Ze is nog maar 20 jaar oud, maar de Nederlands-Indonesische klimaatactiviste Melati Wijsen heeft al een hoofdrol te pakken in de documentaire Bigger Than Us. In de film ontmoet ze jongeren die net als zij hun leven wijden aan de toekomst van de aarde.
In een tijd waarin alles uit elkaar lijkt te vallen, laat Melati ons zien wat het betekent om vandaag de dag te leven. Melati: ‘‘De documentaire Bigger Than Us is niet zomaar een inspirational film, maar gaat over jonge mensen die strijden voor echte problemen zoals klimaat, mensenrechten, vrijheid van meningsuiting, sociale rechtvaardigheid en toegang tot onderwijs of voedsel.’’
Melati heeft een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Vrienden van de klimaatactiviste omschrijven haar als hardwerkend en vastberaden. Voor de film vloog de Melati zodoende de hele wereld over. Of dat haar stoort? ‘’Absoluut! Maar ik kreeg daardoor wel een diepere connectie met iedereen die ik ontmoette. Dat was mij online minder goed gelukt. Ik ben wel heel selectief in de reizen die ik maak. Ik zeg niet op alles ja. En als ik reis, dan zorg ik ervoor dat ik de uitstoot kan compenseren.’’
Productiemaatschappij Elzevir Films laat weten dat ze voorafgaand aan het filmen meer dan 3000 bomen hebben geplant ter compensatie van hun CO₂-uitstoot: ’’Aan het eind van het jaar, wanneer de film wereldwijd draait, maken we de balans op en berekenen we de CO₂-uitstoot van de gehele productie- en promotie van de film. Mocht er een verschil zijn, dan zullen we nog meer bomen planten,’’ aldus Denis Carot, producer van de film.
Ruim 300 uur aan materiaal werd er gefilmd, maar één specifiek moment zal Melati nooit vergeten. ‘’Ik zag mezelf altijd als klimaatactivist, maar toen ik op bezoek was bij Mary op Lesbos, Griekenland, veranderde er iets.’’ De Britse Mary is betrokken bij reddingsoperaties van migranten op zee voor de kust van Griekenland, Turkije en Libië. ‘’Om de vluchtelingencrisis met eigen ogen te zien, vond ik heel intens. Het moment dat die oma mij knuffelt en zegt ‘I love you, I love you, I love you’, dat was zo ontroerend. Ik gaf haar alleen maar een deken en water. Ik voelde zoveel waardering.’’
Wij gaan niet wachten
Nadat de opnames waren geëindigd, werd de 20-jarige Melati ongeduldig. De film had in haar ogen in 2020 uit moeten komen. ‘’De wereld stopte vorig jaar. Het was hét moment om te vechten voor een betere wereld. In 2030 moeten we de klimaatdoelen behalen. Die doelen zijn goed, maar ze zijn niet bindend en zonder consequenties. Ik laat me niet leiden door angst, maar ik voel wel frustratie want het gaat zo traag. Verandering is mogelijk, maar het moet wel nu gebeuren!’’
Zeg maar ‘doei’ tegen plastic
Het klimaatactivisme zit er al vroeg in bij Melati. Op 12 jarige leeftijd richt ze samen met haar jongere zusje Isabel Bye Bye Plastic Bags op, en hebben ze ervoor gezorgd dat er geen plastic tasjes, plastic rietjes en piepschuim meer gebruikt mogen worden op Bali, het eiland waar ze zijn geboren en getogen.
‘’Toen we net begonnen, was het echt magisch. We hebben zes jaar lang campagne gevoerd met een fantastisch resultaat. Het voelde zo goed om te zien dat er in de warungs (kleine winkels, red.) geen plastic tasjes meer werden verkocht. Maar door de corona-crisis is er geen focus meer op de klimaatcrisis. Steeds vaker zien we dat alles weer in plastic wordt verpakt vanwege hygiëne. Gelukkig voelt het niet alsof we niks hebben bereikt; we gaan door met actievoeren en blijven in gesprek met bedrijven en overheden om ze hierop te wijzen.’’
Helaas kun je in Nederland nog steeds plastic tasjes in de winkel kopen. Volgens Melati heeft het zin om individuele actie te ondernemen, ook al is het klein: ‘’Neem je eigen tasje mee en ga het gesprek aan met de winkels die nog steeds tasjes verkopen. Moedig ze aan!’’ En niet te vergeten: teken de petitie tegen wegwerp plastic!
Fulltime changemaker
In haar biografie op Instagram noemt ze zichzelf een fulltime changemaker. Met het platform Youthtopia wil Melati ervoor zorgen dat iedereen zichzelf zo kan noemen. ‘’Overal waar ik kwam, vroegen jongeren: Hoe kan ik doen wat jij doet, en hoe kan ik deel uitmaken van de verandering die de wereld nodig heeft? Iedereen kan een changemaker worden, maar niet iedereen weet waar te beginnen. Dat leer je namelijk niet op school. Youthtopia geeft jongeren tools, zoals masterclasses in activisme, storytelling en leiderschapsvaardigheden.’’
De documentaire Bigger Than Us ging afgelopen juli in première op het filmfestival in Cannes, en is vanaf donderdag 2 december 2021 te zien in de Nederlandse bioscopen.
Doe mee