2 juli 2025, Amsterdam – Een belangrijke eerste testcase in de rechtbank Amsterdam vandaag waar Greenpeace International het Amerikaanse bedrijf Energy Transfer voor de rechter daagt. [1] Het is voor het eerst dat de nieuwe Europese richtlijn, die de vrijheid van meningsuiting moet beschermen en misbruik van rechtszaken te stoppen, door een rechter wordt getoetst. Energy Transfer, dat groot is in oliepijpleidingen, spande SLAPP-rechtszaken aan tegen Greenpeace International en Greenpeace in de VS, omdat zij in 2016 solidariteit hadden getoond met de vreedzame protesten van de inheemse bevolking tegen de Dakota Access Pipeline. Een jury in North Dakota kende Energy Transfer onlangs een schadevergoeding toe van meer dan 660 miljoen US dollar.
Activisten van Greenpeace International en bondgenoten waren woensdag aanwezig buiten de rechtbank in Amsterdam, waar de eerste hoorzitting in de zaak plaatsvond. Zij hielden een groot spandoek op met de tekst “ENERGY TRANSFER, WELCOME TO THE EU – WHERE FREE SPEECH IS STILL A THING”.
Mads Christensen, uitvoerend directeur van Greenpeace International zei:
“De aanval van Energy Transfer op ons recht om te protesteren is een aanval op ieders vrijheid van meningsuiting. We hebben ons nooit laten tegenhouden door juridische bedreigingen, arrestaties of zelfs bommen, en we zijn klaar om ons vandaag te verzetten tegen deze intimidatie rechtszaak. Greenpeace International’s baanbrekende anti-SLAPP zaak tegen Energy Transfer in Nederland is slechts het begin van het verslaan van deze intimidatietactiek die wordt gehanteerd door miljardairs en fossiele brandstofgiganten die proberen critici over de hele wereld het zwijgen op te leggen. Er staat hier iets fundamenteels op het spel: het vermogen van mensen om vervuilende bedrijven ter verantwoording te roepen voor de verwoesting die ze veroorzaken.”
De rechtszaak is een belangrijke test van de Anti-SLAPP-richtlijn van de Europese Unie – aangenomen in april 2024.[2] De richtlijn is ontworpen om journalisten, activisten, maatschappelijke organisaties, of ieder ander die zich uitspreekt over zaken van publiek belang, te beschermen tegen Strategic Lawsuits Against Public Participation (SLAPP) – ongegronde intimidatie-rechtszaken aangespannen door machtige bedrijven of rijke individuen die het publieke debat willen onderdrukken. [3] Aangezien Greenpeace International een in Nederland gevestigde stichting is en de schade veroorzaakt door de Amerikaanse SLAPP-aanklacht van Energy Transfers in Nederland plaatsvindt, is zowel Nederlands recht als EU-recht van toepassing.
Amy Jacobsen, Senior Legal Counsel, Greenpeace International zei:
“Deze zaak maakt de weg vrij voor bescherming tegen intimiderende rechtszaken die in heel Europa en daarbuiten worden gevoerd. De rechtszaken die Energy Transfer heeft aangespannen tegen Greenpeace International zijn het perfecte voorbeeld van het soort onrechtmatige juridische procedures waartegen de anti-SLAPP-richtlijn bescherming moet bieden. Door een beroep te doen op de bescherming van de EU anti-SLAPP- richtlijn, weigert Greenpeace International toe te staan dat de intimidatietactieken van rijke fossiele brandstofbedrijven zoals Energy Transfer onze fundamentele rechten, zoals het recht op vrijheid van meningsuiting, in gevaar brengen.”
Ten tijde van het persbericht was het nog onzeker of Energy Transfer op de hoorzitting zou verschijnen. De volgende stap is dat de rechtbank een tijdlijn voor de zaak bepaalt.
Foto’s en video zijn beschikbaar in de Greenpeace Media Library
Notes:
[1] De nieuwe EU-regels zijn bedoeld om het groeiende aantal rechtszaken tegen journalisten, media, milieuactivisten en mensenrechtenactivisten aan te pakken.
In februari 2025 startte Greenpeace International de eerste test van de anti-SLAPP richtlijn van de Europese Unie door een rechtszaak aan te spannen bij de Nederlandse rechtbank tegen Energy Transfer. Greenpeace International wil alle schade en kosten verhalen die zij heeft geleden als gevolg van de ongegronde rechtszaken van Energy Transfer waarin honderden miljoenen dollars werden geëist van Greenpeace International en de Greenpeace-organisaties in de VS.
[2] EU-lidstaten hebben tot uiterlijk 7 mei 2026 de tijd om de regels om te zetten in nationale wetgeving, maar de Nederlandse regering heeft aangegeven dat de bescherming van de richtlijn al kan worden toegepast binnen bestaande Nederlandse wettelijke kaders.[3] Grote oliemaatschappijen als Shell, Total en ENI hebben de afgelopen jaren ook SLAPP’s ingediend tegen Greenpeace-organisaties. Sommige van deze zaken zijn met succes gestopt. Zo versloeg Greenpeace Frankrijk op 28 maart 2024 met succes de SLAPP van TotalEnergies, en dwongen Greenpeace UK en Greenpeace International Shell op 10 december 2024 zijn SLAPP in te trekken. Greenpeace Roemenië werd in 2025 aangeklaagd door het energiebedrijf Romgaz – met als doel de organisatie te ontbinden, maar hun claims werden ingetrokken en zij werden gedwongen de gerechtskosten aan Greenpeace Roemenië te betalen. Greenpeace Italië en Greenpeace Nederland staan tegenover de Italiaanse oliegigant Eni in een lopende rechtszaak in Italië.
