Het barst van het plastic in de supermarkten. Naast ‘gewoon’ plastic, vind je ook steeds meer producten die verpakt zijn in zogenaamd ‘bioplastic’. Is bioplastic de oplossing voor onze plastic crisis?
Voor dat we van start gaan: wat is bioplastic eigenlijk? Om het ingewikkeld te maken, moeten we eerst onderscheid maken tussen de verschillende soorten bioplastic. Over het algemeen gebruiken we twee typen om bioplastic te beschrijven: biobased plastics, gemaakt van natuurlijke grondstoffen én biologisch afbreekbare of composteerbare plastics. Niet alle biobased plastics zijn biologisch afbreekbaar en niet alle biologische afbreekbare plastics zijn biobased. Snap jij het nog?!
Vrij ingewikkeld, maar het klinkt misschien als een mooie ontwikkeling. Is dat ook echt zo? We bespreken 5 mythes en onduidelijkheden rondom deze verpakkingsvorm.
-
Is bioplastic dé oplossing voor onze plasticverslaving?
Helaas niet! Bioplastic wordt meestal ontworpen om wegwerpplastic verpakkingen te vervangen. Het blijft daarmee een verpakking van plastic die je eenmalig gebruikt en vervolgens weggooit. Het draagt dus niet bij aan het verminderen van onze wegwerpcultuur. Zolang we niet investeren in verpakkingsvrije innovaties of herbruikbare en hervulbare verpakkingen blijven we waardevolle grondstoffen weggooien. En iets éénmalig gebruiken, dat is niet duurzaam.
-
Is bioplastic composteerbaar op je eigen composthoop?
Nee, biologisch afbreekbaar plastic breekt nauwelijks af in het milieu. Daarvoor zijn er hele specifieke omstandigheden nodig. Composteerbare plastic verpakkingen hebben bijvoorbeeld 12 weken in een composteerinstallatie nodig om af te breken. De verpakking mag om die reden volgens Milieucentraal niet in de gft-bak en op de eigen composthoop ligt de verpakking er na een jaar nog steeds hetzelfde bij. Het mag ook niet niet bij het plastic afval, omdat het de plastic recycling vervuilt. Wat gebeurt er dan mee? Hop, de verbrandingsoven in.
-
Draagt bioplastic bij aan de plasticsoep?
Een studie van de Verenigde Naties uit 2015 toont aan dat bioplastic niet zorgt voor een afname van plastic afval dat in zee terechtkomt. In zeewater breekt bioplastic nauwelijks af, waardoor het net zo vervuilend is als ‘gewoon’ plastic. Verdrietig genoeg kan een zeeschildpad nog steeds stikken in een biologisch afbreekbare plastic verpakking.
-
Is bioplastic milieuvriendelijk?
Biobased plastics zijn gemaakt van natuurlijke grondstoffen zoals suikerriet of maïs. Meestal zijn dat landbouwproducten geproduceerd door middel van intensieve landbouw. Het verbouwen van deze gewassen kost veel energie, land en water. Deze vorm van landbouw heeft meer negatieve milieueffecten; zo worden er kunstmest en bestrijdingsmiddelen gebruikt voor de productie van deze gewassen.
-
Is bioplastic nodig als verpakking om biologische producten te onderscheiden?
Winkels zijn wettelijk verplicht om het onderscheid tussen biologische en niet-biologische producten duidelijk te maken. Maar hoe het onderscheid wordt gemaakt, is aan de winkelier! Dat hoeft dus niet per se met een (plastic) verpakking. Een gelaserd etiket of een klein stickertje is vaak al voldoende.
Bioplastic is dus niet de wonderoplossing voor onze plastic crisis. Als we echt willen inzetten op een duurzame en milieuvriendelijke oplossing, dan moeten we drastisch minder wegwerpplastic produceren. Overstappen op bioplastic is slechts een schijnoplossing. We moeten prioriteit geven aan reductie en hergebruik. Dat betekent investeren in verpakkingsvrije opties of herbruikbare of hervulbare verpakkingen.
Per minuut belandt een vuilniswagen aan plastic afval in zee. Roep producenten op wegwerpplastic uit te bannen. Teken de petitie!