Το φυσικό αέριο βρίσκεται εκεί που ήταν ο λιγνίτης πριν 10 χρόνια

Το διαγραφόμενο οικονομικό φιάσκο με τον υπό κατασκευή λιγνιτικό σταθμό της ΔΕΗ Πτολεμαΐδα 5, κόστους 1,4 δις €, έρχεται να υπενθυμίσει τις συνέπειες κάκιστων επενδυτικών επιλογών όταν αυτές αγνοούν τις διεθνείς (κλιματικές και τεχνολογικές) εξελίξεις.

Βάζουμε μπροστά το μέλλον, όχι το χθές! Προσπαθούμε με κάθε θεμιτό τρόπο να σταματήσουμε έργα, ξεκινώντας από τον τομέα της ενέργειας, που μας πάνε ακόμα πιο βαθιά στην κλιματική κρίση.

Καμία ηγεσία της ΔΕΗ και καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να κατηγορήσει κανέναν άλλον πλην τους εαυτούς τους: αδιαφόρησαν επιδεικτικά για όλες τις ενδείξεις και τα παθήματα ακόμα και ενεργειακών κολοσσών που βιάστηκαν να επενδύσουν σε νέες μονάδες άνθρακα την προηγούμενη δεκαετία. Το κόστος πιθανότατα θα κληθούν να το πληρώσουν οι πολίτες.

Με τον λιγνίτη να οδηγείται εκ των πραγμάτων στην έξοδο πιθανότατα ως το 2030, πολλοί βλέπουν το φυσικό αέριο ως την ενδεδειγμένη επιλογή για να αντικατασταθεί μέρος – αν όχι το σύνολο – της αποσυρόμενης λιγνιτικής ισχύος. Ήδη στην ΡΑΕ τον τελευταίο 1½ χρόνο έχουν κατατεθεί αιτήσεις για περίπου 3.500 MW νέων σταθμών, ενώ κατά καιρούς η λύση του υγροποιημένου αερίου έχει προταθεί ακόμα και για την τροφοδοσία της Κρήτης.

Για την οικονομία της συζήτησης ας παραβλέψουμε το γεγονός ότι τα περισσότερα από τα παραπάνω 3.500 MW δεν προβλέπονται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ενέργεια και το Κλίμα, θα δεσμεύσουν αχρείαστα ηλεκτρικό χώρο στο δίκτυο και θα ανταγωνιστούν τους εθνικούς στόχους διείσδυσης των ΑΠΕ ως το 2030 (που ούτως ή άλλως αναμένεται να αυξηθούν σε φιλοδοξία.)

Ας αναρωτηθούμε απλώς κατά πόσο θετική εξέλιξη είναι για το ενεργειακό σύστημα της χώρας και τους επενδυτές η υλοποίηση των παραπάνω επενδύσεων.

Εικόνα από το κοντινό μέλλον

Την ίδια στιγμή που το φυσικό αέριο προωθείται με τις ευλογίες (όλων ανεξαιρέτως) των ελληνικών κυβερνήσεων, άλλες χώρες επιλέγουν διαφορετικά. Για παράδειγμα στις ΗΠΑ, παρά το πολύ φθηνό shale gas, αρκετές Πολιτείες προωθούν επενδύσεις φωτοβολταϊκών με αποθήκευση οι οποίες ήδη εκτοπίζουν μονάδες φυσικού αερίου. Ο παρακάτω πίνακας συνοψίζει τις τιμές πώλησης από νέους σταθμούς φωτοβολταϊκών με αποθήκευση οι οποίοι τέθηκαν πρόσφατα σε λειτουργία (Pinal Central) ή θα τεθούν ως το 2023.

