Παγκόσμια ημέρα νερού σήμερα και η Greenpeace δίνει στη δημοσιότητα συγκλονιστικά στοιχεία σχετικά με το ρόλο του άνθρακα στην παγκόσμια κρίση νερού. Η χρήση του άνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας συνδέεται συνήθως με την επιδείνωση των κλιματικών αλλαγών, τις τεράστιες επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και το αναπόφευκτο κόστος στην οικονομία. Ωστόσο δεν είναι ευρέως γνωστό ότι η λειτουργία των ανθρακικών και λιγνιτικών μονάδων απαιτεί τεράστιες ποσότητες νερού, γεγονός που επιφέρει δριμύτατες επιπτώσεις στους υδάτινους πόρους και τα οικοσυστήματα του πλανήτη.
Σκεφτείτε απλά ότι ένα λιγνιτικό εργοστάσιο της ΔΕΗ χρειάζεται 10 τόνους νερό για να παράξει την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνει ένα μέσο νοικοκυριό στην Ελλάδα (περίπου 4.000 kWh). Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι (συνολικά) 55 εκατ. τόνοι νερού που αφανίζονται κάθε χρόνο από τα οικοσυστήματα της χώρας μας εξαιτίας της λειτουργίας των λιγνιτικών εργοστασίων της ΔΕΗ έχουν δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στους υδάτινους πόρους της Δυτικής Μακεδονίας, στη λίμνη Βεγορίτιδα και τον ποταμό Αλιάκμονα.
Τα νέα στοιχεία που φέρνει στη δημοσιότητα η Greenpeace αποτελούν προϊόν της πρώτης παγκόσμιας μελέτης που εκτιμά εργοστάσιο προς εργοστάσιο τις επιπτώσεις του άνθρακα στο νερό του πλανήτη, αλλά και στον ανθρώπινο πληθυσμό. Είναι σοκαριστικό, αλλά τα συνολικά 8.359 ανθρακικά και λιγνιτικά εργοστάσια καταναλώνουν ποσότητα νερού ικανή να καλύψει τις ανάγκες περισσότερων από 1 δις ανθρώπων!
Σήμερα υπολογίζεται ότι περίπου 650 εκατ. συνάνθρωποί μας ζουν χωρίς πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό!
Εξίσου σημαντικά, περίπου οι μισές από αυτές τις μονάδες (44%) βρίσκονται σε περιοχές που ήδη αντιμετωπίζουν πρόβλημα λειψυδρίας. Παρομοίως, οι μισές περίπου από τις νέες μονάδες που η βιομηχανία άνθρακα σχεδιάζει να κατασκευάσει (το 45%) θα βρίσκονται σε περιοχές με πρόβλημα λειψυδρίας. Στη χώρα μας η ΔΕΗ επιθυμεί διακαώς την κατασκευή της -υποτίθεται- “υπερσύγχρονης” λιγνιτικής μονάδας Πτολεμαΐδας 5, η οποία όμως θα απαιτεί 8 εκατ. τόνους νερό ετησίως σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας της Δημόσιας Επιχείρησης! Στο ακραίο, δε, σενάριο που υλοποιηθούν τα σχέδια για κατασκευή μονάδων σε Μελίτη και Άγιο Δημήτριο, η Greenpeace εκτιμά ότι οι απαιτήσεις των νέων μονάδων σε νερό θα εκτοξευθούν στα 20 εκατ. τόνους ετησίως!
Στην Ελλάδα ο τομέας της γεωργίας είναι ο πρωταθλητής στην κατανάλωση νερού, αντιστοιχώντας στο 86% της συνολικής κατανάλωσης. Είναι, άλλωστε, ένας από τους λόγους που στην Greenpeace αγωνιζόμαστε για μία βιώσιμη γεωργία, σε καλύτερη αρμονία με την ελληνική φύση και το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό αντίκτυπο.
Ωστόσο, δεν υπάρχει κανένας λόγος να επιβαρύνουμε τα οικοσυστήματα και τους υδάτινους πόρους παραμένοντας δέσμιοι στη χρήση του λιγνίτη. Η τεχνολογία του άνθρακα είναι μία τεχνολογία του χθες, δεν υπάρχει κανένας πραγματικός λόγος να συνεχίζονται σήμερα επενδύσεις σε νέες μονάδες. Τα σχέδια για νέα εργοστάσια πλέον αποτελούν καρπό πολιτικών πιέσεων που ασκεί η βιομηχανία του άνθρακα και όχι πραγματική ανάγκη με βάση τις ενεργειακές μας ανάγκες. Το ερώτημα είναι πόσο γρήγορα θα αφήσουμε τον άνθρακα πίσω μας.
Η μελέτη της Greenpeace υπολογίζει ότι αν σε παγκόσμιο επίπεδο ακυρωθούν τα σχέδια για νέες ανθρακικές μονάδες και τεθούν εκτός λειτουργίας όσες είναι άνω των 40 ετών, μπορούμε μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα να εξοικονομήσουμε ποσότητα νερού ικανή να καλύψει ανάγκες 500 εκατ. ανθρώπων!
Η μόνη λύση είναι η οριστική στροφή στις ΑΠΕ που απαιτούν ελάχιστο ή και καθόλου νερό, και την εξοικονόμηση ενέργειας. Το ευχάριστο είναι ότι η ενεργειακή επανάσταση έχει ήδη ξεκινήσει: το 2015 οι συνολικές επενδύσεις σε ΑΠΕ έσπασαν κάθε φράγμα φτάνοντας τα 329 δις $. Τα 67,4 δις $ από αυτές τις επενδύσεις αφορούσαν μικρά συστήματα φωτοβολταϊκά σε κτίρια για να καλύψουν τις ανάγκες νοικοκυριών και του τριτογενή τομέα.
Στην Ελλάδα έχουμε την τεράστια δυνατότητα να εκμεταλλευτούμε το πλούσιο ανανεώσιμο δυναμικό μας και την εξοικονόμηση ενέργειας. Η γρήγορη απεξάρτηση από τον λιγνίτη μέσα στα επόμενα 20 χρόνια και η ανακατανομή των πόρων από τα ορυκτά καύσιμα σε βιώσιμες επενδύσεις είναι το κλειδί. Ξεκινώντας άμεσα με ένα επιθετικό πρόγραμμα στα κτίριά μας, όπως έχει παρουσιάσει η Greenpeace, δεν θα αδράξουμε απλώς σημαντικά αναπτυξιακά οφέλη. Εξίσου σημαντικά, θα προστατέψουμε αυτό που σε τελική ανάλυση έχει τη μεγαλύτερη αξία από όλα: τους φυσικούς πόρους της χώρας μας!
