Het gaat heel slecht met onze bijen en andere insecten. Een belangrijke boosdoener; bestrijdingsmiddelen die gebruikt worden door boeren. Bijen brengen, op hun zoektocht naar nectar, stuifmeel van de ene naar de andere bloem en zorgen zo voor de bevruchting van planten. Ontzettend belangrijk voor onze natuur en het eten op ons bord.

Het belang van bijen

De bestuivende dieren zijn van levensbelang voor onze dagelijkse maaltijd; zo’n 70 procent van onze belangrijkste voedselgewassen zijn afhankelijk van bestuiving. Schattingen van de economische waarde van die bestuiving voor de landbouw lopen op tot € 265 miljard per jaar. Want bestuiving zorgt voor (meer) vruchten, hogere opbrengsten en gewassen met meer voedingswaarde. Ook wilde bloemen in de natuur zijn in grote mate afhankelijk van bestuivende insecten.

Bekend is de grote wintersterfte onder honingbijen. Minder bekend is dat van de 359 soorten wilde bijen in Nederland 55% op de Rode lijst staat en dus in verschillende mate bedreigd wordt in hun voortbestaan. 46 soorten zijn al totaal verdwenen uit ons land. Zo blijkt uit tellingen in kleine Duitse natuurgebieden dat meer dan 75% van de insecten al verdwenen zijn. Onderzoek van de Universiteit van Wageningen wijst uit dat deze schokkende cijfers waarschijnlijk ook van toepassing zijn in Nederland. Redenen voor deze insectencrisis zijn onder meer een gebrek aan bloemen op het platteland, teveel meststoffen en gevaarlijke bestrijdingsmiddelen.

Risicobeoordeling landbouwgif onder de maat

Je zou zeggen – deze belangrijke insecten moeten optimaal beschermd worden. Maar het omgekeerde is waar: al sinds 2013 onderhandelen de Europese landen over de invoering van een nieuwe manier om de risico’s van gif in kaart te brengen. Terwijl wetenschappers de alarmklokken luiden over de noodzaak om de neonicotinoïden en andere ‘systemische’ insecticiden te verbieden en te zorgen dat dit soort gif nooit meer wordt toegelaten… Worden de nieuwe regels die de Europese voedselveiligheids organisatie EFSA toen voorstelde steeds verder naar voren geschoven en uitgehold.

Uit onderzoek van Follow the Money blijkt dat Nederland behoort tot een groep lidstaten die de invoer van de Beeguidance blokkeert. Zo zet Nederland in op een uitgestelde invoering, minder ambitieuze beschermingsdoelen en het uitkleden van de beoordelingssystematiek. Waar Nederland ooit behoorde tot een groep lidstaten die zich achter inperkingen voor schadelijke bestrijdingsmiddelen schaarde, is ons land nu een ondermijnende kracht voor deze belangrijke bestuivende insecten. EenVandaag wijdde er een uitzending aan.

Wat moet er nu gebeuren om de bijen te beschermen?

  • Verbetering van de toelatingsprocedure voor bestrijdingsmiddelen. Nederland moet op Europees niveau instemmen met een krachtig voorstel dat zorgt voor bescherming van onze bijen.
  • Verbeterde beoordelingsmethode voor bestrijdingsmiddelen die nu op de markt zijn. Bijen en andere nuttige insecten zijn op dit moment vogelvrij en onbeschermd tegen gif, zolang nieuwe regels niet zijn ingevoerd en toegepast. Dat blijkt onder meer uit het Greenpeace rapport Pesticides and Beehealth.
  • Ruim baan geven aan gifvrije ecologische landbouw. Koplopers in de land- en tuinbouw bewijzen dat dit kan. En onze minister zou hen moeten steunen. Zie ook het Greenpeace rapport Plan Bee uit 2014.

Ook je steentje bij-dragen om onze bijtjes te beschermen? Teken dan deze petitie van SomOfUs, die in mei aangeboden wordt aan ministers in heel Europa – ook in Nederland.