Πηγή: S&P Global Market Intelligence & LBNL, Απρίλιος 2019

Προφανώς οι παραπάνω τιμές αποτελούν και αποτέλεσμα πολιτικών στήριξης στις συγκεκριμένες τεχνολογίες. Ακόμα κι αν αγνοήσουμε το γεγονός ότι και οι συμβατικές μονάδες – παρ’ ότι ώριμες τεχνολογίες – λαμβάνουν αδρές επιδοτήσεις εδώ και χρόνια, το ερώτημα παραμένει: υπάρχει κανείς που να αμφισβητεί σοβαρά ότι ο παραπάνω πίνακας αποτελεί μία εικόνα από το εγγύς μέλλον και στη χώρα μας;

Το γεγονός ότι δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο (ακόμα) για την αποθήκευση στην Ελλάδα δεν αποτελεί δικαιολογία. Αντιθέτως, αποτελεί μία επείγουσα προτεραιότητα για τη νέα ηγεσία του Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος.

Η αποθήκευση δεν είναι πανάκεια και δεν είναι ζητούμενο η αντικατάσταση MW προς MW μονάδων βάσης. Ο δρόμος προς μία οικονομία με ουδέτερο ανθρακικό αποτύπωμα περνάει μέσα από τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, τα έξυπνα δίκτυα, τον έλεγχο της ζήτησης (demand side management) καθώς και τις μη στοχαστικές ΑΠΕ (υδροηλεκτρικά, βιομάζα / βιοαέριο, γεωθερμία).

Ωστόσο είναι σαφές ότι η αποθήκευση θα επισπεύσει τη μέγιστη δυνατή διείσδυση των φθηνότερων πηγών ενέργειας που διαθέτει πλέον η ανθρωπότητα (ηλιακά και αιολικά), εκτοπίζοντας συμβατικές μονάδες και διευκολύνοντας τη διαδικασία εκδημοκρατισμού του τομέα ενέργειας.

Και θα το κάνει γρηγορότερα από ό,τι πιστεύουν πολλοί, οι οποίοι σήμερα ετοιμάζονται να επενδύσουν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε νέες συμβατικές μονάδες.

Κανείς δεν μπορεί να σταματήσει την τεχνολογική πρόοδο. Σε αυτό προσθέστε και τις τεράστιες κοινωνικές πιέσεις – σε όλα τα επίπεδα – για άμεση λήψη μέτρων για την κλιματική κρίση. Ήδη ο συγκερασμός των (τεχνολογικών και κοινωνικών) πιέσεων αποδίδει, με το πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να φτάνει μία ανάσα από την υιοθέτηση ευρωπαϊκού στόχου για μηδενικό ισοζύγιο άνθρακα ως το 2050. Με 24 κράτη-μέλη να έχουν δημοσίως ταχθεί υπέρ ενός τέτοιου στόχου, η απόφαση είναι θέμα χρόνου – ενδεχομένως και ζήτημα μηνών.

Αντέχει άλλη Πτολεμαΐδα 5 αυτή η χώρα;

Συμπερασματικά, τα σχέδια για χιλιάδες MW νέων συμβατικών μονάδων δεν είναι εκσυγχρονισμός του ενεργειακού συστήματος της χώρας και σίγουρα δεν είναι κλιματική πολιτική.

Μπορεί το κόστος ανέγερσης ενός σταθμού φυσικού αερίου να είναι κατά πολύ μικρότερο μίας λιγνιτικής μονάδας, αλλά η ουσία είναι μία: μόνο με γενναίες επιδοτήσεις από τους καταναλωτές – συνεπώς σημαντικές και αχρείαστες αυξήσεις στους λογαριασμούς ενέργειας – θα καταφέρουν να παραμείνουν ανταγωνιστικοί σε συνθήκες αγοράς.

Κυβέρνηση, φορείς, ΔΕΗ και ιδιώτες οφείλουν να στραφούν σήμερα στις τεχνολογίες που θα επικρατήσουν την επόμενη δεκαετία και να προστατεύσουν την οικονομία, τους καταναλωτές και – κατ’ επέκταση – τους εαυτούς τους από νέα ενεργειακά φιάσκα τύπου Πτολεμαΐδα 5.

Σπίτι με δωρεάν ρεύμα

Πάτα εδώ