Methaan is een van de gevaarlijkste broeikasgassen: verantwoordelijk voor een derde van de opwarming van de aarde. De grootste boosdoener? De vlees- en zuivelindustrie. De vele scheten, boeren en poep van al die veedieren op de wereld zijn allesbehalve onschuldig.
Wat is methaan?
Methaan (CH4) is een krachtig broeikasgas, wel 80 keer sterker dan CO2. Het komt vrij bij natuurlijke processen, zoals het verteren van planten in de natuur (het zogenaamde ‘moerasgas’). Sinds de opkomst van de industriële landbouw zijn de concentraties methaan in de atmosfeer 2,5 keer hoger. Hoe zit dat precies?
Methaan en de vee-industrie
Methaan wordt geproduceerd en uitgestoten tijdens de spijsvertering van een koe. Terwijl koeien planten eten en deze in hun maag afbreken, wordt methaan geproduceerd en uitgestoten wanneer ze boeren. En een koe boert veel- elke 90 seconden! Daarnaast wordt methaan geproduceerd door grote hoeveelheden varkens-, koeien- en kippenmest. Hoe meer van deze dieren op één plek, hoe meer mest en dus meer methaan. De methaanuitstoot neemt alsmaar toe; in de afgelopen 20 jaar is de methaanuitstoot van veedieren met 12,5% gestegen als gevolg van toegenomen productie en consumptie.
Kort maar krachtig – en gevaarlijk
Hoewel koolstofdioxide (CO2) een bekend broeikasgas is, dat eeuwenlang in de atmosfeer blijft hangen, is de levensduur van methaan korter: het verdwijnt in slechts 12 jaar uit de atmosfeer – als we het niet blijven uitstoten. Maar gedurende die tijd warmt het onze planeet sneller op dan andere gassen en veroorzaakt het veel schade aan ons klimaat. Kortom: elk jaar dat we er niet in slagen om de methaanuitstoot drastisch te verminderen, gaat de opwarming van de aarde in het huidige, snelle tempo door.
De feiten op een rijtje:
- Methaan is verantwoordelijk voor een derde van de opwarming van de aarde tot nu toe.
- De vlees- en zuivelindustrie is de grootste producent van methaan.
- De concentraties methaan in de atmosfeer zijn 2,5 keer hoger dan vóór de industriële veehouderij.
- De methaanuitstoot neemt nog steeds toe.
- Elk jaar dat we er niet in slagen om de methaanuitstoot drastisch te verminderen, gaat de opwarming van de aarde in het huidige, snelle tempo door.
- Alleen al in de afgelopen 20 jaar is het methaangehalte van vee met 12,5% gestegen als gevolg van toegenomen productie en consumptie.
De oplossing? Simpel
Als we stoppen met de industriële vlees- en zuivelproductie en een meer plantaardig dieet stimuleren, kunnen we de opwarming van de aarde drastisch vertragen. Écht duurzame landbouw werkt met respect voor dier, natuur en biodiversiteit. Het zorgt voor gezond, meer plantaardig voedsel, draagt niet bij aan ontbossing elders en beschermt de bodem, het water en het klimaat doordat de veestapel drastisch krimpt. Mensen staan daarin centraal: boeren, consumenten en producenten. En dus niet de grote bedrijven die nu bepalen wat we eten.
Het probleem: grootschalige landbouwbedrijven
Maar op dit moment blokkeren grote agrarische bedrijven deze echte oplossingen. Ze willen de de vee-industrie juist uitbreiden en verhogen daardoor de uitstoot van methaan. Ook maken ze gebruik van greenwashing om hun ware impact te verbergen.
Klimaatschurk JBS
Een van die bedrijven is JBS, de grootste vleesproducent ter wereld en tegenwoordig -op papier- een Nederlands bedrijf. Met name door hun gigantische methaanuitstoot is JBS nu al één van de grootste boosdoeners op het gebied van klimaatopwarming. Volgens onderzoek van Changing Markets overschrijdt de methaanuitstoot van JBS zelfs de totale methaanuitstoot van de veestapel van Frankrijk, Duitsland, Canada en Nieuw-Zeeland samen. Greenpeace Nordics berekende dat de methaanuitstoot van JBS groter is dan die van oliereuzen Exxonmobile en Shell bij elkaar.
Bedrijven zoals JBS doen alsof de hoeveelheid klimaatvervuiling die ze veroorzaken niet zoveel voorstelt – en tot nu toe hebben wereldwijde klimaatafspraken, zoals tijdens klimaattoppen, bedrijven zoals JBS vrijuit laten gaan.
Wat er moet gebeuren
Wereldleiders staan voor de taak om de roekeloze groei van de vee-industrie een halt toeroepen. Bindende regels zijn nodig om de uitstoot van de vervuilende industriële landbouw te verminderen. Ook is het essentieel dat zij de wereldwijde verschuiving naar gezondere, plantaardige productie ondersteunen – dat is goed voor het klimaat, de wereldwijde natuur ‘én onze gezondheid.
Wat is JBS?
Het van oorsprong Braziliaanse bedrijf JBS is de grootste vleesproducent ter wereld. De vleesgigant kan dagelijks zo’n 75.000 koeien en 13,8 miljoen kippen slachten. JBS wordt al lang in verband gebracht met corruptie, ontbossing, klimaatverwoestende emissies en mensenrechtenschendingen. Sinds mei 2025 is de vleesgigant -op papier- in Nederland gevestigd. Deze verhuizing maakte het mogelijk om JBS-aandelen te noteren aan de New York Stock Exchange. Lees hier meer over JBS.
