Ο Mamadou Sarr είναι ένας Σενεγαλέζος ψαράς μικρής κλίμακας, 54 χρονών, ο οποίος εργάζεται στη θάλασσα για περισσότερα από 36 χρόνια.
Η αγάπη του για την αλιεία και τη θάλασσα τον έσπρωξε σε αυτό το επάγγελμα, το οποίο μέχρι σήμερα του πρόσφερε τις απαραίτητες ψαριές για να στηρίζει την οκταμελή οικογένειά του. Η Greenpeace τον συνάντησε στο Ouakam, ένα ψαροχώρι στα προάστια του Ντακάρ, όπου και μοιράστηκε την ιστορία του μαζί μας:
«Εάν δεν γίνει κάτι για να αντιστραφούν οι αρνητικές επιπτώσεις των ξένων σκαφών στα νερά της Σενεγάλης, θα χάσω τη δουλειά μου»,
Ξένα αλιευτικά πλοία λεηλατούν τα νερά της Δυτικής Αφρικής εδώ και δεκαετίες για να προμηθεύσουν τις αγορές της Ευρώπης και της Ασίας. Η βιομηχανική αλιεία στερεί από τους ανθρώπους της Δυτικής Αφρικής μια ζωτική πηγή πρωτεΐνης και σπρώχνει χιλιάδες ντόπιους στη φτώχεια και την απελπισία.
Για να καταλάβουμε το μέγεθος του προβλήματος, το πλοίο της Greenpeace Arctic Sunrise ταξίδεψε το 2010 στα ανοιχτά της Σενεγάλης και της Μαυριτανίας και κατέγραψε την παρουσία 126 μεγάλων αλιευτικών σκαφών και τεσσάρων πλοίων – ψυγείων για τη μεταφορά των αλιευμάτων. Πρόκειται για ένα διαχρονικό πρόβλημα αφού μόλις τον περασμένο μήνα, η Greenpeace αποκάλυψε κινεζικές εταιρείες αλιείας, που αδειάζουν τις θάλασσες από ψάρια στη Σενεγάλη, τη Γουινέα και Γουινέα Μπισσάου.
Στο ερώτημα «Πώς να επιστήσουμε την προσοχή στη λεηλασία της Δυτικής Αφρικής;», η Greenpeace Αφρικής βρήκε την απάντηση στη συμμαχία που έχτισε με τις παράκτιες κοινότητες και τους μικρούς ψαράδες της χώρας.
Οι ιστορίες τους έχουν αποδειχθεί τόσο ισχυρές και εμπνευσμένες όσο και εκπαιδευτικές – από τις μαρτυρίες τους για την τεράστια αλλαγή στην κατάσταση της θάλασσας όλα αυτά τα χρόνια μέχρι το σημερινό τους αγώνα να στηρίξουν τις οικογένειές τους. Αυτές είναι οι ιστορίες που αξίζουν να γίνουν γνωστές στο ευρύτερο κοινό, έτσι ώστε να συνειδητοποιήσουν όλοι την τεράστια περιβαλλοντική κρίση που αντιμετωπίζουν οι θάλασσες.
Λίγες εβδομάδες πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2012 στη Σενεγάλη, η Greenpeace διοργάνωσε μία περιοδεία στις μεγάλες πόλεις και τα χωριά της χώρας για να μιλήσει με τους ντόπιους αλιείς και τις γυναίκες τους σχετικά με τη βιώσιμη αλιεία.
Πρόθυμοι να μεγαλώσουν τη φωνή τους, ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μας, κάποιοι μάλιστα ταξίδεψαν μερικά μίλια με κανό για να μας συναντήσουν. Περισσότεροι από 6.000 άνθρωποι υπέγραψαν αίτημα προς τους προεδρικούς υποψηφίους να υποστηρίξουν τη βιώσιμη αλιεία. Όταν ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Macky Sall ανακάλεσε τις άδειες 29 μεγάλων ξένων μηχανοτρατών, οι οποίες έπιαναν σχεδόν τη μισή ποσότητα των αλιευμάτων της χώρας, χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους για να γιορτάσουν.
