5 Kasım 2025, Amsterdam – İstanbul- Birleşmiş Milletler’in (BM) yeni raporunda küresel sıcaklığın endüstri öncesi döneme göre 2,3-2,5 °C artacağı ve Paris Anlaşması’nın 1,5°C sınırının kısa vadede tehlikeye gireceği uyarısında bulunulması üzerine, Greenpeace dünya liderlerinden COP30’da küresel bir eylem planı üzerinde anlaşmaya varmalarını talep etti.
Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) 2025 Emisyon Açığı Raporu, hırs ve eylem eksikliği nedeniyle dünyanın “iklim riskleri ve zararlarında ciddi bir artışa” doğru gittiği konusunda uyardı. Rapor, küresel sıcaklık artışının on yıllık ortalamasının en azından geçici olarak 1,5 °C’yi aşacağını ve aşımı en aza indirmek için emisyonlarda daha hızlı ve daha büyük azaltımlar yapılması gerektiğini vurguladı. [1]
“Emisyon azaltımında çok yavaş ilerliyoruz”
Greenpeace Program Direktör Yardımcısı Jasper Inventor konuya dair şunları söyledi: “Daha kaç uyarıya ihtiyacımız var? Zamanı geldi, ancak liderlerimiz direksiyonda uyuyorlar ve Melissa Kasırgası gibi daha yıkıcı fırtınalar, insanlık dramları, ekonomik zararlar ve iklim adaletsizliği ile çarpışma rotasındalar.”
“1,5 °C’nin aşılma tehlikesine dair bu uyarı, harekete geçmek için bir çağrı olmalı, ancak 2035 iklim eylem planları, hedefler arasındaki uçurumu kapatmada başarısız oldu. Dünya çapında insanların ve toplulukların taleplerine rağmen, emisyonlarımızı azaltma konusunda hâlâ çok yavaş ilerliyoruz.”
“Yenilenebilir enerji çözümlerine sahibiz ve ilerleme kaydediyoruz, ancak emisyonlar hâlâ artıyor, fosil yakıtlardan uzaklaşma süreci çok yavaş ve ulusal iklim eylem planları neredeyse hiç etki yaratmıyor. G20 ülkeleri, özellikle de gelişmiş ülkeler, COP30’da eylemleri hızlandırmak için küresel bir eylem planı üzerinde anlaşmaya vararak, bu geçişi gerçekten yönlendirmeli.”[2]
“COP31 adayı olan Türkiye emisyon azaltımı ve fosil yakıtlardan çıkış planı açıklamalı”
2025 Emisyon Açığı Raporu, küresel sıcaklıkların geçen yıl belirtilen 2,6-2,8°C dereceden daha az olacak şekilde bu yüzyılın sonunda 2,3-2,5°C’ye ulaşacağını öngörüyor. 10 yıl önce Paris Anlaşması’nın kabul edilmesinden bu yana, sıcaklık tahminleri 3-3,5 °C’den bu seviyelere düştü, ancak daha hızlı eylem gerekiyor.
UNFCCC’nin (İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi) NDC sentez raporuna benzer şekilde, UNEP de yeni 2035 iklim eylem planlarının, özellikle ABD’nin Paris Anlaşması’ndan çekilme niyetinden dolayı, emisyonları azaltmada yetersiz etkiye sahip olacağı konusunda uyarıda bulundu ve G20 ülkelerini iklim liderliği sergilemeye çağırdı.[3]
Greenpeace Türkiye İklim ve Enerji Kampanyaları Sorumlusu Emel Türker Alpay şöyle ekledi: “Son UNEP raporu da iklim krizini önlemek için acil eyleme geçmenin önemini bir kez daha gösteriyor. Buna rağmen, Türkiye’nin açıkladığı yeni emisyon hedefi, iklim krizinin aciliyetiyle bağdaşmıyor. 2035’e kadar 643 milyon tonluk emisyon hedefi maalesef Türkiye’nin emisyonlarının 2035 yılına kadar artmaya devam edeceği anlamına geliyor. Yani bu hedef mutlak bir azaltım değil, artıştan azaltım. Üstelik Afşin-Elbistan A Termik Santraline ek yeni üniteler ve kömür santrallerine yeni teşvikler gibi planlar hem Türkiye’nin 2053 net sıfır hedefini hem de dünyanın 1,5°C sınırını tehlikeye atıyor. Artık zaman kaybına tahammülümüz yok. 2026 yılında yapılacak olan COP31’e ev sahipliği için aday olan Türkiye, iklim liderliği iddiasını göstermek istiyorsa, bugünden itibaren gerçek bir emisyon azaltımı ve fosil yakıtlardan çıkış planı açıklamalı. Aksi durumda yaşanacakların bir ön gösterimini hem ülkemizde hem de dünyada görüyoruz.”
Editöre notlar:
- UNEP Emissions Gap Report 2025
- IEA Renewables Report 2025
- UN report exposes climate ambition gulf, COP30 must now respond – Greenpeace
Detaylı bilgi için;
Emel Türker Alpay, Greenpeace Türkiye İklim ve Enerji Kampanyaları Sorumlusu, [email protected]
Beyza Kural, Greenpeace Türkiye İletişim Sorumlusu, [email protected]
