Een vrijblijvende miljardencheque, dat is wat KLM praktisch ontvangt van de overheid. Aan de € 3,4 miljard subsidie zitten namelijk geen vernieuwende klimaatvoorwaarden vast. Steeds wordt de luchtvaart de hand boven het hoofd gehouden. Terwijl veel mensen en bedrijven hard bezig zijn om noodzakelijke verduurzaming door te voeren. De overheid moet eerlijke en effectieve voorwaarden eisen in de steun voor KLM. Want met wat er momenteel op tafel ligt, blijven we niet onder de 1,5 graad opwarming van de aarde.
De klimaatvoorwaarden voor KLM zijn niks nieuws
KLM maakte al eerder klimaatbeloftes in het Ontwerpakkoord Duurzame Luchtvaart. Maar deze afspraken staan mijlenver van wat noodzakelijk is in de strijd tegen klimaatverandering en andere bedrijven van de overheid moeten doen. Toch scherpt de overheid de klimaatafspraken met KLM niet aan voor de nieuwe staatssteun. Het is een herhaling van zetten. Een gemiste kans om echt door te pakken.
Dit zijn de vier klimaatvoorwaarden die de overheid stelt aan de steun voor KLM:
- De CO2-uitstoot van KLM moet in 2030 niet hoger zijn dan in 2005.
- KLM moet de CO2-uitstoot per passagierskilometer in 2030 halveren ten opzichte van van 2005.
- KLM mag zich niet terugtrekken uit een fabriek voor ‘duurzame’ kerosine.
- KLM moet 14% alternatieve kerosine bijmengen in 2030.
KLM moet veel minder doen dan andere bedrijven
Alle bedrijven in Nederland moeten zich houden aan de klimaatwet: in 2030 is de CO2-uitstoot met 49% teruggebracht ten opzichte van 1990. Luchtvaart is de enige uitzondering; zo mag KLM evenveel CO2 blijven uitstoten als in 2005. Dit betekent een oneerlijke en minimale reductie in vergelijking tot de rest van Nederland.
Een rekentruc met jaartallen
Voor elk bedrijf in Nederland geldt dat 1990 het referentiejaar is voor CO2-reductie. KLM is hier wederom een uitzondering in. 2005 als uitgangsjaar nemen is een slimme rekentruc waardoor de reductie groter lijkt dan die daadwerkelijk is. De uitstoot van KLM is namelijk tussen 1990 en 2005 flink gestegen. Als voor KLM 1990 ook als referentiejaar aangehouden wordt, dan moet de CO2-reductie veel groter zijn.
Compensatie is schone schijn
Daarnaast klinkt een CO2-uitstoot reductie veelbelovend, maar dit omvat ook CO2 compensatie. KLM mag dus in plaats van haar vervuiling te verminderen, bijvoorbeeld ook bomen planten die CO2 opnemen. Er worden bij het vliegen echter nog meer vervuilende stoffen uitgestoten die niet zo makkelijk te compenseren zijn en die wel bijdragen aan klimaatverandering. Compenseren klinkt mooi, maar hier zitten een hoop haken en ogen aan en het leidt niet tot duurzame luchtvaart.
De klimaatvoorwaarden zijn volledig vrijblijvend
KLM heeft zich aan alle voorwaarden die zijn opgelegd ‘gecommitteerd’. Dit is een vage benaming waarbij belofte geen schuld maakt. Op verschillende punten in het Akkoord Duurzame Luchtvaart wordt zelfs verwezen naar ‘ambities’, ‘doelstellingen’, en ‘bijdragen aan’. De overheid wil KLM geen straf geven als het bedrijf zich niet aan de afspraken houdt… Veel woorden dus, maar weinig verplichte daden.
Nog een voorbeeld: de staatssteun heeft maar een looptijd van vijf jaar. Drie van de vier voorwaarden lopen veel langer door dan dat, namelijk tot 2030. De overheid kan dus niet zorgen dat dit wordt nagekomen.
Wat werkt dan wel?
Wij vinden dat het tijd is voor serieuze stappen naar daadwerkelijke verduurzaming van KLM, net als van alle andere bedrijven. Daarom stappen wij naar de rechter om de regering te dwingen het steunpakket aan KLM in te laten trekken, vanwege het ontbreken van nieuwe, concrete en bindende klimaatafspraken.
De overheid moet een CO2-plafond instellen voor KLM en andere luchtvaartmaatschappijen dat jaarlijks daalt in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs. Hierdoor zal de uitstoot van KLM ieder jaar verminderen. Zo kan de overheid de voorwaarden controleren binnen de looptijd van de staatssteun.
Daarnaast willen wij dat korte-afstandsvluchten worden vervangen door de trein. Vliegen is de meest vervuilende manier van vervoer en dat is onder de 1000 kilometer gewoon onacceptabel met de zichtbare klimaatverandering. Ook in deze coronatijd vertrekken er dagelijks nog drie vluchten van Amsterdam naar Brussel, compleet onnodig.
Steun jij ons?
We nemen het op tegen de overheid, daarbij kunnen we jouw steun goed gebruiken. Je helpt ons enorm met een (extra) donatie. Alvast bedankt!
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Franka Beijers.
Miljarden euro’s worden nu vrijgemaakt. Ik wil dat deze noodinvesteringen slim gebruikt worden: we houden niet de grote vervuilers uit de wind, maar zetten we ons geld in om mensen en natuur te beschermen.