İklim değişikliği ile mücadelede en önemli küresel toplantı olan Birleşmiş Milletler (BM) 30. Taraflar Toplantısı (COP30) bugün (10 Kasım) Belém, Brezilya’da başladı.

Belém’deki delegeleri COP30’un orman tahribatını sona erdirmek ve 1,5 °C hedefindeki açığı acilen kapatmak için tarihi bir planla sonuçlanmasını sağlamaya çağırıyoruz.

“COP30 bir dönüm noktası olmalı. Artık ormanların korunmasını, fosil yakıtlardan uzaklaşmayı veya iklim değişikliğine uyumu bir seçenekler menüsü olarak ele alamayız. İklim krizi her alanda ilerliyor ve buna verilen yanıtın iddialı, cesur ve acil olması gerekiyor.”

Başkan Lula, Liderler Zirvesi’nde COP30’un ormansızlaşmayı tersine çevirmek ve fosil yakıtlara bağımlılığımızı aşmak için somut yol haritaları sunması gerektiğini belirterek bunu açıkça ifade etti. O siyasi sinyali verdi; şimdi bunu gerçek eyleme dönüştürme zamanı. Dünya, konuşmalarda kalan iddialı hedeflerden daha fazlasını, gerçek eylemlerle liderlik gösterilmesini bekliyor. Bu, 2030 yılına kadar ormansızlaşmayı sona erdirmek, fosil yakıt bağımlılığından uzaklaşmak, iklim dirençliliğini artırmak için uyumu güçlendirmek ve tüm bunları gerçekleştirmek için gerekli finansmanı sağlamak için somut planlar anlamına geliyor. Kısmi cevapların devri sona erdi. Belém tarih yazacaksa, bu COP tutarlılık ve uygulama COP’u olmalı, vaatleri yollara, umudu planlamaya ve liderliği ortak sorumluluğa dönüştüren COP olmalı.

Greenpeace Brezilya Direktörü Carolina Pasquali
COP30’daki talepler ve Türkiye’nin COP31 adaylığı

Belém’deki COP30’da şunları talep ediyoruz:

  • 1,5 °C hedefi ile var olan eylemler arasındaki farkı gidermek ve bu kritik on yılda emisyon azaltımını hızlandırmak için, fosil yakıtlardan uzaklaşmaya yönelik kararlı adımlar da dahil olmak üzere Küresel Müdahale Planı.
  • 2030 yılına kadar ormansızlaşmayı sona erdirmek için yeni, özel bir 5 yıllık Orman Eylem Planı.
  • NCQG’nin (COP20 finansman kararları) uygulanmasını teşvik etmek, özellikle gelişmiş ülkelerden gelen kamu finansmanını artırmak ve gelişmekte olan ülkeler için artırılmış kamu finansmanını toplayabilmek için kirletenler ödeyecek şekilde vergilendirme yapılması konusunda ilerleme kaydetmek için yeni bir daimi UNFCCC gündem maddesi oluşturulması.

Bu yıl Türkiye açısından COP30’un bir önemi de 2026’da gerçekleşecek COP31’in hangi ülkede olacağına karar verilecek olması. COP31 ev sahipliği için Türkiye ve Avustralya aday ülkeler. Bu nedenle bu müzakerelerde Türkiye için sorumluluk da artıyor. Çünkü Türkiye’nin COP31 adaylığını güçlendirebilmesi için azaltım hedefleri, fosil yakıtlardan çıkış, adil dönüşüm gibi alanlarda güçlü hedefler açıklaması ve müzakerelerde güçlü bir tavır sergilemesi lazım.

Greenpeace Türkiye İklim ve Enerji Kampanyaları Sorumlusu Emel Türker Alpay

“COP30 kirletenlerin ödemesi için net bir sinyal göndermeli”

Bu çalkantılı jeopolitik ortamda, COP30 küresel birliği ve çok taraflı iklim eylemine olan bağlılığın hala güçlü olduğunu göstermelidir. Ancak 2035 emisyon hedefleri tehlikeli bir şekilde sapmış durumda ve 1,5 °C’nin aşılacağına dair uyarılar artıyor. Hükümetlerin yüzleşmesi ve emisyon açığını kapatmak için harekete geçmesi gereken gerçeklik budur. Bu, 1,5 °C hedefini korumak için fosil yakıtlar konusunda kararlı adımlar atmayı da içeriyor. Geçen yılın oldukça kötü NCQG çıktılarının ardından, COP30 gelişmekte olan ülkelerdeki azaltım, uyum, kayıp ve hasar için iklim finansmanı konusunda ilerleme kaydetmelidir. Son on yılda yaklaşık 800 milyar ABD doları kar elde eden beş petrol ve gaz devi varken, hükümetler kirlilik yaratanların, acilen ihtiyaç duyulan eylemin finansmanına katkıda bulunmak için ödeme yapmasını sağlamalıdır. COP30, iklim finansmanı konusunda gerçek ve somut ilerleme kaydetmeli ve kirletenlerin ödemesi için net bir sinyal göndermelidir.

Greenpeace İklim Politikası Uzmanı Tracy Carty

Dünya liderleri Amazon’da düzenlenen ilk COP’a gittiler ve şimdi bu önemli COP’un, 2030 yılına kadar orman tahribatını sona erdirecek bir eylem planı kabul ederek ormanlar için iyi sonuçlar elde etmesini sağlamalılar. Sonsuza Kadar Tropikal Ormanlar Tesisi’nin (TFFF) lansmanı, ormanları korumak için COP30’da güçlü kararlar alınmasının önünü açtı. Bu kararlar, yerli halkların ve yerel toplulukların oynadığı kritik rolü kabul ediyor ve 1,5° hedefini gerçekleştirmek için gerekli olan biyolojik çeşitlilik ve iklim eylemi arasındaki kopukluğu ortadan kaldırıyor.”

Greenpeace Biyoçeşitlilik Politikası Uzmanı An Lambrecht