Σε όλο τον κόσμο 12 εκατομμύρια άνθρωποι απασχολούνται στην αλιεία μικρής κλίμακας και πολλοί από αυτούς αντιμετωπίζουν προκλήσεις παρόμοιες με τους ψαράδες της Σενεγάλης. Τα προβλήματα αυτά δεν περιορίζονται στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στην Ευρώπη, για παράδειγμα, τα αλιευτικά σκάφη μικρής κλίμακας αποτελούν το 80% του στόλου, αλλά λαμβάνουν μόνο ένα κλάσμα των αλιευτικών ποσοστώσεων. Το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας, μαζί με εκατομμύρια ευρώ σε επιδοτήσεις, πηγαίνουν σε μεγάλες βιομηχανικές αλιευτικές επιχειρήσεις.
Οι μικροί ήπιοι αλιείς χρησιμοποιούν αλιευτικές μεθόδους με τις λιγότερες επιπτώσεις στα ψάρια και το θαλάσσιο περιβάλλον. Συμβάλλουν στην οικονομική και κοινωνική σταθερότητα των παράκτιων κοινοτήτων όπου οι εναλλακτικές πηγές εισοδήματος είναι γενικά περιορισμένες. Ωστόσο, μέχρι πρόσφατα, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις απέτυχαν να διαχειριστούν ορθά την αλιεία αφού παραγκώνισαν αυτούς τους ανθρώπους και ευνόησαν την καταστροφική βιομηχανική αλιεία.
Μετά από μια μεγάλη εκστρατεία σε συνεργασία με τους αλιείς χαμηλής έντασης στην Κροατία, τη Γαλλία, την Ελλάδα, τη Ρουμανία, την Ισπανία και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής, η οποία εγκρίθηκε το 2014 τελικά αναγνώρισε την αξία αυτών των αλιέων, συμφωνώντας στην εφαρμογή κοινωνικών και περιβαλλοντικών κριτηρίων κατά την κατανομή των αλιευτικών ποσοστώσεων.
Ήταν μια τεράστια νίκη! Αναμφισβήτητα, υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος μπροστά μας για να μπορούμε να λέμε ότι έχουμε υγιείς και ζωντανούς ωκεανούς και δεν είναι μόνο οι επιπτώσεις της αλιείας που πρέπει να αντιμετωπίσουμε.
Από τους βαθύτερους ωκεανούς μέχρι τα παγωμένα νερά της Αρκτικής, οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες αγωνίζονται να εκμεταλλευτούν μέχρι και την τελευταία σταγόνα πετρελαίου, τα τελευταία ορυκτά κρυμμένα στο βυθό της θάλασσας, ενώ την ίδια στιγμή οι κλιματικές αλλαγές και η αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα πιέζουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα στο χείλος της καταστροφής.
Οι επιστήμονες καλούν επειγόντως τις κυβερνήσεις να προχωρήσουν στη δημιουργία ενός δικτύου θαλάσσιων καταφυγίων, τα οποία θα επιτρέψουν στους ωκεανούς να αποκατασταθούν. Ωστόσο, λιγότερο από το 1% των ωκεανών προστατεύονται πλήρως.
Στη Σενεγάλη και την Ευρώπη η αλλαγή ήρθε επειδή οι φωνές των ανθρώπων έγιναν τόσο ισχυρές που δεν μπορούσαν να αγνοηθούν. Μαζί με εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο που αγαπούν τους ωκεανούς, η Greenpeace θα συνεχίσει να φέρνει τη δύναμη των πολιτών στο προσκήνιο. Μαζί μπορούμε να διασφαλίσουμε υγιείς θάλασσες και ένα βιώσιμο και δίκαιο μέλλον για όλους όσους εξαρτώνται από αυτές.
Kumi Naidoo, Διευθυντής της Διεθνούς Greenpeace
Πάτα εδώ