We gebruiken massaal hervulbare waterflesjes en weigeren steeds vaker plastic rietjes. Dat is top. Want als we de plastic-crisis willen oplossen, moeten we af van de wegwerpcultuur. Toch houden bedrijven met plastic-schijnoplossingen deze cultuur in stand.
Toch blijven bedrijven zoals Coca Cola, Unilever en Nestlé meer en meer plastic wegwerpverpakkingen produceren. Zij erkennen dat ze moeten veranderen, maar nemen niet de juiste stappen. In plaats daarvan komen zij met schijnoplossingen, zodat ze door kunnen gaan met ‘business as usual’.
Schijnoplossing 1: Papier
McDonalds die zijn plastic rietjes vervangt door papieren rietjes, kledingwinkels die je een papieren tas meegeven in plaats van een plastic tas; steeds meer bedrijven vervangen hun plastic wegwerpproducten door papier.
Er is lang niet voldoende gerecycled papier om aan de enorme vraag te voldoen.
En dus wordt er wereldwijd enorm veel bos gekapt voor de productie van verpakkingen, tissues en toiletpapier. Als bedrijven hun verpakkingen van plastic gaan vervangen door papier, dan zal de druk op onze bossen nog verder toenemen.
Schijnoplossing 2: Bioplastic
Denk aan de knisperende zakjes om de biologische paprika waarop staat dat het composteerbaar is, of de ‘plant bottle’ van Coca-Cola. Maar wat is bioplastic nou eigenlijk?
Bioplastic zijn plastics gemaakt van natuurlijke grondstoffen, zoals maïs, terwijl ‘gewoon’ plastic gemaakt is van olie. En sommige van die bioplastics zijn composteerbaar.
Maar zelfs composteerbaar bioplastic breekt alleen maar af onder de juiste (industriële) omstandigheden. In de natuur gedraagt bioplastic zich net zo als ‘gewoon plastic’. Een schildpad stikt er net zo goed in.
Lees hier meer over mythes rondom bioplastic.
Schijnoplossing 3: Recycling
Bedrijven en overheden stampen recycling bij ons erin als DE oplossing. Maar met recycling alleen komen we er niet. De plastic productie zal de komende 10 jaar met nog 40% toenemen.
De plastic crisis is zo groot, daar kunnen we ons simpelweg niet uit recyclen. Veel plastic afval wordt vanuit Westerse landen verscheept naar landen die een slechtere infrastructuur voor recycling hebben. Plastic verdwijnt daardoor voor het overgrote deel op stortplaatsen, in verbrandingsovens of in het milieu.
Dat iets recyclebaar is, betekend niet dat het ook gerecycled wordt. Meer dan 90% van al het geproduceerde plastic is nooit gerecycled. Als plastic wel gerecycled wordt, wordt het meestal ‘gedowncycled’. Het wordt steeds omgezet in een product van lagere kwaliteit, totdat het alsnog in de verbrandingsoven verdwijnt.
Schijnoplossing 4: Chemische recycling
Levensmiddelenbedrijven willen de komende 10 jaar veel meer gerecycled materiaal gebruiken. Maar complexe plastics en gemengde materialen zijn niet te recyclen. Om dit op te lossen willen bedrijven inzetten op chemische recycling.
Maar deze technologieën staan nog in de kinderschoenen en de kennis over de milieu- en gezondheidseffecten zijn veelal onbekend. Ook zijn er ernstige zorgen over de uitstoot van gevaarlijke chemicaliën en intensief gebruik van energie.
Wat moet er dan wel gebeuren?
Het onderliggende probleem is onze wegwerpcultuur. We gebruiken een plastic verpakkingen enkele seconden, terwijl het gemaakt is om honderden jaren te blijven bestaan.
Als we dit probleem echt willen oplossen, moeten we anders gaan kijken naar hoe we producten aangeleverd krijgen en gebruiken. Bedrijven spelen hierin een cruciale rol.
Zij houden de wegwerpcultuur in stand door in te zetten op bovenstaande schijnoplossingen. Terwijl de echte oplossing voor handen ligt; verpakkingen die hervulbaar of herbruikbaar zijn.
Wil je meer weten?
Greenpeace USA schreef een heel rapport over bovenstaande schijnoplossingen. Lees hier het ‘False Solutions rapport. Ben je eigenlijk meer geïnteresseerd in de oplossingen? Dan is het rapport ‘Reuse’ van de Ellen MacArthur Foundation een aanrader.
Per minuut belandt een vuilniswagen aan plastic afval in zee. Roep producenten op wegwerpplastic uit te bannen. Teken de petitie!