Greenpeace strijdt al jaren tegen de manier waarop Schiphol wegkomt met de enorme vervuiling in de regio. Krimp van Schiphol is nodig om de schade aan planeet, dier en mens te beperken. En met succes. Nu de luchthaven ‘op’ moet voor een natuurvergunning, lijkt het erop dat het aantal vluchten drastisch wordt verminderd.
Het is al jaren slecht gesteld met de vergunningen voor Schiphol. Sterker nog: de natuurvergunning ontbreekt, de overschrijding van de geluidsnormen wordt gedoogd, CO2 wordt uitgezonderd, ultrafijnstof genegeerd en belasting wordt vrijgesteld.
Huidige luchtvaartbeleid gericht op groei
Maarten de Zeeuw, campaigner Klimaat en Energie bij Greenpeace is van mening dat de luchtvaart in Nederland steeds de hand boven het hoofd is gehouden. “Accijns op kerosine ontbreken en op een vliegticket betaal je geen btw, terwijl dat voor de trein wel zo is. Heel Nederland moet de CO2-uitstoot omlaag brengen, maar de luchtvaart is hiervan uitgezonderd. Sterker nog, het huidige luchtvaartbeleid is gericht op meer vluchten”, legt De Zeeuw uit.
En meer vluchten, is meer CO2-uitstoot. En meer luchtvervuiling, die natuur, werknemers en omwonenden schaadt. “Dat kan gewoon niet langer. De enige oplossing is krimp van schiphol en de rest van de luchtvaart. Het aantal vluchten moet dan omlaag.”
Hoe werkt een natuurvergunning?
Om stikstof-uitstoot te reguleren zijn natuurvergunningen voor veel bedrijven en organisaties verplicht. En dat is terecht. Vervuilende stikstofuitstoot zorgt voor schade aan natuurgebieden, die met wetten beschermd zijn. De Zeeuw legt uit: “Als grote vervuiler kan je daarom niet zomaar stikstof uitstoten. Daar is een natuurvergunning voor nodig. Maar die heeft Schiphol niet. Het vliegveld had die moeten aanvragen, maar heeft dat nagelaten. Schiphol is al jaren in overtreding.
De minister van LNV gedoogt dit nu zodat Schiphol alsnog een vergunning kan aanvragen. Maar, die aanvraag van Schiphol zit vol met rekentrucs en klopt niet.”
‘Uitbreiding Schiphol afwijzen’
Greenpeace Nederland voert, samen met andere milieuorganisaties en omwonenden al jaren actie tegen de groei van Schiphol. We eisen daarom krimp van Schiphol. Greenpeace ontwikkelde een formeel protest tegen het huidige gedoogbeleid. Daarin staat: ‘Het voorgenomen besluit is onvoldoende gemotiveerd, strijdig met staande jurisprudentie en gebaseerd op een volkomen papieren werkelijkheid. Dit toont opnieuw de uitzonderingspositie die de overheid voor Schiphol creëert. De overheid moet ook de luchtvaart begrenzen gelet op het belang van natuur, gezondheid en klimaat.’
De protesten van de afgelopen jaren lijken hun vruchten af te werpen. “Nu zeggen de juridische adviseurs van het nieuwe kabinet hetzelfde”, aldus De Zeeuw.
Krimp = het aantal vluchten fors omlaag
Wil Schiphol de benodigde natuurvergunning wel voor elkaar krijgen, moet er veel gebeuren, legt De Zeeuw uit. Alle sectoren moeten hun stikstofuitstoot namelijk flink naar beneden brengen om onze meest kwetsbare natuur te beschermen. “Krimp van Schiphol is de enige optie. Dat betekent fors het aantal vluchten omlaag brengen. Dan neemt de stikstofvervuiling die Schiphol veroorzaakt af en kan de luchthaven een vergunning aanvragen. De juridische adviseurs van het nieuwe kabinet zeggen dat ook compensatiemaatregelen, zoals de maximumsnelheid terugbrengen naar 80 km per uur op de wegen rond de luchthaven, boeren uitkopen in de regio of industrie sluiten, nodig zullen zijn.”
