Η ενεργειακή κρίση που διάγουμε αποτελεί μόνο την κορυφή του παγόβουνου. Όταν αυτή καταλαγιάσει θα φανεί μια ακόμη μεγαλύτερη κρίση, που δεν είναι άλλη από την αποσταθεροποίηση του κλίματος του πλανήτη μας.
Τόσο σε κοινοτικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, οι πολιτικές αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης εντείνουν τις προσπάθειες διείσδυσης των καθαρών πηγών ενέργειας και περιορίζουν τις επενδύσεις σε ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα. Δυστυχώς όμως, κάποιοι επιμένουν να σχεδιάζουν διαφορετικά, επενδύοντας σε ορυκτά καύσιμα και πρωτίστως σε υποδομές ορυκτού αερίου, με το πρόσχημα ότι αυτό αποτελεί την απαραίτητη γέφυρα για την ενεργειακή μετάβαση. Είναι χαρακτηριστικό ότι, μόνο σε ό,τι αφορά τις υποδομές σε αγωγούς, ο προϋπολογισμός των ανεκτέλεστων έργων που έχουν ανακοινωθεί ξεπερνά τα 10 δις €, ποσό υπερδιπλάσιο αυτού που προβλέπει το ισχύον και υπό αναθεώρηση Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το οποίο εκτιμά ότι, ως το 2030, οι επενδύσεις σε διακρατικούς αγωγούς θα ανέλθουν σε 2,2 δις €, ενώ αυτές σε δίκτυα και αποθήκες ορυκτού αερίου σε άλλα 2 δις €. Η ‘όρεξη’ συνεπώς της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων απειλεί ευθέως την επίτευξη των στόχων για την αποτροπή μιας κλιματικής καταστροφής.
Η έκθεση που εκπόνησε το γραφείο μας σε συνεργασία με τον Στέλιο Ψωμά εξετάζει τις σχεδιαζόμενες επενδύσεις σε υποδομές ορυκτού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή, διακρατικούς αγωγούς και τερματικούς σταθμούς LNG, δίκτυα, χρήση αερίου στον κτιριακό τομέα και τη βιομηχανία, και εξορύξεις υδρογονανθράκων.
Εστιάζει ακόμη στο γεγονός ότι η συνεισφορά του ορυκτού αερίου στην αποσταθεροποίηση του κλίματος είναι σημαντικά μεγαλύτερη (σχεδόν διπλάσια) από αυτή που συνήθως λαμβάνεται υπόψη.
Ακόμη και με στενά οικονομικούς όρους, οι επενδύσεις σε ορυκτό αέριο δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τις πολύ φθηνότερες ΑΠΕ και οι περισσότερες από αυτές θα απαξιωθούν σύντομα αφού δεν είναι οικονομικά βιώσιμες.
Στη νέα εποχή που ξημερώνει, δεν υπάρχει χώρος για τα ορυκτά καύσιμα. Όλα τα ορυκτά καύσιμα. Ευτυχώς, οι τεχνολογικές εξελίξεις επιτρέπουν το γρήγορο πέρασμα στη νέα εποχή χωρίς να καταφύγουμε σε “γέφυρες” και εξαρτήσεις από παρωχημένες ενεργειακές επιλογές.
Για τον λόγο αυτό προτείνουμε τα εξής:
- Προσανατολισμό των χρηματοδοτήσεων μέσω του ευρωπαϊκού σχεδίου REPowerEU προς τις καθαρές μορφές ενέργειας και την εξοικονόμηση, αντί νέων υποδομών σε ορυκτό αέριο.
- Νομικά δεσμευτικούς στόχους και μέτρα (που να αντανακλώνται και στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ) με πλήρη απεξάρτηση από αέρια ορυκτά καύσιμα έως το 2035.
- Καμία έγκριση σε νέες υποδομές ορυκτού αερίου αν δεν αποδεικνύεται η βιωσιμότητά τους και αναγκαιότητά τους για τη βραχυπρόθεσμη ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού.
- Εξάλειψη των επιδοτήσεων σε λέβητες ορυκτών καυσίμων ως το 2025, όπως προβλέπει το REPowerEU.
- Απαγόρευση εγκατάστασης καυστήρων ορυκτού αερίου σε νέα κτίρια από το 2025 και πλήρη απαγόρευση πώλησης και εγκατάστασης καυστήρων ορυκτού αερίου από το 2030.
- Απαγόρευση της εξόρυξης υδρογονανθράκων ως δραστηριότητας μη συμβατής με την κλιματική ουδετερότητα.
Διάβασε ολόκληρη την επιστημονική έκθεση που εκπόνησε το γραφείο μας σε συνεργασία με τον Στέλιο Ψωμά εδώ.