Geen gentech in Friese landbouw

De Provinciale Staten nemen woensdag 22 januari een besluit. Wat doet de politiek? Benutten de politici deze kans om Friesland aan te sluiten bij de grote groep van meer dan 450 gentechvrije regio’s in Europa? Of kiezen ze ervoor om de Friese boeren en de Friese natuur voortaan bloot te stellen aan de grote risico’s die gentechlandbouw met zich meebrengt? Zoals het zich een week voor het cruciale besluit in de Staten laat aanzien, zijn het de ChristenUnie en D66 die het verschil kunnen maken. Het zou deze partijen sieren als ze er voor kiezen Friesland te beschermen.

Nederland heeft momenteel twee gentechvrije gemeenten. In andere landen bestaan meer gentechvrije regio’s. Net over de grens bijvoorbeeld, in Duitsland, is gentechlandbouw verboden. Hele regio’s zoals Wallonië, Catalonië en delen van Zweden dulden geen manipulatie op de velden.

In Brussel wordt inmiddels gedacht over toelating van herbicidenresistente gentechmaïs. Dat is geen goed idee. Deze maïs is bestendig gemaakt tegen onkruidbestrijdingsmiddelen, en de ervaringen in Noord- en Zuid-Amerika met dit soort gewassen liegen er niet om. Boeren gebruiken steeds meer bestrijdingsmiddelen, met alle milieuvervuiling van dien. Bovendien is gentechvrije productie door kruisbestuiving en vervuiling van zaaigoed niet meer mogelijk. Veel van deze boeren willen, geschrokken van hun ervaringen, terugkeren naar natuurlijke zaden. Maar dat kan niet meer, omdat bedrijven als Monsanto de zadenmarkt goeddeels hebben weten te monopoliseren. Veel maïs- en sojaboeren hebben in de Verenigde Staten de keus tussen gentech en… gentech.

Dat is natuurlijk geen keus. Daar komt bij dat als gevolg van de monopolisering de prijzen de pan uit rijzen, terwijl er niets terecht komt van de door bedrijven als Monsanto beloofde grotere oogsten.

In Friesland is de situatie gelukkig veel beter. Nu nog wel. In deze provincie zijn veel streekgebonden, innovatieve en duurzame landbouwinitiatieven. Samenwerkende boeren veredelen bijvoorbeeld zelf nieuwe aardappelrassen, zodat ze tegen schimmels kunnen. Ze bewijzen dat knutselen aan de genen van planten helemaal niet nodig is.

Vanuit landbouwuniversiteit Wageningen wordt regelmatig de loftrompet gestoken over ‘cisgene’ (knutselen met ‘soorteigen’ genen) schimmelbestendige aardappels. Er wordt veel tegen schimmels gespoten in de landbouw, een probleem dat aangepakt moet worden. Dat laatste vindt Greenpeace natuurlijk ook. Maar genetisch manipuleren van de pieper is daarvoor helemaal niet nodig. Nederlandse zadenbedrijven hebben gentech links laten liggen en bewijzen dat ook zij goede oplossingen kunnen bieden. Opinieonderzoeken laten zien dat ook Nederlandse consumenten in grote meerderheid tegen ontwikkeling van gentech in de landbouw zijn. Boeren kiezen er daarom logischerwijs voor om gentechvrij te produceren.

De toekomst van de Nederlandse en zeker ook de Friese landbouw zit hem niet in bulkproductie. De toekomst zit hem in duurzame kwaliteit als toegevoegde en gewaardeerde waarde. De boeren die kiezen voor de toekomst worden bedreigd in hun gentechvrije status als in Friesland alsnog gentechteelt wordt toegestaan. Gentechvrij Friesland zou aansluiten bij wat boeren en consumenten willen. Het is wel zo democratisch om ze die kans te geven.

Herman van Bekkem is campagneleider landbouw bij Greenpeace.