Soms krijgen we de vraag: zijn jullie tegen boeren? Want jullie zitten in het ‘kamp van de natuur’ en dus niet in het ‘kamp van de boeren’. Veel politici en lobbyclubs framen de landbouwcrisis als ‘boer versus natuur’. Dit is een valse tegenstelling. We hebben zowel onze boeren als een gezonde natuur keihard nodig voor een toekomstbestendig voedselsysteem. De boer en de natuur zijn van oudsher bondgenoten. Toch heeft jarenlang uitstelgedrag van de overheid ervoor gezorgd dat de landbouw nu voor een ingrijpende verandering staat.
Boeren hebben recht op het eerlijke verhaal
De recente uitspraak van de rechter in onze natuurzaak laat er geen twijfel over bestaan: de stikstofaanpak van de overheid schiet tekort en moet anders. Hoewel alle sectoren moeten bijdragen, zullen hoogstwaarschijnlijk maatregelen worden genomen die boeren raken. Maar daarna ontstaat juist ruimte voor een werkelijke toekomstvisie, áls de overheid kiest voor een noodzakelijke omslag naar een volhoudbaar landbouwsysteem: ecologisch, met minder dieren en met meer boeren in plaats van minder. Dit voorkomt niet alleen natuurschade, maar draagt ook bij aan schoon drinkwater, een gezonde bodem en een leefbaar klimaat.
Belangrijk hierbij te benadrukken is dat er vaak over dé boer wordt gesproken, terwijl de groep die demonstreert slechts een beperkt deel van de totale boerensector vertegenwoordigt. Zo is er ook een groeiende groep voorlopers die laat zien dat het landbouwsysteem ook anders kan. Zij hebben zich achter het GroenBoerenPlan geschaard, wat inmiddels al gesteund is door 362 organisaties.
In elk gesprek met de overheid en de politiek blijven we het benadrukken: boeren verdienen een eerlijke en rechtvaardige behandeling. Als je daar meer over wilt weten, lees dan onze Toekomstvisie voor een geslaagde landbouwtransitie, die we samen met ruim 100.000 handtekeningen onlangs aan de Tweede Kamer hebben overhandigd. Hiermee doen we een handreiking naar boeren, en willen we de politiek inspireren om de huidige patstelling te doorbreken en nú te kiezen voor een werkelijke omslag.
Op deze punten zijn wij het helemaal eens met de boeren!
- Boeren zijn nodig
- Boeren verdienen een eerlijk inkomen voor hun werk.
- Boeren zijn niet als enige verantwoordelijk voor de te hoge stikstofuitstoot
- Boeren hoeven de investering niet alleen te dragen
- Boeren zijn te lang aan het lijntje gehouden
1. Boeren zijn nodig
Boeren zijn onmisbaar in een toekomstbestendig voedselsysteem. Wij streven juist naar een wereld met meer boeren! Ecologische landbouw betekent meer kleinschalige boerderijen met minder dieren. In dit nieuwe systeem controleren boeren en consumenten de voedselketen, in plaats van de grote concerns die nu de macht hebben. Deze overgang gebeurt niet vanzelf. De overheid moet de juiste randvoorwaarden scheppen om ecologische landbouw haalbaar te maken, zoals subsidies en eerlijke prijsafspraken voor duurzame producten.
2. Boeren verdienen een eerlijk inkomen voor hun werk
Supermarkten moeten stoppen met boeren onder druk te zetten om tegen de laagste prijs te concurreren. In plaats daarvan moeten ze een eerlijke meerprijs betalen voor duurzame producten. Zo kan de achteruitgang van de boerenstand worden gekeerd. Nu verdienen vooral de bedrijven die hebben ingezet op massale schaalvergroting, zoals megaveehouderijen, een goede boterham. Wij zeiden in 2020 al: “De eerste stap van de overheid moet zijn om supermarkten te stimuleren om binnen de keten afspraken te maken over een duurzaam aanbod.”
3. Boeren zijn niet de enige verantwoordelijke voor de stikstofuitstoot
Snap jij dat er nog geen strenge plannen liggen om andere grote vervuilers zoals Tata Steel en Schiphol te dwingen hun stikstofuitstoot te verminderen? Dit is begrijpelijkerwijs onverteerbaar voor boeren. Wij steunen hen volledig in hun pleidooi dat alle sectoren moeten bijdragen. Schiphol is na Tata Steel de grootste uitstoter van stikstofoxiden in Nederland. Toch wordt het bedrijf door de overheid ontzien. Dat moet nu echt ophouden. Daarom voeren wij actie, onder andere met onze petitie: “Geen uitzondering, ook Schiphol Group moet meedoen en stoppen met vervuilen!”
4. Boeren hoeven de investering niet alleen te dragen
De omslag naar een duurzaam landbouwsysteem is noodzakelijk, maar boeren kunnen dat niet alleen dragen. De overheid heeft een grote verantwoordelijkheid om hen hierbij te ondersteunen. Daarom is het onbegrijpelijk dat het kabinet-Schoof een streep zette door het Transitiefonds, waarin miljarden waren gereserveerd om de stikstof-, natuur-, water- en klimaatproblemen gezamenlijk aan te pakken.
Ook banken hebben een rol. Zij hebben jarenlang grof geld verdiend aan de landbouw en dragen medeverantwoordelijkheid voor de crisis. Veel boerenfamilies zijn afhankelijk van banken, die de omslag naar een duurzaam landbouwsysteem nu nog blokkeren. Zo kreeg een boer die wilde verduurzamen nul op het rekest. Daarom roepen we Rabobank op om mee te betalen aan de oplossing van de stikstofcrisis en te investeren in ecologische landbouw.
5. Boeren zijn te lang aan het lijntje gehouden
Jarenlang zwalkend beleid van de overheid heeft boeren in onzekerheid gebracht. Boeren hebben recht op een eerlijk, duidelijk en duurzaam langetermijnperspectief. Geen valse hoop meer op technologische oplossingen die hen enkel op kosten jagen. Want om die investeringen terug te verdienen, moeten boeren meer vee houden en meer produceren. Vervolgens blijkt dat deze technieken, zoals emissiearme stalvloeren, niet het gewenste effect hebben.
Het is effectiever om direct de omslag te maken naar een ecologische manier van werken, met een drastische krimp van de veestapel. Zo redden we de natuur en dragen we tegelijkertijd bij aan een beter klimaat.
We hebben respect voor boeren. Ondanks onduidelijk beleid en wisselende regels hebben zij onafgebroken hard gewerkt om ons van voedsel te voorzien. Nu het systeem tegen zijn grenzen aanloopt, blijven wij ons inzetten voor duidelijkheid en een eerlijke en rechtvaardige omslag.