Schiphol en de klimaatcrisis
Is krimp, het terugbrengen van het aantal vluchten op Schiphol, een goed idee? Volgens de Zeeuw is er geen alternatief. “Het is gewoon keihard nodig. We zitten midden in een klimaatcrisis. Ieder bedrijf moet z’n CO2-uitstoot omlaag brengen, ook de luchtvaart. Dat kan met minder vluchten.”
Greenpeace liet onderzoek doen naar de luchthaven. “Eén op de drie vluchten is korter dan 750 km. Al die vluchten kunnen makkelijk met de trein. Krimp van Schiphol is mogelijk. Waar wachten we nog op?”, vraagt De Zeeuw.
“Krimp van Schiphol is niet alleen goed voor het klimaat. Ook voor de natuur, omwonenden en werknemers. Zo wordt ook de herrie van Schiphol gedoogd. En had Zembla vorige week een schokkende uitzending over de impact van ultrafijnstof op mensen die op de platforms van Schiphol werken. De luchthaven is al 15 jaar op de hoogte van het feit dat de eigen medewerkers ziek worden van hun werk en dat de blootstelling aan giftige stoffen leidt tot een verhoogde risico op hartproblemen en longkanker”, aldus De Zeeuw.
Klimaatplan voor de luchtvaart
Greenpeace voert al jaren actie tegen de uitzonderingspositie van de luchtvaart. “We hebben nu een klimaatplan nodig voor de luchtvaart, in lijn met het klimaatakkoord van Parijs”, vindt De Zeeuw. “En dat vinden wij bij Greenpeace niet alleen. In 2019 was nog één op de drie mensen voorstander van meer vluchten, nu is dat nog maar een op de vijf, zo blijkt uit onderzoek. En dan is deze kritische vraag echt op z’n plaats: waarom blijft de overheid dan toch meer vluchten doordrammen?”, besluit Maarten de Zeeuw.
De impact van Schiphol
UITSTOOT
De CO2-uitstoot van Schiphol is enorm: 13,6 megaton, bijna net zoveel als alle auto’s in Nederland in 2018 uitstoten. En Schiphol en KLM hebben geen klimaatplan, om die uitstoot omlaag te brengen in lijn met klimaatakkoord van Parijs. ‘Duurzaam’ vliegen is helaas een sprookje. Minder vluchten is noodzakelijk om de uitstoot omlaag te krijgen.
NATUUR
De veehouderij zorgt voor de meeste stikstofvervuiling. Maar ook bij de verbranding van fossiele brandstoffen komt stikstof in de lucht, dus ook bij de kerosineknallers van Schiphol. Die stikstof daalt neer in natuurgebieden. Door te veel stikstof verdwijnen planten- en diersoorten.
GEZONDHEID OMWONENDEN EN MEDEWERKERS
Vliegtuigen stoten ultrafijnstof uit. Dat zijn hele kleine stofdeeltjes, die je niet ziet, maar wel je longen binnendringen. Volgens onderzoek van het RIVM kunnen kinderen hierdoor minder goed ademen. De hoeveelheid gezondheidsklachten zijn rondom Schiphol al jaren stijgende. Maar de concentraties die medewerkers – die onder de vliegtuigen staan – inademen zijn veel hoger. Hier is alleen geen onderzoek naar gedaan. Zembla maakte vorige week hier een indringende reportage ‘Ziek van Schiphol’ van.
WELZIJN LEEFOMGEVING
Zeker 200.000 mensen in de buurt van Schiphol hebben ernstige last van het vliegverkeer. Vooral geluidshinder en slaapproblemen worden gemeld door mensen in 45 gemeenten rondom Schiphol.
Doe mee