νέο - 17 Μαρτίου, 2014
Για να διασφαλιστεί η προστασία των μελισσών και άλλων επικονιαστών στην Ευρώπη, πρέπει να καλυφθούν τα τεράστια κενά στην επιστημονική γνώση και να εφαρμοστεί μία βελτιωμένη αξιολόγηση κινδύνου για τα φυτοφάρμακα.
Αυτό είναι το συμπέρασμα πρόσφατης έκθεσης της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA), η οποία εξέτασε 220 ευρωπαϊκά προγράμματα σχετικά με την υγεία των μελισσών.
Στην έκθεση σημειώνεται, ανάμεσα σε άλλα, η ανάγκη για την καθιέρωση, μέσω συντονισμένης έρευνας, κοινών σε όλη την Ευρώπη μεθόδων για τη συστηματική παρακολούθηση των μελισσών και την ταυτοποίηση κινδύνων από διαφορετικά είδη χημικών, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων από κοκτέιλ φυτοφαρμάκων.
«Η έκθεση της EFSA σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι μέλισσες, αποτελεί μία ωμή παραδοχή για το πόσο λίγα ξέρουμε για τους κινδύνους στους οποίους εκθέτουμε τις μέλισσες και άλλους σημαντικούς επικονιαστές. Υπάρχουν πολύ μεγάλα κενά στη συστηματική παρακολούθηση της υγείας των επικονιαστών και στην αξιολόγηση κινδύνου των φυτοφαρμάκων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη της Ε.Ε. πρέπει να χρηματοδοτήσουν έρευνες για να καλυφθούν αυτά τα κενά, ώστε να διασφαλίσουμε ότι οι επικονιαστές θα έχουν την προστασία που χρειάζονται»,
δήλωσε ο Matthias Wüthrich, συντονιστής της εκστρατείας για τις μέλισσες της Greenpeace.
Οι πιο σημαντικές συστάσεις της έκθεσης της EFSA περιλαμβάνουν τη βελτίωση της αξιολόγησης κινδύνου των φυτοφαρμάκων και τη συστηματική παρακολούθηση των μελισσών, των άγριων μελισσών και άλλων επικονιαστών. Στο μέλλον οι αξιολογήσεις κινδύνου θα πρέπει να περιλαμβάνουν τις διάφορες πηγές έκθεσης σε φυτοφάρμακα για αυτά τα έντομα – όπως η γύρη, το νέκταρ, τα υγρά σταγονόρροιας και το νερό – και επιπλέον τις συνεργιστικές επιπτώσεις διαφορετικών παραγόντων πίεσης (για παράδειγμα, το συνδυασμό έκθεσης σε φυτοφάρμακα με βαρόαση). Οι μέλισσες στην Ευρώπη αντιμετωπίζουν καθημερινά πολλαπλούς κινδύνους, αλλά ο αριθμός ερευνών σχετικά με «πολλαπλούς παράγοντες πίεσης» είναι ανησυχητικά μικρός.
Οι ειδικοί υποδεικνύουν τον αυξανόμενο κίνδυνο από το συνδυασμό των τοξικών κοκτέιλ στα οποία εκτίθενται οι μέλισσες. Αυτή τη στιγμή, η αξιολόγηση των φυτοφαρμάκων διεξάγεται στη βάση της έκθεσης σε μία μόνο χημική ουσία, αγνοώντας πλήρως τις πιθανές συνεργιστικές επιπτώσεις πολλαπλών παραγόντων πίεσης. Σύμφωνα με έρευνες, οι μέλισσες είναι πιο επιρρεπείς σε ασθένειες όταν έχουν εκτεθεί σε φυτοφάρμακα. Ενώ οι ειδικοί τονίζουν όλο και περισσότερο τη σημασία των άγριων επικονιαστών για τη γεωργία και τα φυσικά οικοσυστήματα, οι απειλές που αντιμετωπίζουν αυτά τα έντομα είναι εν πολλοίς άγνωστες στην Ε.Ε. Από τις 220 μελέτες που εξέτασε η EFSA, ούτε μία δεν ερευνούσε τις επιπτώσεις των φυτοφαρμάκων στις άγριες μέλισσες.
Το 2013 η Greenpeace δημοσίευσε μία επιστημονική έρευνα η οποία συνοψίζει τις πιο σημαντικές απειλές που αντιμετωπίζουν οι μέλισσες. Την ίδια χρονιά δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα μίας πιλοτικής έρευνας πεδίου σχετικά με την ποσότητα φυτοφαρμάκων στα υγρά σταγονόρροιας φυτών καλαμποκιού. Η έρευνα αυτή που διεξήγαγε η Greenpeace παρείχε επιπλέον αποδείξεις για τις οδούς μόλυνσης από φυτοφάρμακα και τόνιζε την ανάγκη για μία ολοκληρωμένη προσέγγιση της αξιολόγησης κινδύνου των φυτοφαρμάκων.
«Υπάρχουν επαρκείς επιστημονικές αποδείξεις για τις επιπτώσεις που έχουν στις μέλισσες πολλά φυτοφάρμακα, κάτι που όχι απλά δικαιολογεί, αλλά και καθιστά αναγκαία την άμεση και πλήρη απαγόρευσή τους. Για παράδειγμα, η μερική απαγόρευση τριών νεονικοτινοειδών φυτοφαρμάκων που ισχύει σήμερα δεν είναι αρκετή, εφόσον επιτρέπονται ακόμα πολλές εφαρμογές τους. Η μόνη λύση με μακροπρόθεσμα αποτελέσματα είναι η στροφή σε μία οικολογική και φιλική προς τις μέλισσες γεωργία, η οποία δεν θα βασίζεται σε φυτοφάρμακα και άλλες χημικές ουσίες»,
συμπλήρωσε ο Matthias Wüthrich.
