Rabobank speelt een grote rol in de stikstofcrisis. Jarenlang gebruikten bankiers hun invloed in de landbouw om boeren te stimuleren te vergroten en intensiveren. En voor die uitbreiding veel meer dieren, grond en de peperdure technologie – hadden de boeren geld, veel geld, van Rabobank nodig. Voor grootschalige industriële landbouw stelden ze genoeg geld beschikbaar, voor een duurzame vorm van landbouw kregen boeren minder makkelijk geld los.

Inmiddels kent Nederland de grootste veedichtheid (de meeste dieren per vierkante meter) ter wereld. Er leven 115 miljoen veedieren in ons land. Uit de mest van al die dieren komt veel stikstof vrij. Die stikstof verstikt als een stille sluipmoordenaar onze natuur en vervuilt de bodem, water en lucht. 

Zelfs toen de de effecten op de natuur al lang en breed bekend waren, bleef Rabobank boeren aanmoedigen om meer dieren te houden. Midden in de stikstofcrisis gaf Rabobank boerenbedrijven nog leningen om uit te breiden, zelfs als deze pal naast een beschermd natuurgebied lagen. 

Nu de natuur bijna op omvallen staat, trekt de overheid bijna 25 miljard euro uit om de stikstofcrisis op te lossen. Dit geld gaat deels naar de boeren, die daarmee de leningen bij Rabobank af kunnen betalen. Op deze manier verdient de bank tweemaal aan de stikstofcrisis: de boer betaalt de hoge rentes, en de belastingbetaler betaalt de lening af.

Veevoer (soja) en veeteelt veroorzaken wereldwijde ontbossing. Als bankier van de vee-industrie steekt Rabobank geld in beide segmenten. En hoe! De Eerlijke Bankwijzer ontdekte dat Rabobank van 2015 tot 2022 meer dan 5 miljard dollar (!) leende aan soja- en veeteeltbedrijven in de Amazone en Cerrado-savanne. 

Rabobank financiert bijvoorbeeld de activiteiten van vleesgiganten JBS, Marfrig en Minerva, die in verband zijn gebracht met het verwoesten van kostbare Braziliaanse natuur om weilanden te creëren voor veeteelt. Een andere klant van Rabobank is sojahandelaar Cargill. Dit bedrijf is de grootste directe importeur van soja uit Brazilië, voornamelijk voor veevoer, en werkt met sojaboeren die natuur verwoesten om hun plantages uit te breiden. 

Bovendien heeft Rabobank ervoor gezorgd dat de vraag naar veevoer toeneemt, door in Europa boeren te motiveren meer en meer veedieren te nemen. Zodra de vraag naar veevoer stijgt, worden in Brazilie extra sojaplantages aangelegd. Dit leidt tot nog meer ontbossing en natuurverwoesting.

Als het aan Rabobank ligt, worden de stallen alsmaar groter en groter. Megastallen passen volledig in de visie van Rabobank: intensivering, schaalvergroting en meer vlees produceren. Boeren realiseren deze visie, want  5 van de 6 boeren in Nederland hebben een lening bij Rabobank. In 4 jaar tijd kregen we er een kwart meer megastallen bij, analyseerde Wakker Dier. 

En uit die megastallen komt een gigantische hoeveelheid stikstof vrij, wat slecht is voor de natuur, water en bodem. Het leven van dieren in megastallen is armzalig, ze hebben amper ruimte en daglicht. Bovendien dragen al die dieren bij aan de klimaatcrisis, door het uitstoten van broeikasgassen. En of dat allemaal niet erg genoeg is, zijn megastallen een bron van ziekte. Ziektes die zich in rap tempo verspreiden onder de dieren en ook kunnen overslaan naar de mens.

Met kapitaal van Rabobank bouwden boeren hun boerderijen om naar fabrieken tjokvol varkens, koeien en kippen. Uit onderzoek blijkt dat Rabobank de geldschieter is achter de ergste vormen van dierenleed, zoals plofkippen en kooivarkens. In 2013-2018 stopte de bank daar bijna 12 miljard euro in. 

De grote veestapel leidt niet alleen in Nederland tot dierenleed. Er moet veevoer in die miljoenen voederbakken. Veevoederbedrijven vernietigen daarvoor natuurgebieden in Brazilië waar veel dieren leven. Deze wilde dieren die met uitsterven worden bedreigd, zoals de jaguar, raken hun leefgebied kwijt.

Rabobank heeft de intensieve vee-industrie in Nederland aangejaagd door massaal leningen te geven voor de uitbreiding in de agrarische sector. Met het verstrekken van leningen aan 5 op de 6 boeren, waardoor er een kredietbedrag van 40.4 miljard euro in de sector uit staat, heeft de bank enorme invloed op de agrarische sector.

Deze intensieve vee-industrie is niet voor iedere boer weggelegd. Sommige boeren varen er wel bij, maar voor veel boeren werkt het helemaal niet, die zijn gestopt of knopen met moeite de eindjes aan elkaar. Onze boerenstand is bijna gehalveerd in de afgelopen twintig jaar. De overgebleven boerenbedrijven zijn veranderd in veefabrieken, een deel daarvan kampt met torenhoge schulden. De benodigde technologie voor uitbreiding is peperduur. 38% van de boeren leeft onder de armoedegrens. 

Intussen leven boeren met een nieuwe angst, want de schaalvergroting die de Rabobank zo winstgevend achtte, is niet houdbaar voor onze natuur en het klimaat. Veel boerenbedrijven moeten daarom weer krimpen en een ecologische omslag maken, of stoppen. Een hard gelag, na jarenlang investeren en hard werken.

Rabobank financiert bedrijven in de uitdijende vlees- en zuivelindustrie, waaronder de bedrijven die veevoer verbouwen voor al die miljarden veedieren op onze planeet. Om veevoer te verbouwen, leggen deze multinationals gigantische sojaplantages aan. Daarvoor gaan natuurgebieden tegen de grond. Die natuurgebieden zijn niet onbewoond. Er leven mensen, uit Inheemse volken of lokale groepen.

De mensen wonen daar in harmonie met de natuur, totdat ze ruw van hun land worden verdreven. Naast het verwoesten van de natuur, raken ook de hulpbronnen van de volken vervuild, bijvoorbeeld de rivieren waaruit ze vissen en drinken. Het wordt hen onmogelijk gemaakt te leven van de natuur om hen heen.

De wetenschap is helder: minder vlees en zuivel eten en produceren is nodig voor het klimaat. De Rabobank heeft als bankier van de landbouw deze industrie juist de andere kant opgeduwd. Met de financiering van Rabobank is de Nederlandse veestapel uitgegroeid tot een van de grootste van Europa. 

De miljoenen kippen, koeien, varkens, schapen en geiten produceren gas. Het gaat vooral om methaan (25 keer zo sterk als CO2) en lachgas (298 keer zo sterk als CO2) dat deze dieren produceren. In totaal komt 16% van alle uitstoot van broeikasgassen in Nederland van de landbouw.

Dan hebben we het nog niet eens over alle CO2 die vrijkomt als een stuk bos wordt platgebrand om er een sojaveld voor veevoer van te maken. Of hoe we daardoor de bossen, als een van onze beste bondgenoten tegen de klimaatcrisis verliezen.