Foto: Ontbost Karipuna gebied in Brazilië
Artikel geschreven door Oliver Salge – projectleider van het ‘All eyes on the Amazon project’, met Brazilië als thuisbasis.
“De Braziliaanse autoriteiten hebben ons in de steek gelaten en voldoen niet aan hun taak om ons land te beschermen tegen illegale houtkappers en landdieven. Nu ligt het in onze handen.”
Die zin werd vaak herhaald tijdens mijn eerste kennismaking met het Karipuna volk in Februari 2018. De Karipuna zijn een inheemse volk in de staat Rondonia, Brazilië. Ondanks dat ze in een officieel beschermd gebied in het hart van het Amazone regenwoud wonen, zijn er nog maar 58 van hen over. Een paar weken voordat ik hen ontmoette werd het dichtstbijzijnde FUNAI-kantoor (Braziliaans overheidsorgaan belast met zaken in het kader van inheemse volken) in brand gestoken, waardoor de Karipuna alleen en kwetsbaar achterbleven. Deze daad van agressie is slechts een voorbeeld van hoe alarmerend de toestand voor hen geworden is. Brazilië is het meest gevaarlijke land ter wereld voor milieuactivisten en landbeschermers, en ook de Karipuna zelf worden constant met de dood bedreigd.
Het inheemse grondgebied van de Karipuna is nooit eerder zo zwaar bedreigd geweest. Hun gebied ter grootte van 152.930 hectare is geratificeerd in 1998 en kent een van de hoogste graden van ontbossing van alle grondgebieden van inheemse volken in de Amazone. Ze worden omringd door veeboerderijen en vernietigd regenwoud. Een blik op Google Earth is genoeg om de schaal van ontbossing rondom hun landeigendom zichtbaar te maken. Illegale wegen leiden richting en over hun land, waarbij het bos steeds dieper en verder wordt ontgonnen en houtkapbedrijven steeds meer toegang tot hun grondgebied krijgen. In de eerste helft van 2017 werd meer dan 1000 hectare bos gekapt, een gebied zo groot als ongeveer 1000 voetbalvelden. Veel van de verwoesting blijft vrijwel onzichtbaar voor satellieten omdat men steeds kleine gebieden kapt (soms gaat het enkel om solitaire bomen zoals de waardevolle Ipé die gekapt en verkocht worden).
Net iets meer dan 40 jaar sinds het eerste officiële contact met de niet-inheemse bevolking, is het Karipuna volk afgenomen tot slechts 58 mensen met een beschermd areaal van zo’n 152 duizend hectare. Hun gebied is omringd door boerderijen en ontbossing. Het gebied wordt constant binnengedrongen door illegale houtkappers, gouddelvers en landdieven. Zonder de fysieke mogelijkheid om zichzelf en hun land te verdedigen hebben de Karipuna van Rondonia nationale en internationale steun gezocht om de Braziliaanse overheid te dwingen zich aan hun wettelijke taak te houden en het overgebleven gebied van de Karipuna in het zuiden van het Braziliaanse Amazonegebied te beschermen.
Ondanks aanhoudende doodsbedreigingen en zwartmakerij vanuit de houtindustrie blijven ze standvastig vechten om hun bos en hun gemeenschap te beschermen. Toch kunnen zij dit niet alleen. Het wordt tijd dat de Braziliaanse overheid haar beloften nakomt en haar wettelijke plicht uitvoert om de inheemse volken te beschermen tegen de constante dreiging van een industrie die enkel winst wil maken tegen elke prijs.
Er gloorde hoop tijdens onze ontmoeting met de Karipuna in Februari waar we de illegale invasie van hun land bespraken. Voor ons was het duidelijk dat we de Karipuna moeten steunen in hun strijd om het behoud van hun land. Met moderne satelliettechnologie en monitoringstechnieken werken de Karipuna, Greenpeace Brazilië en het CIMI samen om diegenen die verantwoordelijk zijn voor het illegaal betreden van grondgebied en ontbossing op te sporen waarna ze zich voor hun daden moeten verantwoorden.
De stem van het Karipuna volk moet gehoord worden, en dat is ook de reden waarom Adriano – een van hun leiders – naar New York afreist om te spreken op een VN meeting omtrent kwesties rond inheemse volken. Hij zal de hoop van zijn volk naar de internationale gemeenschap overbrengen. Dit zou een van de laatste kansen kunnen zijn om hun cultuur, taal en gemeenschap te beschermen en te voorkomen dat het regenwoud waarvan ze afhankelijk zijn verder vernietigd wordt. Laten we ervoor zorgen dat de wereld Adriano en het verhaal van het Karipuna volk kent. We moeten de beschermers van het Amazone regenwoud steunen.