Eerste klimaatadaptatie zaak van start na internationale uitspraken

Den Haag, 2 oktober 2025 – Klimaatzaak Bonaire staat op het punt van beginnen. Inwoners van Bonaire en Greenpeace Nederland nemen het op 7 en 8 oktober in de rechtbank Den Haag op tegen de Nederlandse Staat. Zij eisen rechtvaardig klimaatbeleid van de Staat. Volgens hen schendt de overheid mensenrechten door onvoldoende bescherming te bieden tegen de gevolgen van klimaatverandering. Bonaire is één van de Nederlandse gemeenten die het hardst wordt geraakt door de klimaatcrisis. Via de rechter eisen inwoners van Bonaire en Greenpeace dat de Staat met concrete plannen komt om Bonaire te beschermen én de CO2-uitstoot uiterlijk in 2040 naar nul heeft gebracht. 

Inwoners van Bonaire ervaren nu al de gevolgen van de klimaatcrisis. Samen met Greenpeace eisen zij dat de Staat hen hiertegen beschermt. Judmar Emerenciana, eiser Klimaatzaak Bonaire: “Ik kijk ernaar uit om in de rechtbank te staan, tegenover een overheid die jarenlang heeft weggekeken. Als taxichauffeur en tourguide rijd ik veel over het eiland en merk daarbij al de gevolgen van de klimaatcrisis. Door hevige regenval en overstromingen lopen straten onder en zijn wegen soms onbegaanbaar. Ik maak me zorgen over de zuidkant van het eiland, waar onze slavenhutjes en zoutpannen zijn. Als dit deel onder water komt te staan, gaat dit belangrijke cultureel-historisch erfgoed verloren. Daarmee wordt een deel van onze geschiedenis uitgewist, die ik dan ook niet meer aan mensen kan laten zien. Ik sta hier niet alleen voor mezelf, maar voor iedereen op Bonaire. Met deze rechtszaak zeggen we: genoeg is genoeg – wij eisen bescherming.”

Eerste adaptatie klimaatzaak

Het is de eerste klimaatzaak in Europa die om adaptatie gaat; het treffen van beschermende maatregelen tegen klimaatverandering. En het is één van de allereerste klimaatzaken na recente baanbrekende juridische ontwikkelingen, zoals het oordeel van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in de Klimaseniorinnen zaak en het recente advies van het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. De rechters oordeelden in dat laatste advies unaniem dat staten de opwarming van de aarde onder de 1,5 graad moeten houden, en dat hun klimaatplannen maximale ambitie moeten tonen, rekening houdend met historische uitstoot en welvaartsniveau.

Klimaatzaak Bonaire

Tijdens de eerste zittingsdag op dinsdag 7 oktober komen de eisers aan het woord en gaat het over het treffen van maatregelen om de opwarming van de aarde te beperken (mitigatie). Op woensdag 8 oktober staat de bescherming tegen de gevolgen van klimaatverandering centraal (adaptatie). De uitspraak wordt eind 2025 of begin 2026 verwacht. 

Marieke Vellekoop, directeur Greenpeace Nederland: “We zijn opgelucht dat de zaak nu écht begint, want elke dag telt. De Staat meet met twee maten als het gaat om de bescherming van burgers tegen de klimaatcrisis. Maar terwijl Bonaire nu al de prijs betaalt voor de klimaatcrisis, blijft Den Haag wegkijken. Dat is niet alleen onaanvaardbaar, het is in strijd met de grondrechten van mensen op het eiland. Onze eis is helder: de Nederlandse Staat moet Bonaire dezelfde bescherming bieden als het Europese deel van het land. Dat is geen gunst, dat is haar plicht.”

Huidige klimaatbeleid schiet tekort

Het maakt een wereld van verschil voor de gevolgen van klimaatverandering of landen de  opwarming van de aarde onder de 1,5 graad houden, zeker voor Bonaire. De inwoners van Bonaire en Greenpeace Nederland eisen dat de Nederlandse Staat haar eerlijke bijdrage levert aan het behalen van de wereldwijde klimaatdoelen. Dit betekent, gezien de historische uitstoot, zo snel mogelijk naar 0 CO2 uitstoot in Nederland, uiterlijk in 2040. Het (demissionaire) kabinet  haalt het klimaatdoel uit de Nederlandse Klimaatwet niet eens. In plaats daarvan houdt het grote vervuilers de hand boven het hoofd door fossiele subsidies te verstrekken en klimaatbeleid terug te draaien. 

Bonaire nu al in gevaar

Uit eerder onderzoek in opdracht van Greenpeace Nederland, blijkt dat de klimaatcrisis nu al het dagelijks leven op Bonaire raakt. Door zeespiegelstijging, extreem weer en afstervend koraal lopen bewoners grote risico’s. Mensen ervaren nu al de gezondheidseffecten van extreme hitte. Zonder maatregelen verdwijnt mogelijk tot een vijfde van het eiland aan het einde van deze eeuw onder water, waaronder belangrijk cultuurhistorisch erfgoed zoals de slavenhutjes.

Voor meer informatie:

Laura Polderman – Greenpeace persvoorlichter 

[email protected] +31 (0)6 2129 6895

De zitting is te volgen via een livestream van de rechtbank.