουν το υπόλοιπο 30% της αγοράς
εισαγόμενου σπόρου βαμβακιού.
Στη διάρκεια των τελευταίων ετών, η χώρα μας δέχτηκε έντονες
πιέσεις από τις ΗΠΑ για να εγκρίνει την καλλιέργεια του
μεταλλαγμένου βαμβακιού της εταιρείας Monsanto. Μέχρι στιγμής, η
Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν καταψηφίσει την αίτηση για
την καλλιέργεια μεταλλαγμένου βαμβακιού.
Η Ελλάδα αποτελεί ένα από τους δέκα μεγαλύτερους παραγωγούς
βαμβακιού στον κόσμο και κατέχει την τέταρτη θέση στις εξαγωγές. Η
έκταση της βαμβακοκαλλιέργειας στην Ελλάδα ξεπερνά τα τέσσερα
εκατομμύρια στρέμματα. Η συνολική ελληνική παραγωγή βαμβακιού
(σύσπορου) είναι περίπου 1,3 εκατομμύρια τόνοι ετησίως. Το
εκκοκισμένο βαμβάκι ανέρχεται σε 430.000 τόνους ετησίως, ενώ το
υπόλοιπο προϊόν (βαμβακόσπορος) χρησιμοποιείται για την παραγωγή
του βαμβακελαίου, καθώς και σε ζωοτροφές (βαμβακόπιτα). Η Ελλάδα
εξάγει περί τις 85.000 τόνους προϊόντος (βαμβακόσπορου) στην Ιταλία
και την Ισπανία για χρήση σε ζωοτροφές. Το βαμβάκι αποτελεί το 10%
της συνολικής φυτικής παραγωγής της χώρας, ενώ σε ορισμένους νομούς
(Λάρισα, Ροδόπη, Καρδίτσα) το βαμβάκι καλύπτει το 80-90% της
συνολικής φυτικής παραγωγής.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας, οι εθνικοί στόχοι για το
βαμβάκι προβλέπουν "να προστατευθεί το βαμβάκι ως ένα από τα εθνικά
προϊόντα τα οποία παράγει η χώρα" και "να προστατευθεί η ελληνική
παραγωγή από την πληθώρα των σπόρων ... και την περιβαλλοντική
επιβάρυνση".
Η ανεξέλεγκτη εισαγωγή μεταλλαγμένων σπόρων στη χώρα μας
ανατρέπει τις κυβερνητικές εξαγγελίες για εφαρμογή της Αρχής της
Πρόληψης, για προσεκτικά βήματα στην υιοθέτηση της νέας τεχνολογίας
και παραβιάζει τη νομοθεσία που πρόσφατα υιοθέτησε η ίδια κυβέρνηση
και ανακοίνωσαν σε κοινή συνέντευξη τύπου οι υφυπουργοί Γεωργίας
και Περιβάλλοντος... Η ειρωνεία είναι πως με ελληνική πρωτοβουλία,
η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε τον Ιούνιο του 1999 τη de facto
απαγόρευση των εμπορικών καλλιεργειών μεταλλαγμένων οργανισμών.
Σήμερα, η αδράνεια των αρμοδίων ελληνικών αρχών και η παντελής
απουσία ελέγχων τινάζουν στο αέρα αυτή την ευρωπαϊκή συμφωνία.
Δεδομένου ότι η σπορά του βαμβακιού έχει ήδη αρχίσει, είναι
σαφές ότι η αντίδραση των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου
Γεωργίας πρέπει να είναι άμεση. Η προοπτική αναγκαστικής
καταστροφής των καλλιεργειών είναι ορατή αν δεν ληφθούν άμεσα
μέτρα. Οι εισαγόμενοι σπόροι βαμβακιού πρέπει να αποσυρθούν άμεσα
από την αγορά μέχρι την ολοκλήρωση των απαραίτητων εργαστηριακών
αναλύσεων.