Οι κορυφαίοι κλιματικοί επιστήμονες από όλον τον κόσμο μόλις δημοσίευσαν την πιο πρόσφατη έκθεσή τους σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, αλλά και μέχρι ποιο σημείο μπορούμε να προσαρμοστούμε σε αυτές. Η έκθεση δημοσιεύτηκε από την Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), και συγκεκριμένα το Working Group II, και αφορά την κλιματική αλλαγή, τις επιπτώσεις της, την προσαρμογή και την ευαλωτότητα σε αυτές.
Αν δεν προλαβαίνεις να διαβάσεις ολόκληρη την έκθεση, μην ανησυχείς. Δες παρακάτω τα 5 βασικά σημεία που αξίζει να συγκρατήσεις, αλλά και τι μπορείς να κάνεις.
- Οι κλιματικές απειλές εμφανίζονται πιο γρήγορα και θα γίνουν πιο έντονες σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα
Αυτό είναι μία πολύ καλή περίληψη. Η κλιματική αλλαγή ήδη προκαλεί πολλές απώλειες και ζημιές στη φύση και στους ανθρώπους: σπίτια, ζωές και κουλτούρες καταστρέφονται. Και αυτό θα χειροτερέψει. Οι επιστήμονες ανανέωσαν τη συνολική εκτίμησή τους στους λόγους ανησυχίας και κατέληξαν ότι οι κλιματικές απειλές θα αυξηθούν σε υψηλά και πολύ υψηλά επίπεδα, και μάλιστα σε πιο χαμηλές θερμοκρασίες υπερθέρμανσης σε σχέση με την προηγούμενη εκτίμησή τους (έκθεση AR5, 2014). Ήδη, οι επιπτώσεις της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας στα οικοσυστήματα έχουν επέλθει νωρίτερα, είναι πιο διαδεδομένες και έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο απ’ ό,τι αναμενόταν.
- Δεν είμαστε προετοιμασμένοι ούτε για τις τωρινές κλιματικές επιπτώσεις, κι αυτό κοστίζει ζωές
Ενώ οι προσπάθειες να προσαρμοστούμε στις όλο και χειρότερες κλιματικές απειλές έχουν αυξηθεί παγκοσμίως και υπάρχουν κάποιες θετικές εξελίξεις, οι περισσότερες προσπάθειες ακόμα είναι πολύ λιγότερες από όσες απαιτούνται κι έρχονται με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, χωρίς να προστατεύουν αυτούς που το έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Ως αποτέλεσμα, ο αριθμός των ανθρώπων και των περιουσιών που εκτίθενται στις κλιματικές απειλές έχει αυξηθεί, δεν έχει μειωθεί.
Ζωές και σπιτικά έχουν χαθεί σε όλον τον κόσμο, όμως στις πολύ ευάλωτες χώρες, η θνησιμότητα από πλημμύρες, ξηρασία και καταιγίδες ήταν 15 φορές υψηλότερη την τελευταία δεκαετία σε σχέση με χώρες που είναι λιγότερο ευάλωτες.
Δεν χρειάζεται να είναι έτσι. Σχέδια για την προσαρμογή και την ανάπτυξη της κλιματικής ανθεκτικότητας, που να μην αφήνουν κανέναν πίσω, με δικαιοσύνη, με αρκετούς πόρους να διαθέσουν και με σωστή εφαρμογή, που να φροντίζουν τις ανάγκες των πιο ευάλωτων ομάδων και χωρών, θα έσωζαν ζωές, σπίτια και το μέλλον.
- Μεγαλύτερη αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας θα φέρει ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα. Ο περιορισμός της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5°C θα μείωνε σημαντικά τις προβλεπόμενες απώλειες και ζημιές, όμως δεν μπορεί να τις εξαφανίσει τελείως
Κάθε μικρή αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας χειροτερεύει την κατάσταση, οδηγώντας περισσότερους ανθρώπους και είδη στα όριά τους (ή και πέρα από αυτά). Οι βραχυπρόθεσμες δράσεις που θα περιόριζαν την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5°C (το όριο που τέθηκε στη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα), θα μείωναν σημαντικά τις απώλειες και ζημιές που έχουν προβλεφθεί, αλλά δεν θα τις εξαφάνιζαν τελείως. Αυτές οι απώλειες και ζημιές είναι άνισα κατανεμημένες και δεν αντιμετωπίζονται συνολικά από τις τωρινές οικονομικές, πολιτικές και θεσμικές συμφωνίες, ειδικά στις ευάλωτες αναπτυσσόμενες χώρες.
- Πρέπει να αποκαταστήσουμε τα οικοσυστήματα και να προστατέψουμε τουλάχιστον το 30% της Γης, ώστε κι εκείνη να μας προστατέψει
Η διασφάλιση της πλανητικής υγείας είναι κλειδί για την υγεία των ανθρώπων και της κοινωνίας, αλλά και προϋπόθεση για την ανάπτυξη της κλιματικής ανθεκτικότητας. Τα ποικιλόμορφα, αυτοσυντηρούμενα οικοσυστήματα με υγιή βιοποικιλότητα παρέχουν πολλαπλά και πολύ βασικά οφέλη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Για αυτόν τον λόγο, η IPCC δίνει πολύ μεγάλη έμφαση στη δυνατότητα και τις ανάγκες για προσαρμογή και μετριασμό της κλιματικής αλλαγής με βάση τα υγιή οικοσυστήματα. Κάτι πολύ σημαντικό: οι επιστήμονες τονίζουν ότι για να διατηρηθεί η ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων και οι “υπηρεσίες” που παρέχουν στον πλανήτη και σε εμάς, χρειάζεται να προστατευτεί το 30% με 50% της στεριάς, του γλυκού νερού και των ωκεανών της Γης, όπως και τα σχεδόν παρθένα οικοσυστήματα.
