Amsterdam / Brussel, 16 december 2013 – Greenpeace International, Bee Life European Beekeeping Coordination, en vier andere milieu- en consumentenorganisaties (Pesticide Action Network EU, ClientEarth, Buglife en SumOfUs) scharen zich achter de Europese Commissie om de gedeeltelijke verboden op voor bijen gevaarlijke bestrijdingsmiddelen te verdedigen. Eerder kwamen bestrijdingsmiddelenfabrikanten Syngenta en Bayer in verweer bij het Europees Hof voor Justitie om deze verboden van tafel te krijgen (1).
Het gedeeltelijke verbod (2) dat officieel van kracht werd op 1 december 2013 heeft betrekking op drie pesticiden die geproduceerd worden door Syngenta (thiamethoxam) en Bayer (imidacloprid en clothianidin) en die behoren tot de zogenaamde ‘neonicotinoiden’. De Europese Commissie nam het verbod aan omdat de wetenschappelijke analyse van de Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA aantoont dat deze gifstoffen gevaarlijk zijn voor honingbijen (3). De verboden werden met sterke steun van Europese lidstaten (4) ingesteld.
Greenpeace International publiceert vandaag ook de resultaten van een wetenschappelijk pilot-onderzoek (5) dat meer bewijs levert voor vergiftigingsroutes van met gif behandelde gewassen naar honingbijen. De studie laat zien dat het vocht dat de planten ‘uitzweten’, het zogenaamde guttatiewater, hoge concentraties van het gif bevatten, die tot gevolg kunnen hebben dat honingbijen dood gaan als ze van het water drinken.
EU Landbouw adviseur Marco Contiero van Greenpeace zegt: “Bayer en Syngenta zetten hun advocaten in om het Europees verbod, dat is gebaseerd op gedegen wetenschappelijk onderzoek en juridisch correcte procedures, van tafel te krijgen. Het verbod komt op voor de belangen van Europese boeren en consumenten. De gedeeltelijke ban op deze drie middelen is een goede en noodzakelijke eerste stap om bijen in Europa te beschermen. Het verbod moet verdedigd worden tegen de aanval van deze bedrijven, die hun financiële belangen voorrang geven op de bescherming van onze voedselvoorziening en het milieu.”
De veldstudie van Greenpeace International heeft guttatiewater van commercieel geteelde mais onder de loep genomen. De mais was behandeld met de neonicotinoiden thiamethoxam en clothianidin. De EFSA constateert dat er nog gebrek aan kennis bestaat ten aanzien van blootstelling van bijen aan gifstoffen via guttatiewater. De veldstudie draagt bij aan het ontwikkelen van meer wetenschappelijke kennis over deze blootstellingsroute.
Beide gifstoffen worden in Europa gedeeltelijk verboden. De studie laat zien dat concentraties van neonicotinoiden in guttatiewater dezelfde of zelfs hoger zijn dan de concentraties die de bedrijven adviseren bij bespuitingen van gewassen. De resultaten van het onderzoek tonen aan guttatiewater een grote bedreiging voor bijen en andere wilde insecten kan zijn.
Herman van Bekkem, Campagneleider landbouw bij Greenpeace Nederland zegt: “Dit onderzoek toont aan dat het Europese verbod niet alleen gerechtvaardigd is, maar zou moeten worden versterkt en uitgebreid. We steunen de Commissie in het nemen van deze belangrijke eerste stap voor de bescherming van bijen en ons voedsel, maar vinden tegelijk dat de huidige verboden niet ver genoeg gaan. De overheid in Brussel, maar ook in Den Haag zouden alle voor bijen en wilde bestuivende insecten totaal moeten verbieden. Ecologische landbouw en slimme maatregelen als bloemrijke akkerranden maken insecticiden overbodig. Daarvoor moeten landbouwsubsidies en innovatiefondsen worden ingezet.”
—————————
Voor meer informatie:
Alain van der Horst, persvoorlichting Greenpeace Nederland: 06-2501013
Herman van Bekkem, Landbouwdeskundige Greenpeace Nederland: 06-29001140
Verwijzingen:
(1) Case number T-451/13, 14 August 2013, and case number T-429/13, 19 August 2013.
(2) Besluit van de Europese Commissie om het gebruik van imidacloprid, thiamethoxam en clothianidin te beperken (Regulation EU No 485/2013).
(3) Wetenschappelijke beoordeling van EFSA over imidacloprid, thiamethoxam and clothianidin: imidacloprid:www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/3068.htm; thiamethoxam: www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/3067.htm; clothianidin: www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/3066.htm
(4) Vijftien Europese lidstaten steunden de gedeeltelijke verboden, acht stemden tegen en vier lidstaten onthielden zich van stemming: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-13-379_en.htm
(5) ‘Dripping poison: an analysis of neonicotinoid insecticides in the guttation fluid of growing maize plants’, Greenpeace Research Laboratories, December 2013. www.greenpeace.org/dripping-poison/