Op elk moment van elke dag ademt, danst en zingt het Amazonegebied met een eindeloze verscheidenheid aan planten en dieren – waarvan veel soorten nog altijd onbekend zijn voor de mens. De Amazone is levensgevend, onvervangbaar en tegelijkertijd diep kwetsbaar.
De Amazone is niet zomaar ’s werelds grootste regenwoud. Ze is al tienduizenden jaren het thuis van oorspronkelijke volkeren, die ondanks eeuwen van koloniale aanvallen zijn blijven strijden om hun leefgebied te beschermen.
Hier zijn 10 fascinerende feiten om jou te inspireren in actie te komen voor de Amazone:
1. De Amazone is het grootste regenwoud ter wereld
Verspreid over negen landen in Zuid-Amerika is de Amazone het grootste tropische woud op aarde, met een oppervlakte van 6,7 miljoen vierkante kilometer. Ter vergelijking: dat is twee keer zo groot als India, het grootste land van Zuid-Azië. Het grootste deel, ongeveer 60%, ligt in Brazilië. Na de Amazone zijn het Congobekken en Papoea de gebieden met de grootste overgebleven regenwouden ter wereld.
© Rogério Assis / Greenpeace
2. De Amazone is een van de meest biodiverse ecosystemen op aarde
De Amazone herbergt ongeveer 10% van alle bekende soorten fauna en flora ter wereld. Van de prachtige hyacinthara’s tot de onverschrokken jaguars en de wonderlijke roze rivierdolfijnen – dit levendige ecosysteem bruist van het leven. In sommige gebieden kan één enkele hectare meer dan 300 boomsoorten bevatten, net zoveel als in heel Europa, wat de Amazone tot een van de botanisch rijkste regio’s op aarde maakt.
Uit onderzoek blijkt dat het Amazonebekken onderdak biedt aan minstens 2.406 vissoorten, 427 amfibieën, 371 reptielen, 1.300 vogelsoorten en 425 zoogdieren. Toch ligt het overgrote deel van haar biodiversiteit bij de ongewervelden, met name insecten – waarvan er momenteel meer dan 2,5 miljoen soorten bekend zijn.
© Anderson Barbosa / Greenpeace
3. Ongeveer 3 miljoen Inheemse mensen wonen in de Amazone
De Amazone is het thuis van een diverse groep Inheemse volkeren. Meer dan 390 inheemse volkeren leven in de regio, samen met ongeveer 137 geïsoleerde groepen die ervoor gekozen hebben om geen contact met de buitenwereld te hebben.
In Brazilië woont ongeveer 51,2% van de Inheemse bevolking van het land in het Amazonegebied. Maar het grootste tropische woud ter wereld is ook het thuis van traditionele gemeenschappen die al generaties lang in harmonie met het bos leven, zoals rubbertappers, ribeirinhos – bewoners van de rivieroevers – en quilombolas, Afro-Braziliaanse gemeenschappen die afstammen van tot slaaf gemaakten.
4. Er wonen meer dan 40 miljoen mensen in de Amazone
De Amazone is niet alleen een uitgestrekt regenwoud vol biodiversiteit en Inheemse cultuur – het is ook de woonplaats van miljoenen mensen, waaronder hele steden. In Brazilië zijn dat onder andere Manaus, een industrieel centrum met 2,2 miljoen inwoners, en Belém, dat in november 2025 gaststad zal zijn van de VN-klimaatconferentie (COP30).
Het leven van deze mensen is nauw verbonden met het bos. Ze zijn afhankelijk van de Amazone voor hun voedsel, drinkwater en het reguleren van het lokale klimaat. Rook van de bosbranden in de regio heeft directe gevolgen voor de bevolking: de lucht wordt donker, en met name kinderen en ouderen krijgen te maken met ademhalingsproblemen.
© Marizilda Cruppe / Greenpeace
5. De Amazone is van vitaal belang voor het wereldwijde klimaat
Naar schatting slaat de Amazone ongeveer 123 miljard ton koolstof op, zowel boven- als ondergronds. Daarmee is zij een van de belangrijkste “koolstofreserves” van onze planeet – essentieel in de strijd tegen de klimaatcrisis.
Maar studies tonen aan dat gebieden van de Amazone die zijn aangetast door brand en ontbossing inmiddels meer CO₂ uitstoten dan ze opnemen. Dit vormt een ernstige bedreiging voor het mondiale klimaat. De Amazone beschermen, betekent de toekomst van iedereen beschermen.