- Αυτή είναι η πιο κρίσιμη δεκαετία για να εξασφαλίσουμε ένα βιώσιμο και δίκαιο μέλλον. Πρέπει να πάμε στην ολιστική αλλαγή που θα φέρει πραγματικούς μετασχηματισμούς
Οι κλιματικές απειλές και επιπτώσεις γίνονται όλο και πιο περίπλοκες. Συνεπώς, γίνονται επίσης όλο και πιο δύσκολες στη διαχείρισή τους, αφού διαφορετικοί κίνδυνοι συμβαίνουν ταυτόχρονα και αλληλεπιδρούν με πολλά ρίσκα, τα οποία δημιουργούνται από μη βιώσιμα μοντέλα ανάπτυξης και κοινωνική αδικία. Ως αποτέλεσμα, αυτό που χρειάζεται είναι όχι άλλα μικρά βηματάκια, αλλά συνολικές μεταβάσεις που να μην αφήνουν κανέναν πίσω στα συστήματα ενέργειας, γεωργίας και κτηνοτροφίας, βιομηχανίας, καθώς και στα αστικά και κοινωνικά συστήματα, κι όλα αυτά θα φέρουν ανάπτυξη που θα είναι δίκαιη και ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή. Κι αυτό πρέπει να γίνει χωρίς καμία άλλη καθυστέρηση.
Όπως καταλήγει και η ίδια η IPCC:
“Οι συνολικές επιστημονικές αποδείξεις είναι αδιάσειστες. Η κλιματική αλλαγή είναι απειλή για την υγεία του ανθρώπου και του πλανήτη. Οποιαδήποτε άλλη καθυστέρηση στη συντονισμένη, προληπτική παγκόσμια δράση για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τον μετριασμό των επιπτώσεών της, θα μας κάνει να χάσουμε ένα σύντομο παράθυρο ευκαιρίας, που μάλιστα κλείνει γρήγορα, για να διασφαλίσουμε ένα βιώσιμο μέλλον για όλους.”
Ώρα να αναλάβουμε δράση! Ναι, πολύ βασικό ρόλο παίζουν οι αποφάσεις των κυβερνήσεων και των εταιρειών και η αποφασιστικότητά τους για πράξεις, όμως δεν μπορούμε να περιμένουμε με σταυρωμένα τα χέρια. Κάθε ένας από εμάς έχει δύναμη που μπορεί να αξιοποιήσει και να απαιτήσει το καλύτερο δυνατό για τον πλανήτη μας. Δες τι μπορείς να κάνεις:
- Πες όχι στις εξορύξεις. Τώρα.
Σεισμικές έρευνες σε ένα πολύτιμο οικοσύστημα της χώρας μας και ο κίνδυνος των εξορύξεων ακόμα να παραμονεύει, ενώ ξέρουμε (το είπαμε και πιο πάνω) ότι η βιοποικιλότητα πρέπει πάση θυσία να προστατευτεί, αν θέλουμε να έχουμε ελπίδες. Έλα μαζί μας και ζήτα το αυτονόητο: προστασία του Ιονίου και των θαλασσών μας, ακύρωση κάθε σχεδίου για εξορύξεις πετρελαίου και αερίου στη χώρα.
- Ζήτα τον τερματισμό της προπαγάνδας
Εν μέσω κλιματικής κρίσης, οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων λένε ψέματα. Παρουσιάζουν ένα “καλό”, “πράσινο” προφίλ και διαδίδουν το ενδιαφέρον τους για τον πλανήτη μας. Όμως, οι πράξεις τους είναι πολύ διαφορετικές και δείχνουν την πραγματικότητα. Ακόμα καταστρέφουν τον πλανήτη εξορύσσοντας ορυκτά καύσιμα και προωθώντας ψεύτικες λύσεις για την κλιματική κρίση, παρόλο το “πράσινο ξέπλυμα” που κάνουν μέσω διαφημίσεων και χορηγιών. Σταμάτησέ τες.
- Απαίτησε μέτρα για την κλιματική κρίση
Έχουμε δικαίωμα σε ένα σταθερό κλίμα, ένα υγιές φυσικό περιβάλλον και πόρους, που να διασφαλίζει το μέλλον των επόμενων γενεών. Και πρέπει να ακουστεί η φωνή μας: τέρμα τα λόγια, ώρα για δράση. Ενώσου με εκατομμύρια συμπολίτες σου σε όλον τον κόσμο και πάλεψε για το δικαίωμά σου σε έναν βιώσιμο πλανήτη.
Αντιμετωπίζουμε την πραγματικότητα, με ωμή ειλικρίνεια
Για να διορθωθεί ένα πρόβλημα, πρέπει πρώτα να αντιμετωπιστεί, με απόλυτη ειλικρίνεια. Αυτή τη στιγμή ούτε προετοιμαζόμαστε για τον κόσμο όπως θα είναι με 1,5°C αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας, ούτε για τον κόσμο όπως θα είναι με 2,7°C αύξηση (που είναι και αυτό στο οποίο οδηγούμαστε). Απλά περιπλανιόμαστε. Εντελώς απροετοίμαστοι για τους κινδύνους και τις απειλές που μας περιμένουν.
Ας πάρουμε τον έλεγχο του μέλλοντός μας κι ας πιέσουμε τις κυβερνήσεις να δράσουν!
Μοιράσου το. Δείξε ότι ακούς την επιστήμη.