Op 4 oktober kwam het kabinet met een plan om de stikstofcrisis waar Nederland onder zucht aan te pakken. We zijn oprecht blij dat het kabinet laat zien stappen te willen maken om uit de crisis te komen door terecht alle sectoren een bijdrage te laten leveren. Maar is dit plan genoeg?
Is er een stikstofcrisis in Nederland?
Helaas, dit kabinetsplan faalt om de stikstofcrisis als kans te benutten voor de omslag naar écht duurzame landbouw waarbij boeren binnen de grenzen van klimaat en natuur werken. Nederland heeft de hoogste neerslag van stikstof in heel Europa. Dat komt doordat er in ons drukke landje heel veel dingen naast elkaar gebeuren.
Verbranding van fossiele brandstoffen uit bijvoorbeeld verkeer en luchtvaart zorgen voor uitstoot van stikstof, maar de belangrijkste Nederlandse bron van deze stof is ammoniak uit de vee-industrie – maar liefst 45% van de stikstofneerslag komt uit de Nederlandse vee-industrie. Dat is niet verbazingwekkend omdat Nederland het hoogste aantal landbouwdieren per hectare in heel Europa heeft.
De natuur heeft erg te lijden onder deze stikstofdeken. Verzuring en teveel van meststoffen zorgen ervoor dat specifieke ecosystemen verdwijnen. Planten, insecten en vogels kunnen niet tegen teveel van deze stof. Ook voor onze gezondheid is teveel ammoniak geen goed nieuws.
De boekhoudkundige truc waarmee Nederland vergunningen verleende voor nieuwbouwprojecten strookte niet met Europese natuurbeschermingswetgeving. Daardoor ontstond na een uitspraak van de Raad van State de stikstofcrisis. Als gevolg zijn de afgelopen maanden naast veehouderij-projecten, ook woningbouwprojecten en infrastructurele projecten op pauze gezet. Met de vandaag gepresenteerde aanpak probeert de regering de boel weer vlot te trekken.
Minder vee is noodzakelijk voor natuur
De enige manier om dit probleem op te lossen is het drastisch terugdringen van de stikstof-uitstoot. Omdat stikstof verschillende bronnen heeft zijn daarbij natuurlijk ook verschillende economische sectoren aan zet. Grote vervuilers als luchtvaart mogen niet uit de wind worden gehouden. Het is niet meer dan logisch dat de veehouderij voor de grootste opdracht staat – vooral koeien, gevolgd door varkens, kippen en kunstmest zorgen voor de meeste uitstoot.
Er is allang met dure technieken geprobeerd om de ammoniak uitstoot te verminderen, maar de problemen duren voort. De meest doeltreffende maatregel is uiteindelijk om de veestapel drastisch in te krimpen, maar daar heeft de politiek, onder invloed van de lobby van de agroindustrie jaren omheen gedraaid.
Minder vee is noodzakelijk voor aanpak klimaatcrisis
De productie van vlees en zuivel in Nederland is goed voor maar liefst 12 procent van onze uitstoot van broeikasgassen. Terwijl ongeveer 75 procent van de Nederlandse vlees- en zuivelproductie naar het buitenland gaat. In het rapport ‘Minder is meer’ laten we zien hoe we wereldwijd onze vlees- en zuivelproductie en consumptie drastisch moeten verminderen om binnen de grenzen van moeder aarde te blijven. Greenpeace wordt in deze conclusies gesteund door tal van wetenschappelijke analyses van onafhankelijke instituten.
De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) kwam in het rapport ‘Duurzaam en Gezond’ bijvoorbeeld tot de conclusie dat minder dieren simpelweg een noodzaak is om de afspraken van het Klimaatakkoord van Parijs te blijven. Kortom: krimp van de veestapel is ook voor de aanpak van de klimaatcrisis een cruciale zet!
De regering mist (nog) de kans voor eerlijk toekomstperspectief boeren
Wij vinden dat het kabinet dit moment moet aangrijpen om natuur te herstellen en boeren na jaren van pappen en nathouden en ingewikkelde regels nu eindelijk een eerlijk en helder toekomstperspectief te bieden. Weg van het industriële systeem met megastallen en monoculturen, naar een diverser voedselsysteem dat werkt volgens ecologische principes met drastisch minder dieren.
De kabinetsplannen hebben een aantal goede punten. Bijvoorbeeld dat de vervuilende stallen rondom natuurgebieden worden opgekocht en dat het probleem vervolgens niet verplaatst wordt, maar ‘productierechten’ uit de markt worden gehaald. Tegelijk stuurt men juist aan op meer megastallen met dure technieken zoals luchtfilters en daardoor nóg minder boeren.
En het gaat al zo slecht met de boeren in ons land: Sinds 2000 is het aantal boeren in Nederland bijna gehalveerd. Wij roepen het kabinet dan ook op om vooral niet in te zetten op het doodlopende spoor van schaalvergroting en intensivering, maar boeren te helpen hun bedrijf door te ontwikkelen naar ecologische landbouw met minder dieren. Wordt vervolgd.
Doneer aan Greenpeace! Wij zijn 100% afhankelijk van particuliere donaties zoals die van jou, want wij nemen geen geld aan van overheden en bedrijven.