Ήρθαν και πάλι οι γιορτές, η εποχή που βρίσκεσαι με την οικογένεια και τους φίλους σου, κάθεστε στο γιορτινό τραπέζι (και σχεδόν σκάτε στο φαγητό) και απολαμβάνεις λίγη χαλάρωση. Όπως κι αν περνάς τις ημέρες αυτές όμως, η πίεση της υπερκατανάλωσης μπορεί να γίνει ακραία. Συχνά νιώθουμε ότι πρέπει να αγοράσουμε ΤΑ ΠΑΝΤΑ στις γιορτές, όμως υπάρχουν και πράγματα που μπορούμε να αποφύγουμε: με τις εταιρείες να παράγουν 430 εκατομμύρια τόνους πλαστικού παγκοσμίως, το πλαστικό δεν χρειάζεται να πάρει πρόσκληση στο μεγάλο πάρτι των φετινών γιορτών.
Η μείωση του πλαστικού παγκοσμίως είναι το καλύτερο δώρο
Το πλαστικό είναι παντού, αυτό το ξέρεις. Όμως, αυτές τις μέρες κρύβεται και στις γιορτινές μαζώξεις. Εκτός από τις πλαστικές συσκευασίες, την πιο εμφανή πηγή απορριμμάτων, μια πιο κοντινή ματιά σε πολλά χριστουγεννιάτικα διακοσμητικά και δώρα θα σου δείξει και άλλους τρόπους που το πλαστικό μπαίνει στα σπίτια μας. Βρίσκεται στα ρούχα, στις τσάντες, στα σεντόνια, στα παιδικά παιχνίδια, στα χριστουγεννιάτικα στολίδια, σε ηλεκτρονικές συσκευές, αθλητικό εξοπλισμό, λούτρινα κουκλάκια, καλλυντικά, είδη σπιτιού, έπιπλα, το αναδευτήρι στο κοκτέιλ σου, και πολλά πολλά ακόμα.
Γιατί έχει σημασία; Γιατί το πλαστικό ρυπαίνει τον αέρα, το νερό, το περιβάλλον και το σώμα μας. Δεν είναι πια απλά πρόβλημα απορριμμάτων και ρύπανσης, αλλά αποτελεί και σοβαρό λόγο ανησυχίας για τη δημόσια υγεία. Όσο πιο πολύ πλαστικό παράγεται, τόσο πιο μεγάλη πίεση μας ασκείται για να το καταναλώσουμε, δημιουργώντας ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα.
Original: Self-Portrait with Thorn Necklace and Hummingbird by Frida Kahlo
Τι μπορείς να κάνεις;
- Δώρα “καινούργια για εσένα” αντί για ολοκαίνουργια
Ποτέ δεν ήταν πιο εύκολο να βρούμε μεταχειρισμένα αντικείμενα. Από καταστήματα μεταχειρισμένων ρούχων και παλαιοπωλεία, μέχρι υπαίθριες αγορές και πολλές διαδικτυακές πλατφόρμες, οι περισσότερες ιδέες δώρων μπορούν να βρεθούν και στα μεταχειρισμένα, αφιερώνοντας απλά λίγο χρόνο στη σωστή έρευνα ώστε να εξασφαλίσεις την καλύτερη ποιότητα. Το να αποφεύγουμε τις μεγάλες εταιρείες σε κάθε ευκαιρία αποτελεί κέρδος για το πορτοφόλι και τον πλανήτη μας.
Το πλαστικό που βλέπεις γύρω σου σήμερα, να ξέρεις ότι θα υπερδιπλασιαστεί τα επόμενα 25 χρόνια. Γι’ αυτό, κάθε μήνυμα που μπορούμε να στείλουμε στους μεγάλους παραγωγούς πλαστικών και στις εταιρείες καταναλωτικών αγαθών ότι δεν θέλουμε άλλο πλαστικό, μπορεί να τους βοηθήσει ώστε να επιλέξουν επιτέλους εναλλακτικές λύσεις και να δείξει στις κυβερνήσεις ότι υποστηρίζουμε πραγματικές λύσεις για το πρόβλημα του πλαστικού.
