Inwoners van Bonaire en Greenpeace Nederland staan tegenover de Nederlandse Staat in rechtbank Den Haag om rechtvaardig klimaatbeleid te eisen. De overheid schendt mensenrechten door onvoldoende bescherming te bieden tegen de gevolgen van klimaatverandering. Bonaire is een van de Nederlandse gemeenten die het hardst wordt geraakt door de klimaatcrisis. Via de rechter eisen ze dat de overheid de CO2-uitstoot uiterlijk in 2040 naar nul brengt én met concrete plannen komt om Bonaire te beschermen. Hieronder lees je de indrukwekkende verhalen van de eisers.
Onnie:
Nos ta Boneiriano. Wij zijn kinderen van het land, van de zee, van de mondi en van de kunuku. Onze identiteit is verweven met de natuur: het koraal dat onze kust beschermt, de vissen die onze families voeden, de bomen die onze grond vasthouden, de wind die ons verkoelt. Maar dat thuis – onze natuur – wordt ons stukje bij beetje afgenomen.
Onze namen zijn Onnie Emerenciana en Angelo Vrolijk. Wij staan hier namens de mensen van Bonaire, en in het bijzonder Danique Martis, Judmar Emerenciana, Helen Angela, Jackie Bernabela, Kjelld Kroon en Daniela Simal.
Klimaatverandering is voor ons geen dreiging van de toekomst, in de verte. Zij is hier. Zij ademt in onze nek, brandt op onze huid, en dringt binnen in onze huizen.
Het klimaat op Bonaire is in een generatie veranderd, wij voelen het en wij zien het. Waar wij vroeger overdag buiten werkten, speelden, wandelen of gingen vissen, is het nu midden op de dag ondraaglijk. Ouders vertellen dat hun kinderen niet meer naar school kunnen lopen zoals zij vroeger deden. Geen mango’s meer van de boom kunnen plukken, nu die niet meer groeien. Buitenspelen is vervangen door binnen blijven achter gesloten deuren, airco’s loeiend – voor wie het kan betalen. Met de stijgende hitte, stijgen de kosten voor elektriciteit ook steeds harder. Wie dat niet kan, zoals veel ouderen of mensen met lage inkomens, zit gevangen in een oven van beton en golfplaat. Waar het onmogelijk is om te slapen, om te werken.
De hitte tast onze lichamen aan: benauwdheid, hoofdpijn, hoge bloeddruk, huidkanker. Mensen vallen flauw, raken uitgeput, verliezen concentratie en zelfs hun humeur.
Onze kusten, ooit plekken van rust, voedsel, cultuur en samenkomen, worden opgeslokt. Onderzoek van de Vrije Universiteit van Amsterdam bevestigt dat het Zuiden van ons eiland tegen het einde van de eeuw permanent kan onderstromen.
Bonaire laat een pijnlijke geschiedenis zien waar Nederland een grote verantwoordelijkheid voor draagt. Velen van ons stammen af van tot slaaf gemaakte en inheemse mensen. De historische slavenhutjes aan de zuidkust – tastbare getuigen van ons gedeelde slavernijverleden – dreigen voorgoed te verdwijnen onder de golven. Als zij verdwijnen, verliezen wij niet alleen stenen, maar ook een deel van onze ziel en onze geschiedenis.
De zee warmt op en vernietigt koraal en mangroven – de natuurlijke bescherming van ons eiland. Vissen verdwijnen, vissers verliezen hun bestaan.
Door klimaatverandering blijft het veel te lang, veel te droog. Zaden ontkiemen niet, land verbouwen kost zoveel meer tijd, zoveel meer geld dan vroeger. Bomen produceren geen blaadjes, Planten sterven, geiten hebben niets meer te grazen en landbouwgrond verandert in stofvlaktes. Onze normaal zo veerkrachtige, en geliefde leguaan, de Boomkip, kan in het stof geen blad meer vinden om zich mee te voeden. Ons unieke kleine ecosysteem raakt verstoord, de flora en fauna waar wij deel van uitmaken, bezwijkt onder extreme droogte en hitte.
En als het dan eindelijk regent, dan komt het met bakken uit de lucht. Straten worden rivieren, huizen lopen onder, auto’s blijven steken, scholen sluiten. Toegang tot gezondheidszorg wordt zo een luxe in plaats van een basisrecht, vooral voor onze kwetsbare en zieke mensen. Anders dan in de rest van Nederland wordt er op Bonaire niet geïnvesteerd in degelijke afwatering waarmee de grootste impact ons bespaard zou blijven.
Onze feesten, onze gerechten, onze verhalen – ze zijn geworteld in wat het land en de zee ons geven. Minder vis betekent niet alleen minder inkomsten, maar ook verlies van tradities. Voor Dia di Rincon, ons oogstfeest, simadan, is er vaak geen oogst. Is er geen mais om de traditionele hutjes voor bedekking mee te maken. Met het verlies van de natuur verliezen wij ons thuis, ons erfgoed, ons recht om Bonairiaan te zijn. De lacune en strand van ons geliefde Lac Cai, daar waar veel lokale families een hutje of bootje hebben, verdwijnt onder onze ogen. Na iedere overstroming blijft ons weer een stukje afgenomen.
Het leven op Bonaire wordt steeds moeilijker, en steeds duurder. We bezwijken onder de gevolgen van CO2 uitstoot waar wij nauwelijks aan bijdragen. Ons eiland staat op het spel. Wij moeten nú handelen om onze leefbaarheid, cultuur en toekomst veilig te stellen.
Angelo:
Nederland heeft een bijzondere verantwoordelijkheid. Het is niet alleen ons moederland sinds 10-10-10, maar ook één van de meest ervaren landen in watermanagement. Nederland zelf wordt beschermd door dijken en Deltawerken. Waarom wordt diezelfde bescherming niet ingezet voor de Caribische delen van ons land?
Wij eisen geen liefdadigheid. Wij eisen rechtvaardigheid. De Nederlandse Staat heeft de middelen én de wettelijke en morele plicht om al haar burgers te beschermen – óók op Bonaire. Dat betekent concreet beleid en investeringen tegen hitte, zeespiegelstijging en verwoestende regenval. Wij hebben dezelfde rechten als Europees-Nederlandse burgers, zoals vastgelegd in artikel 1 van onze Grondwet.
Wij eisen daarom dat de Nederlandse Staat verantwoordelijkheid neemt en een adequaat plan ontwikkelt, zodat wij, onze kinderen en toekomstige generaties kunnen blijven leven op ons eiland. Laat Nederland onze mensenrechten beschermen en een voorbeeld zijn voor andere landen.Zodat we de aarde leefbaar houden voor iedereen.
Nos ta Boneiriano. Nos no ta pidi karidat. Nos ta eksigí hustisia.
Steun jij de eisers in de Klimaatzaak en Greenpeace? Word met een paar klikken medestander!
De overheid heeft de taak om ons eerlijk te beschermen in de klimaatcrisis, maar doet dit niet. Steun de inwoners van Bonaire en Greenpeace en eis dat Nederland de CO2-uitstoot sneller terugdringt en maatregelen neemt.
Word medestander
