Grote bedrijven verergeren de klimaatcrisis door te verleiden tot onnodige aankopen
Utrecht, 27 november 2025
Voor de ingang van Hoog Catharijne, onder het beroemde bollendak bij Utrecht Centraal, prijkt sinds half 10 vanmorgen een metershoog spandoek met de tekst: DIT JAAR GEWOON NIKS. Met deze actie vraagt Greenpeace Nederland aandacht voor de impact van overconsumptie, aangewakkerd door grote bedrijven en winkelketens rondom Black Friday.
In alle vroegte klommen vier klimmers van Greenpeace Nederland tot zo’n 10 meter hoogte in de pilaren die het bollendak ondersteunen en lieten het spandoek zakken. Onder het spandoek zijn actievoerders van Greenpeace aanwezig die in gesprek gaan met voorbijgangers over de impact van spullen en de invloed van grote bedrijven en winkelketens op ons koopgedrag.
Isabel Willemsen van Greenpeace Nederland zegt: ‘Rondom Black Friday zetten grote bedrijven en winkelketens alles op alles om ons met slimme trucjes te verleiden om meer te kopen dan we nodig hebben. Dit is niet alleen slecht voor onze portemonnee, maar heeft ook enorme impact op de planeet. Al die spullen zijn een drijvende kracht achter de klimaatcrisis en massale vervuiling.’
De marketing van bedrijven rond Black Friday is schadelijk omdat deze slim inspeelt op de consumentenpsychologie. Bedrijven creëren kunstmatige schaarste en urgentie (tijdsdruk, beperkte voorraad) om impulsieve aankopen en FOMO – Fear Of Missing Out – uit te lokken. Bovendien worden er vaak misleidende prijstechnieken gebruikt om de korting groter te laten lijken dan hij is, wat leidt tot overconsumptie. Recent onderzoek van de Autoriteit Consument en Markt liet zien dat driekwart van de door hen onderzochte retailers zich niet aan de regels houdt [1]. En hoewel consumenten aangeven dat ze kortingen vaak niet vertrouwen, worden er ieder jaar meer aankopen gedaan rondom Black Friday [2].
Voor de productie en het vervoer van spullen zijn veel grondstoffen en energie nodig. Spullen veroorzaken niet alleen CO2-uitstoot, vervuiling en afval, maar dragen ook bij aan ontbossing en het verlies van biodiversiteit [3].
Willemsen: ‘We staan hier niet om consumenten aan te spreken op hun gedrag, maar willen dat bedrijven hun verantwoordelijkheid nemen. Ons huidige systeem faalt. Bedrijven en winkelketens spelen in op onze zwaktes met deals die te mooi lijken om waar te zijn, maar achter deze façade maken ze de aarde kapot voor snelle winst.’
Voetnoten
[2] https://www.onderneming.nl/onderzoek/68-nederlanders-wantrouwt-kortingen-tijdens-black-friday/