- Επίλεξε τα δοχεία φαγητού και τα μαγειρικά σκεύη με προσοχή
Είναι μια υπέροχη εποχή του χρόνου για βόλτες έξω και καφέδες, αλλά επειδή τα μη τοξικά, επαναχρησιμοποιούμενα δοχεία δεν είναι ακόμη πανταχού παρόντα, μπορείς να έχεις το δικό σου επαναχρησιμοποιούμενο δοχείο όποτε είναι δυνατόν, κι έτσι να χρησιμοποιείς λιγότερο πλαστικό. Τα πλαστικοποιημένα ποτήρια καφέ, οι συσκευασίες και τα μαχαιροπίρουνα από “βιοπλαστικό”, ακόμη και τα δοχεία φαγητού σε πακέτο που φέρουν την ετικέτα “επαναχρησιμοποιούμενα”, είναι πιθανό να μολύνουν τα τρόφιμα και τον οργανισμό μας με μικροπλαστικά και χημικές ουσίες.
Διάφορα είδη μαγειρικών σκευών στα σπίτια μας περιέχουν επίσης πλαστικό. Πλαστικές σπάτουλες και κουτάλες, σουρωτήρια και φίλτρα, σανίδες κοπής, δοχεία αποθήκευσης, παιδικά ποτήρια, ηλεκτρικοί βραστήρες, μπλέντερ και τηγάνια με επίστρωση ή Teflon — όλα μπορούν να περιέχουν ή να είναι κατασκευασμένα από πλαστικό. Οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να αποκαλύπτουν πώς η χρήση αυτών των αντικειμένων συμβάλλει στην κατάποση μικροπλαστικών και στην έκθεση σε δυνητικά τοξικές χημικές ουσίες. Δεν υπάρχει τίποτα γιορτινό σε μια πιατέλα αλλαντικών με “επικάλυψη” μικροπλαστικών.
Δεν είναι εύκολο ή οικονομικά προσιτό να κάνεις μια πλήρη ανανέωση της κουζίνας, αλλά μπορείς να ξεκινήσεις με μικρές αλλαγές: να πετάξεις τις πλαστικές σανίδες κοπής, να μην θερμαίνεις ποτέ πλαστικό και να χρησιμοποιείς ανοξείδωτο χάλυβα ή χυτοσίδηρο αντί για επικαλυμμένα σκεύη. Όταν κάνεις τραπέζι σπίτι, να θυμάσαι ότι το επαναχρησιμοποιούμενο είναι καλύτερο — απόφυγε τα πιάτα, τα ποτήρια και τα μαχαιροπίρουνα μιας χρήσης και ζήτα από τους φίλους σου να φέρουν τα δικά τους αν χρειάζεται.
- Δεν χρειάζεσαι γκλίτερ, η εσωτερική σου λάμψη αρκεί!
Ποιος δεν θέλει λίγη χρυσόσκονη αυτή την εποχή του χρόνου; Ένα μεγάλο μέρος όμως από ό,τι είναι αστραφτερό και γυαλιστερό, είναι στην ουσία πλαστικό, όπως το γκλίτερ, που μπορεί να υπάρχει σε είδη χειροτεχνίας, περιτυλίγματα δώρων, διακοσμητικά, ρούχα, καλλυντικά, παιδικά παιχνίδια, στολές, καπέλα για πάρτι, χιονόμπαλες, και πολλά άλλα.
Το πλαστικό γκλίτερ και οι πούλιες μπορούν εύκολα να διασκορπιστούν στο περιβάλλον, όταν τα ρούχα πλένονται ή όταν καθαρίζονται οι χειροτεχνίες. Μπορεί να καταλήξουν στην αποχέτευση, και όταν συνδυάζονται με χαρτί ή άλλα υλικά, αυτά τα προϊόντα καταστρέφουν τη δυνατότητα ανακύκλωσης, στέλνοντάς τα σε χώρους υγειονομικής ταφής ή αποτέφρωσης. Και ενώ κάποια μπορεί να ισχυρίζονται ότι είναι βιοδιασπώμενα, στην πραγματικότητα δεν αξίζει τον πιθανό κίνδυνο ρύπανσης. Αν χρειάζεσαι οπωσδήποτε κάτι για τη διακόσμησή σου ή για να τυλίξεις δώρα, προτίμησε νιφάδες αλάτων ή ζάχαρη, ξερά φύλλα ή λουλούδια, ή φλούδες από αποξηραμένο πορτοκάλι.