6. Vuur in de Amazone is geen natuurlijk verschijnsel
In tegenstelling tot natuurbranden in bijvoorbeeld Californië of het Middellandse Zeegebied, zijn branden in de Amazone niet natuurlijk. In het Amazonegebied wordt vuur bewust ingezet tijdens ontbossing om land vrij te maken voor landbouw en veeteelt.
Het gebruik van vuur in de Amazone is vaak illegaal, net als de ontbossing zelf. Deze praktijken hebben grote gevolgen voor de lokale biodiversiteit, de gezondheid van de bevolking in de regio en voor het wereldwijde klimaat, aangezien de branden enorme hoeveelheden koolstof uitstoten in de atmosfeer.
© Victor Moriyama / Amazônia em Chamas
7. Veeteelt is de grootste oorzaak van ontbossing in de Amazone
De uitbreiding van de agro-industrie in de Amazone legt steeds meer druk op het regenwoud. Volgens een studie wordt 90% van de ontboste gebieden in het Braziliaanse Amazonegebied omgezet in weiland voor de productie van vlees en zuivel.
Dat betekent dat het voedsel dat wij eten gelinkt kan zijn aan de ontbossing van de Amazone. We moeten onze overheden oproepen om geen producten meer te kopen van bedrijven die het woud vernietigen, te zorgen voor ontbossingsvrije toeleveringsketens en te eisen dat er sterkere beschermingsmaatregelen komen voor de Amazone.
8. Illegale goudwinning is een grote bedreiging voor Inheemse volkeren
Tussen 2018 en 2022 nam de illegale goudwinning op inheems grondgebied in Brazilië met 265% toe. Deze activiteit vormt een ernstige bedreiging voor de gezondheid en het leven van inheemse gemeenschappen: rivieren worden verwoest, gemeenschappen worden vergiftigd met kwik, en geweld en dodelijke conflicten nemen toe in hun leefgebieden.
Maar de gevolgen van illegale goudwinning raken niet alleen het woud en de inheemse volkeren. Uit een recent onderzoek blijkt dat kwikbesmette vis wordt verkocht op markten in grote steden in de Amazone, waardoor de gezondheid van miljoenen mensen gevaar loopt.
© Fabio Bispo / Greenpeace
9. De Amazone nadert een kantelpunt
Ongeveer 17% van de Amazone is al ontbost, en wetenschappers waarschuwen dat we gevaarlijk dicht bij een ‘point of no return’ komen. Uit een studie blijkt dat als we tussen de 20% en 25% van het woud verliezen, de Amazone zijn vermogen om eigen vocht te genereren kan verliezen. Dit zou leiden tot minder regenval, hogere temperaturen, en een zelfversterkende cyclus van uitdroging en degradatie.
Als gevolg daarvan kunnen uitgestrekte delen van het woud veranderen in een droger ecosysteem, vergelijkbaar met een savanne, dat niet langer de rijke biodiversiteit kan ondersteunen. Dit zou catastrofale gevolgen hebben voor het wereldwijde klimaat, lokale gemeenschappen en het ecologische evenwicht van de planeet.
10. De belangrijkste klimaattop ter wereld vindt dit jaar plaats in de Amazone
COP30, de klimaatconferentie van de Verenigde Naties, zal plaatsvinden in Belém, de op één na grootste stad van het Amazonegebied, in november 2025. Tijdens de conferentie komen vertegenwoordigers van landen over de hele wereld samen om maatregelen te bespreken voor de bescherming van het klimaat.
Overal ter wereld voelen we nu al de gevolgen van de klimaatcrisis. Dit is onze kans om van onze politieke leiders te eisen dat ze verder gaan dan woorden en overgaan tot dringende actie. Ze moeten stoppen met het verlenen van vergunningen en publieke middelen aan bedrijven die de planeet vernietigen. In plaats daarvan moeten zij echte oplossingen respecteren, ondersteunen en doorvoeren — oplossingen die het woud en haar volk centraal stellen.
Inheemse hoeders van het woud zijn de ware autoriteit en zij moeten gerespecteerd én gehoord worden.
Het moment is nu
De Amazone beschermen gaat niet alleen over het bos. Het gaat om het respecteren van een evenwichtige relatie met de natuur en het bewandelen van een pad naar een veilige en gezonde planeet voor ons allemaal.
Sluit je aan bij de beweging en help mee het Amazonewoud te beschermen.
De tijd dringt écht voor de Amazone. Door de ontbossing en stijgende temperaturen komen hevige bosbranden steeds vaker voor. Als we de Amazone verliezen, verliezen we de strijd tegen klimaatverandering. Dat laten we niet gebeuren.
Teken de petitie
