Afval scheiden is een van de meest aangeprezen manieren om iets te doen voor het klimaat. Vraag je je ook wel eens af of een beter milieu begint bij de plastic-container? In dit artikel laat ik je zien dat afval scheiden zeker zinvol is, maar dat we eerst iets anders moeten weggooien om echt wat (groots) te bereiken.
Afval scheiden krijgen we van huis uit mee
Wie is er niet opgegroeid met het idee dat afval scheiden iets heel belangrijks is om te doen voor het milieu? Zolang ik mij kan herinneren, hadden mijn ouders voor elke soort afval een aparte bak. Koffiecups hier, groente- en fruitschillen daar, plastic in de schuur. Ik bewonder de vastberadenheid waarmee ze eens per week het gescheiden papier, plastic en glas naar de daarvoor bestemde containers brengt. Alsof ze eigenhandig de klimaatcrisis oplossen.
Maar alle beetjes helpen toch?
Er is niks mis met het scheiden van je afval. Je maakt dan al een klein beetje impact. Alleen heb je al gauw het gevoel dat je genoeg doet. En dat je daarom jezelf best af en toe iets mag gunnen. Ik hoorde laatst iemand zeggen dat, omdat zij zo fanatiek langs alle afvalbakken fietst, ze eigenlijk wel vindt dat ze daarom ver weg op vliegvakantie mag.
In conclaaf met onszelf én elkaar
Al die kleine beetjes, waarbij we voortdurend compromissen sluiten, zorgen nooit voor grote verandering. Niet alleen vanwege die compromissen, óók omdat we elkaars gedrag voortdurend afrekenen. Dan vertel je bijvoorbeeld aan je vrienden plastic zoveel mogelijk te vermijden, maar krijg je het verwijt nog regelmatig te vliegen. Of je bestelt een vegaburger en wordt fijntjes op je leren schoenen gewezen. Zo blijft verduurzaming een eenzame taak, waarbij we niet schouder aan schouder lijken te staan. Houd dan maar eens je goede voornemens vol. Dat is al lastig genoeg, blijkt ieder jaar in januari weer.
Wat als het ons wél lukt?
Zelfs als we allemaal ons afval scheiden, minder vlees eten en onze keuzes zorgvuldig afwegen, produceren de multinationals op grote schaal door. Uit onderzoek blijkt dat 71% van de wereldwijde uitstoot vast zit in bedrijfsprocessen. Niet zo gek dus dat deze grote vervuilers erbij gebaat zijn dat de aandacht bij ons ligt; de consumenten. Zelfs de overheid draagt hieraan bij. Jarenlang zijn campagnes gefinancierd die mij vertellen dat “een beter milieu begint bij mezelf” en ik alles “met hetzelfde gemak in de afvalbak” werp. Ook bedrijven geven er tonnen aan uit om groen voor de dag te komen met hergebruikcampagnes, terwijl ze gestaag door blijven produceren. Er valt niet tegenop te recyclen, zo laat ook Coca-Cola zien.
Inderdaad; let’s open up, Coca-Cola
In 2019 lanceerde Coca-Cola een enorme campagne. Het thema? Let’s not waste this summer. Op een enorm spandoek op de Albert Cuypmarkt in Amsterdam, riep de multinational mensen op om het drankje te laten staan als je van plan bent de verpakking in de natuur te dumpen. Een statement van de reclamemakers, ondersteund op allerhande kanalen waar consumenten informatie vinden over de recycling-strategie van het merk.
Klinkt natuurlijk erg groen. Maar ze zeggen er niet bij dat ze jarenlang hebben gelobbyd tegen statiegeld – de oplossing voor veel zwerfafval. De hoeveelheid plastic die de multinational de wereld in slingert is onbekend. Coca Cola bleek uit opruimacties in 42 landen in 2018 de topvervuiler. Let’s open up about that.
Een beter milieu begint dus niet per definitie bij onszelf
Het moge duidelijk zijn dat bedrijven hun productie(methoden) eerst moeten inperken. En daar komt de overheid om de hoek kijken. De oplossing van de klimaatcrisis ligt dan ook bij het opleggen van strenge regels waar bedrijven zich aan dienen te houden. Alleen dán hebben we een kans om de opwarming van de aarde te beperken. Dit vraagt om gezamenlijke actie. En om de vastberadenheid waarmee je afval scheidt vast te houden, maar op een ander doel te richten. Bekijk hieronder wat jij kunt doen.
Doe mee