Dankzij de Europese Bossenwet die we samen met jou voor elkaar kregen, zijn veel ontbossingsproducten verboden in de Europese Unie. Maar Europese banken mogen dezelfde bedrijven die de natuur verwoesten wel gewoon blijven financieren. Dat moet stoppen.
Drie grote Nederlandse banken staan in de top 10 van Europese financiële instellingen die bedrijven financieren in sectoren die een bedreiging vormen voor de natuur. Rabobank loopt voorop met bijna 31 miljard dollar aan dit soort risicovolle financiering, gevolgd door ING met ruim 23 miljard dollar en ABN Amro met ruim 9 miljard dollar.
Dit blijkt uit nieuw onderzoek door een coalitie, waaronder Greenpeace, naar de duizelingwekkende geldstromen die vanuit Europa zijn gepompt in bedrijven actief in deze risicosectoren. Sectoren dus waarvoor kostbare regenwouden, savannes en wetlands in landen als Brazilië, Indonesië en DR Congo worden verwoest. Terwijl natuur zoals het Amazoneregenwoud cruciaal is om de opwarming van de aarde tegen te gaan.
Nederlandse banken financieren ontbossing
Uit het nieuwe rapport blijkt dat alle Europese banken sinds het Klimaatakkoord van Parijs uit 2015 zijn doorgegaan met de financiering van bedrijven in deze notoire risicosectoren; het onderzoek richtte zich op de periode 2016-2023. Het gaat ook om bedrijven die onlangs nog in verband zijn gebracht met natuurverwoesting. De banken hebben beleid tegen ontbossing, maar dat beleid zorgt er dus niet voor dat deze geldstromen stoppen. Daarvoor moeten echt wetten komen.
Daarnaast beleggen Europese financiële instellingen ook 60 miljard euro in deze bedrijven. Dat is bijna een tiende (9,4%) van alle beleggingen van financiële instellingen wereldwijd in deze bedrijven. Vooral pensioenfondsen en verzekeraars beleggen: in Nederland gaat het om bijna 8 miljard dollar. De Nederlandse financiële sector is binnen de EU de een-na-grootste kredietverstrekker in dit soort internationale bedrijven. En de op twee na grootste belegger. Op wereldschaal is Nederland de op zes na grootste kredietverstrekker.
Europese en Nederlandse banken verleenden in de onderzochte periode financiële diensten aan multinationals zoals Cargill, JBS en Sinar Mas. Diverse onderzoeken toonden aan dat sojagigant Cargill handelde met grote sojaboeren die (illegaal) Amazonewoud en Cerrado verwoestten. JBS deed hetzelfde met veeboeren die dit megabedrijf vlees leveren. Sinar Mas is berucht vanwege zijn aandeel in de verwoesting van Indonesisch regenwoud voor de aanleg van palmolieplantages.
Ook in de afgelopen drie jaar zijn deze bedrijven in verband gebracht met natuurverwoesting en mensenrechtenschendingen. Desondanks nam het Europese krediet aan deze bedrijven niet af. Zulke signalen van natuurverwoesting hebben blijkbaar geen effect op de financiële sector.
Het belang van EU-regulering
Het rapport schetst de omvang van het probleem en het belang van EU-regulering van de financiële sector. Als de EU de doelstellingen van 1,5 graad en het behoud van biodiversiteit wil halen, dan moet het wetten maken die het financieren van natuurverwoesting verbieden.
De financiële sector heeft tijd genoeg gehad om dit zelf op te lossen, maar dat lukt blijkbaar niet. We hebben geen tijd meer te verliezen, want de opwarming van de aarde en het uitsterven van diersoorten is nú gaande.
Financiële instellingen niet vrijuit
De Europese Bossenwet die in mei 2023 is aangenomen, is een belangrijke eerste stap om de betrokkenheid van de EU bij de wereldwijde verwoesting van ecosystemen te stoppen. Helaas geldt de wet alleen voor de producten en niet voor de geldstromen. Dat zorgt voor de paradoxale situatie dat een Europese bank of verzekeraar bedrijven kan financieren die betrokken zijn bij ontbossing, terwijl de producten van deze bedrijven niet op de EU-markt mogen komen.
Er is een kans om dit probleem de aankomende tijd op te lossen. In de Bossenwet is vastgelegd dat de Europese Commissie voor medio 2025 moet onderzoeken hoe het zit met deze directe en indirecte geldstromen naar ontbossing. Als nodig, kunnen ze dan met een wetsvoorstel komen. Ons standpunt is helder: natuurlijk is er wetgeving nodig!
Samen campagnevoeren tegen natuurverwoesting
De komende tijd zal Greenpeace in diverse Europese landen én samen met Greenpeace-kantoren in Brazilië, Indonesië en DR Congo campagne voeren voor deze EU-wetgeving. Zodat Europese geldstromen niet langer bijdragen aan de vernietiging en degradatie van ecosystemen wereldwijd.
Werk aan de winkel dus. Door de schokkende cijfers uit dit nieuwe onderzoek raakt de zaak hopelijk in een stroomversnelling. Greenpeace zal de conclusies in Den Haag, Brussel en wereldwijd onder de politieke aandacht brengen.
Doneer aan Greenpeace! Wij zijn 100% afhankelijk van particuliere donaties zoals die van jou, want wij nemen geen geld aan van overheden en bedrijven.