Όλα ήταν ερείπια. 13.000 άνθρωποι ξαφνικά έχασαν το σπίτι τους. Ή αυτό που είχαν αναγκαστεί να αποκαλούν “σπίτι” τους τελευταίους μήνες, ή και χρόνια, από τότε που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους. Ακόμα και το πιο μικρό ΚΥΤ στο Καρά Τεπέ, για 9.000-10.000 ψυχές, είναι το μεγαλύτερο κέντρο “φιλοξενίας” προσφύγων της Ευρώπης. Φτιάχτηκε σε ένα πρώην πεδίο βολής, σχετικά κοντά στο κατεστραμμένο ΚΥΤ Μόριας. Η Μόρια σχεδιάστηκε για να φιλοξενήσει 3.000 ανθρώπους, όμως πλέον μένουν στο νησί της Λέσβου τουλάχιστον 4 φορές περισσότεροι άνθρωποι, σε απάνθρωπες συνθήκες. Εδώ και πολύ καιρό, οι τοπικοί γιατροί αλλά και ΜΚΟ όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είχαν προειδοποιήσει για ξέσπασμα του κορωνοϊού. Όταν αυτό συνέβη και το κέντρο στη Μόρια μπήκε σε καραντίνα, η ήδη τεταμένη κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο. Δυστυχώς, το ευρωπαϊκό “πνεύμα αλληλεγγύης” απειλεί να κάψει τη Μόρια, τα ανθρώπινα δικαιώματα και όλη την πολιτική σχετικά με το άσυλο, που ξεκίνησε όταν η Μέρκελ είπε “Θα τα καταφέρουμε” το 2015.
Δημοσιογράφοι και εκπρόσωποι ανθρωπιστικών οργανώσεων έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει για τις καταστροφικές συνθήκες στη Μόρια, που συγχρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ. 13.000 πρόσφυγες, πολλοί από αυτούς από την πατρίδα μου, το Αφγανιστάν, ζουν στο νησί της Λέσβου.
Συγκριτικά με άλλες χώρες υποδοχής (Τουρκία: 3,6 εκατομμύρια πρόσφυγες, Πακιστάν: 1,4 εκατομμύρια πρόσφυγες, Κολομβία: 1,8 εκατομμύρια πρόσφυγες, Ουγκάντα: 1,4 εκατομμύρια πρόσφυγες), αυτό είναι ένα μικρό νούμερο. Ακόμα και στις άλλες χώρες υποδοχής, οι πρόσφυγες έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε αρκετές βασικές ανάγκες. Όμως, στην Λέσβο και σε άλλα ελληνικά νησιά, οι άνθρωποι ζουν σε πραγματικά απελπιστική κατάσταση. Αφού η φωτιά κατέστρεψε το ΚΥΤ Μόριας, οι άνθρωποι που έμεναν εκεί, ανάμεσά τους οικογένειες με μικρά παιδιά αλλά και ασυνόδευτα ανήλικα, αναγκάστηκαν να μείνουν στον δρόμο σε αδιανόητες συνθήκες. Κοιμόντουσαν στην άκρη του δρόμου, δεν είχαν νερό, δεν είχαν αρκετό φαγητό, και σχεδόν καμία δυνατότητα για ιατρική περίθαλψη. Ακόμα και στο νέο κέντρο προσφύγων, που είναι πολύ μικρό για να χωρέσουν όλοι, υπάρχουν ελάχιστες υγειονομικές εγκαταστάσεις και οι γυναίκες και τα παιδιά συχνά είναι ανυπεράσπιστοι μπροστά σε βίαιες επιθέσεις ή ακόμα και βιασμό. Το χειρότερο όμως είναι ότι κέντρα σαν αυτό δεν είναι μεμονωμένες περιπτώσεις. Η Ευρώπη παρακολουθεί πώς η κλιματική κρίση και οι ένοπλες συγκρούσεις θα αναγκάσουν ακόμα περισσότερους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στο μέλλον. Αποτυγχάνει να πετύχει τους κλιματικούς στόχους που συμφωνήθηκαν στο Παρίσι και την Μαδρίτη και συνεχίζει να υποστηρίζει εξαγωγές όπλων που δημιουργούν αστάθεια σε χώρες εκτός Ευρώπης.
Πόλεμοι και περιβαλλοντικές καταστροφές είναι οι αιτίες εκτοπισμού
Διαφορετικές κρίσεις σε κάθε χώρα αναγκάζουν περίπου 31 εκατομμύρια ανθρώπους τον χρόνο κατά μέσο όρο να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να βρουν καταφύγιο αλλού, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη μελέτη του Internal Displacement Monitoring Center (IDMC). Ο αριθμός των εκτοπισμένων αυξάνεται κάθε χρόνο, και αν η τρέχουσα ένταση των εκπομπών CO2 και της περιβαλλοντικής υποβάθμισης συνεχιστεί, η παγκόσμια κλιματική κρίση θα αναγκάσει 1,2 δισεκατομμύρια ανθρώπους να φύγουν από τον τόπο τους τα επόμενα 30 χρόνια, σύμφωνα και με τη μελέτη του Ινστιτούτου για την Οικονομία και την Ειρήνη, αφού οι περιβαλλοντικές καταστροφές οδηγούν σε μαζικές μεταναστεύσεις και βίαιες ένοπλες συγκρούσεις.