- Αντιστάσου στην “εκκαθάριση”
Το να φύγεις από το “παλιό” και να πας στο “καινούργιο” είναι χρήσιμο όταν θέλουμε να αποβάλλουμε την αρνητική ενέργεια ή κάποια κακή συνήθεια, αλλά όταν πρόκειται για αντικείμενα, όλοι πρέπει να αντισταθούμε στον πειρασμό να αποκτήσουμε το νεότερο, το πιο μοντέρνο ή το αναβαθμισμένο είδος. Ζούμε σε μια εποχή όπου δεχόμαστε αντιφατικά μηνύματα σχετικά με την απλούστευση της ζωής μας και τη σχέση μας με τα υλικά αγαθά: μας λένε να αγοράζουμε περισσότερα, αλλά ταυτόχρονα να αγοράζουμε καλύτερα. Πώς όμως μπορεί αυτό να συνδυαστεί; Σήμερα φαρδιά τζιν, αύριο στενά.
Η εκκαθάριση και η τακτοποίηση δεν είναι μια πράξη φιλική προς τον πλανήτη αν απλά ξαναγεμίσουμε τον χώρο με νέα αντικείμενα που αγοράσαμε. Η εκκαθάριση, δηλαδή το “decluttering” που είναι trend στα social media, χρειάζεται να συνοδεύεται από μια δέσμευση για μια μινιμαλιστική ζωή, ώστε να μην γίνεται απλά αντικατάσταση των παλιών αντικειμένων με νέα, κάτι που αυξάνει πολύ τη σπατάλη των φυσικών πόρων. Η αγορά πολλών νέων πραγμάτων μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγή πολύ περισσότερου πλαστικού, γι’ αυτό σκέψου το καλύτερα πριν πετάξεις, και δες τι θα μπορούσε να επαναχρησιμοποιηθεί, να ανακαινιστεί, να ανακατασκευαστεί, να επιδιορθωθεί, να μεταποιηθεί, να χαριστεί, να αποσυρθεί προσωρινά, να αναπλαστεί ή να μετακινηθεί.
- Πάρε μέρος σε κάτι που μπορεί να αλλάξει τον κόσμο
Η προσπάθεια να αποφύγεις το πλαστικό μπορεί να είναι εξαντλητική. Αν νιώθεις ότι σε καταβάλλει, δεν είσαι μόνος. Μέσα σε αυτό το προβληματικό σύστημα, που είναι εμμονικά προσκολλημένο στο πλαστικό, δυστυχώς υπάρχει όριο στο τι μπορούμε να κάνουμε. Αυτοί που πρέπει να λογοδοτήσουν είναι οι παραγωγοί πλαστικού και οι ρυπαντές, και οι κυβερνήσεις οφείλουν να δράσουν ταχύτερα για την προστασία της υγείας των ανθρώπων και του πλανήτη. Η κρίση της πλαστικής ρύπανσης είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα που απαιτεί μια παγκόσμια λύση. Χρειαζόμαστε επειγόντως από τις κυβερνήσεις μια ισχυρή Παγκόσμια Συνθήκη του ΟΗΕ για τα Πλαστικά, η οποία θα μειώνει την παγκόσμια παραγωγή και κατανάλωση, θα τερματίζει την εξάρτησή μας από προβληματικά πλαστικά και χημικά και θα επιταχύνει μια δίκαιη μετάβαση προς ένα μέλλον χωρίς απόβλητα που θα βασίζεται στην επαναχρησιμοποίηση. Διασφάλισε ότι η κυβέρνησή μας δεν θα σπαταλήσει αυτή τη μοναδική ευκαιρία —που δίνεται μία φορά σε κάθε γενιά— για να τερματιστεί η εποχή του πλαστικού. Υπόγραψε την έκκληση: https://www.greenpeace.org/greece/petition-plastics/
