Σαν άνοστη τηλεοπτική σειρά σε επανάληψη θα παρακολουθήσουμε για άλλη μια φορά τους Έλληνες πολιτικούς να τσακώνονται στις ειδήσεις για το επίδομα θέρμανσης και το φόρο κατανάλωσης (ο οποίος έχει κάνει το βίο αβίωτο σε εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά).
Με τα πρώτα κρύα εμφανίζονται στα κανάλια οι πολιτικοί που ‘βλέπουν μακριά’ (ένα μήνα μακριά) για να προστατεύσουν τους κοινωνικά πιο αδύναμους. Αυτούς που ούτε φέτος θα μπορέσουν να καλύψουν τα έξοδα θέρμανσης. Μάλιστα.
Το πρόβλημα με τα σπίτια μας
Είναι οι ίδιοι πολιτικοί οι οποίοι ‘προ κρίσης’ –είπαμε, βλέποντας πολύ μπροστά και με έγνοια για τους κοινωνικά ασθενέστερους– ψήφιζαν νόμους για τις οικοδομές χωρίς καμία μέριμνα για σωστή μόνωση και οικονομικές (οικολογικές) πηγές θέρμανσης. Αυτοί που κράτησαν εκατομμύρια πολίτες εγκλωβισμένους σε ένα ακριβό, βρώμικο και ξεπερασμένο καύσιμο.
Βέβαια, το ζήτημα τότε ήταν να μην πληγεί η ανταγωνιστικότητα της «ατμομηχανής της ελληνικής οικονομίας», δηλαδή του κλάδου της οικοδομής, δηλαδή των εργολάβων και των κατασκευαστικών. Μα, ήταν δυνατόν να τους υποχρεώναμε να φτιάξουν καλύτερα ενεργειακά κτίρια; Σιγά, ποιος νοιάζεται τώρα για όσους θα αγόραζαν σπίτια ακατάλληλα για θέρμανση…
Και έτσι αγοράσαμε ένα σπίτι με ελλιπή ή καθόλου μόνωση και τώρα προσπαθούμε μάταια να το ζεστάνουμε με πανάκριβο πετρέλαιο ή ό,τι άλλο βρούμε. Σαν να προσπαθούμε να γεμίσουμε ένα τρύπιο βαρέλι.
Έτσι για σύγκριση, ένα σπίτι στη Φινλανδία χρειάζεται αναλογικά τρεις φορές λιγότερη ενέργεια για θέρμανση, από ότι ένα ελληνικό σπίτι.
Διότι αυτό είναι το πρόβλημα. Ότι με ευθύνη των κυβερνήσεων, φτιάξαμε σπίτια εντελώς ακατάλληλα να παρέχουν σωστή και οικονομική θέρμανση. Δεν θα έπρεπε καν να καίνε πετρέλαιο. Υπάρχουν πολύ καλύτερες, οικονομικότερες και πιο φιλικές προς το περιβάλλον εναλλακτικές.
Όμως είναι λίγο δύσκολο να λύσεις τα σημερινά (και τα μελλοντικά) προβλήματα, όταν αντιμετωπίζεις την πραγματικότητα με νοοτροπίες και ιδέες προηγούμενων δεκαετιών.
Διαιωνίζοντας το πρόβλημα
Τι προτείνει σήμερα η κυβέρνηση λοιπόν; 270 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή μισό… Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον (!) το χρόνο για επιδοτήσεις πετρελαίου θέρμανσης. Η δε αντιπολίτευση ζητάει ακόμα περισσότερα χρήματα για επιδοτήσεις. Έτσι, χρήματα που θα μπορούσαν να κατευθύνονται στην ενεργειακή αναβάθμιση των σπιτιών του κόσμου (ξεκινώντας από τα πιο φτωχά στρώματα), πάνε πεταμένα σε μια μαύρη τρύπα.
Ας παρακολουθήσουμε απλοποιημένη τη διαδρομή των χρημάτων:
Από φορολογούμενους πολίτες -> σε νοικοκυριά που μένουν σε ακατάλληλα για θέρμανση σπίτια και κρυώνουν -> σε πετρελαϊκές εταιρείες -> σε πετρελαιοπαραγωγές χώρες.
Στο τέλος της ημέρας: α) έχουν χαθεί λεφτά φορολογουμένων, β) τα νοικοκυριά εξακολουθούν να παραμένουν σε ενεργειακή φτώχεια, γ) έχει ζημιωθεί η οικονομία από εισαγωγές πετρελαίου, δ) έχει ζημιωθεί το περιβάλλον από τη ρύπανση.
Αυτή είναι… η προτεινόμενη λύση (και) για φέτος. Και μάλλον για του χρόνου. Και του παραχρόνου.
Εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο χαμένα, χρήματα που ούτε βοηθούν στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας ούτε επενδύονται παραγωγικά στην οικονομία μας.
Τι πρέπει να γίνει λοιπόν;
Καταρχάς, να δούμε το πρόβλημα ως ευκαιρία. Ευκαιρία για κοινωνική πολιτική και ανάπτυξη.
Να τεθεί η ενεργειακή αποδοτικότητα ως βασική στρατηγική επιλογή ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Να εξαφανίσουμε την ενεργειακή φτώχεια δημιουργώντας δουλειές στην οικονομία μας και όχι επιδοτώντας τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες.
Να φτιάξουμε την οικονομία φτιάχνοντας τα σπίτια του κόσμου.
Μία αλλαγή λέβητα γίνεται σε μία ημέρα. Θερμομόνωση σε δυο-τρεις εβδομάδες. Αν τα κονδύλια που κατευθύνονται φέτος σε επίδομα θέρμανσης, επενδυθούν σε παρεμβάσεις εξοικονόμησης (ξεκινώντας από τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα) θα έχει γίνει μία καλή αρχή. Αρκεί να υπάρχουν πολιτικοί με φρέσκες ιδέες και όραμα.
Όλα τα άλλα είναι για… τα κανάλια.