Καμία περιοχή δεν θα μείνει ανέγγιχτη από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Οι περιοχές που επηρεάζονται περισσότερο από την υπερθέρμανση του πλανήτη είναι η υποσαχάρια Αφρική, η Βόρεια Ασία, η Μέση Ανατολή και η Βόρεια Αφρική. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής, 140 χώρες είναι εκτεθειμένες σε τουλάχιστον μία περιβαλλοντική απειλή. Από αυτές, οι 19 επηρεάζονται περισσότερο και ταυτόχρονα είναι από τις λιγότερο ειρηνικές χώρες του πλανήτη, όπως το Αφγανιστάν, η Συρία, το Ιράκ, το Τσαντ, η Ινδία και το Πακιστάν. Αυτές οι χώρες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε υψηλά επίπεδα λειψυδρίας, πλημμύρες, ξηρασίες, καταιγίδες, αύξηση της στάθμης της θάλασσας, αύξηση της θερμοκρασίας και διατροφική ανασφάλεια.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη πολλαπλασιάζει τις απειλές αυτές σε χώρες όπου οι κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές εντάσεις ήδη υπάρχουν. Η κλιματική κρίση αναγκάζει περισσότερους ανθρώπους να μεταναστεύσουν σε άλλες περιοχές μέσα στα εθνικά τους σύνορα και εξαιτίας της έλλειψης στήριξης και ευκαιριών στις πατρίδες τους, αναγκάζονται στη συνέχεια να μεταναστεύσουν περνώντας τα σύνορα, να ακολουθήσουν επικίνδυνες διαδρομές προς άλλες χώρες και να γίνουν πρόσφυγες.
Η πατρίδα μου, το Αφγανιστάν, για παράδειγμα, βρίσκεται εδώ και δεκαετίες σε ένοπλη σύρραξη και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έχουν χειροτερέψει την κατάσταση για τους ανθρώπους στη χώρα. Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, το Αφγανιστάν είναι η τρίτη χώρα με τους περισσότερους πρόσφυγες παγκοσμίως, μετά την Συρία και την Βενεζουέλα.
Οι αιτίες της φυγής έχουν την προέλευσή τους στην Ευρώπη
Άνθρωποι σε όλον τον πλανήτη δραπετεύουν από πολέμους, συγκρούσεις και περιβαλλοντικές καταστροφές εξαιτίας της κλιματικής κρίσης. Ψάχνουν ένα ασφαλές καταφύγιο, όμως μόνο ένα μικρό ποσοστό βρίσκει ασφάλεια. Οι υπόλοιποι βρίσκονται στη μέση του πουθενά σε στρατόπεδα προσφύγων, ενώ πολλές φορές δεν γίνεται καν επεξεργασία της αίτησής τους για άσυλο και βασικά δικαιώματά τους παραβιάζονται.
Οι πλούσιες βιομηχανικές χώρες όπως η Γερμανία και οι ευρωπαίοι εταίροι της έχουν μερίδιο ευθύνης για τον εκτοπισμό των ανθρώπων αυτών. Οι βιομηχανικές χώρες έχουν συμβάλλει πολύ περισσότερο στην καύση ορυκτών καυσίμων και στην εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, που έχουν οδηγήσει στη σημερινή κλιματική κρίση. Κατά συνέπεια πρέπει να αναπτύξουν και να προωθήσουν στρατηγικές για να μειώσουν τις επιπτώσεις από διάφορες κρίσεις στις οποίες έπαιξαν σημαντικό ρόλο. Όταν οι άνθρωποι προσπαθούν να διαφύγουν από μία κρίση, τα πλούσια και εκβιομηχανισμένα κράτη οφείλουν να τους προστατεύσουν, τόσο όταν μεταναστεύουν όσο και όταν φτάσουν σε ένα ασφαλές μέρος. Αυτή είναι η μόνη στρατηγική προσαρμογής για όσους έχουν επηρεαστεί από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να διασφαλίσει ότι τα δικαιώματα των εκτοπισμένων ανθρώπων που βρίσκονται στα σύνορά της δεν παραβιάζονται, και ότι δρα σύμφωνα με τον διεθνή νόμο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων. Αυτό πρέπει να γίνει προτεραιότητά της ΕΕ ώστε να διασφαλίσει ότι και οι εκτοπισμένοι άνθρωποι και οι χώρες που δέχονται πρόσφυγες στηρίζονται κατάλληλα, με μία σωστή διαδικασία μετεγκατάστασης αλλά και τους απαραίτητους οικονομικούς πόρους.
Αρχικό κείμενο: Fawad Durrani, ειδικός σε θέματα κλιματικής μετανάστευσης, γερμανικό γραφείο Greenpeace
Η δράση μας στηρίζεται αποκλειστικά σε δωρεές πολιτών.
Υποστήριξέ μας
Πάτα εδώ