Bütün dünyada enerji dönüşümünün en büyük motivasyon kaynağı güneş enerjisi üretiminin yaygınlaştırılması için son dönemde Türkiye’de de teşvik politikalarının hayata geçirildiğine tanık oluyoruz. Teşvik politikalarının anlamlı ama henüz başlangıç olduğunun altını çizmekte fayda var. Gerçek anlamda enerji dönüşümü, sadece güneş enerjisinin teşvik edilmesi ile değil; fosil yakıtların enerji üretiminde payının azaltılması ve güneşin fosil yakıtlarla rekabet etmesini sağlayacak politikalarla güçlendirilmesi ile olur.
Geçtiğimiz aylarda, 10KW’a kadar güneşten üretilen elektriğin, kişinin tüketiminden fazla olması halinde, üreticinin fazladan ürettiği elektriği şebekeye satışı hakkında düzenlemeler yürürlüğe girdi. Şebekeye bağlantı anlaşması gibi birçok konuda yenilikler ve kolaylıklar getiren mevzuat düzenlemelerine bir yenisi daha ekleniyor.
Çatısına güneş paneli kuran esnaf oluyor
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) kararının ardından, bu kez harekete geçen Maliye Bakanlığı oldu. Maliye Bakanlığı ile EPDK’nın görüşmeleri sonuçlanmış, Maliye Bakanlığı’nın hazırladığı, Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı, Başbakanlık Kanun ve Kararlar Dairesi tarafından 2 Şubat 2018 tarihinde yayınlanmıştı.
Torba yasa, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda geçtiğimiz hafta kabul edildi ve önümüzdeki hafta meclis gündemine gelmesi bekleniyor.
Tasarıda getirilen düzenleme ile Gelir Vergisi Kanunu’nda düzenlenen, “Vergiden Muaf Esnaf” düzenlemesi çatısında güneşten elektrik üreten ve tükettiğinden fazlasını şebekeye satmak isteyen kişilere esnaflık statüsü tanınıyor.
Tasarıda yer alan ve konuyu düzenleyen, 3. Maddenin gerekçesi şu şekilde:
Madde 3 Gerekçesi:
Madde ile, yenilenebilir enerji kaynaklarından en üst düzeyde istifade etme hedefi doğrultusunda elektrik enerjisi üretiminin teşvik edilmesi amacıyla, sahibi oldukları veya kira ile kullandıkları meskenlerde, 6446 sayılı Kanun’un 14. Maddesi uyarınca lisanssız yürütülebilecek faaliyetler kapsamında kurdukları çatı ve cephe uygulamalı yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı ve kurulu gücü azami 10KW (10KW dahil) olan, elektrik üretim tesisinden, ürettikleri elektrik enerjisini son kaynak tedarik şirketlerine satan gerçek kişiler, gelir vergisinden muaf esnaf kapsamında alınmaktadır. Madde kapsamında giren birden fazla üretim tesisine sahip olanların, söz konusu muafiyetten yararlanabilmeleri için, bir yıl içinde tüm tesislerinden üretip satabilecekleri elektrik enerjisi miktarının tespitinde de 10kw’lık (10Kw dahil) sınır göz önünde bulundurulacaktır. Bu şekilde ürettikleri elektriği son kaynak tedarik şirketine satan gerçek kişilerin, belge düzenleme, defter tutma, beyanname verme yükümlülüğü olmayacak, satış yapan kişiye son kaynak tedarik şirketi gider pusulası düzenlemek suretiyle ödemelerini tevsik edecektir.
Basitleştirerek açıklayalım:
- Bu düzenleme şirketleri değil gerçek kişileri kapsıyor: Bu düzenleme, sadece gerçek kişileri vergiden muaf tutuyor.
- Bireyler elektriğini yenilenebilir enerjiden üretsin diye teşvik: Maddenin temel amacı, yenilenebilir enerji kaynaklarından üst düzeyde faydalanmak ve yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretmek isteyen gerçek kişileri teşvik etmek,
- Hem sahibi olduğu hem kiraladığı taşınmazda yenilenebilir enerji üretmek mümkün: Çatısında elektrik üretip, kullanmak ve kullandığından fazlasını şebekeye satmak isteyen gerçek kişi, üretim tesisinin kurulacağı yere ait tapu kaydı veya kira sözleşmesi veya kullanım hakkını gösterir belgesini sunması yeterli.
- Tüketimden fazlası elektrik sisteme satılabilir: 10KW ve altı gücü kadar çatı ve cephe uygulamalı yenilenebilir enerji üreten gerçek kişiler, ürettikleri elektriğin tükettiklerinden fazla olması durumunda, bölgelerinde elektrik dağıtımı yapan dağıtım şirketine başvuruda bulunarak, fazladan ürettikleri elektriği sisteme satabilecekler. Dağıtım şirketleri listesi için >> TEDAŞ dağıtım şirketleri
- Şirket kurma ve muhasebeci tutma zorunluluğu yok: Kişilerin fazladan ürettikleri elektriğin satışını yapmaları için herhangi bir şirket kurulumuna ihtiyaç yok. Madde düzenlemesi gerçek kişi olarak ifade ettiği için, şirket kurulumu olmadan da, bireyin dağıtım şirketi ile satış ilişkisi kurması mümkün.
- Dağıtım şirketi gider pusulası ile ödeme yapacak: Bu satış meydana gelmesi ile dağıtım şirketi gerçek kişiye gider pusulası kesmek sureti ile ödeme yapacak. Faturalandırma veya defter tutma yükümlülüğü gerektiren başka bir muhasebeleştirme işlemine gerek olmayacak.
- Gelir vergisi muafiyeti: Ürettiği fazladan enerjiyi dağıtım şirketine satan kişi gelir elde edecek ancak, Bakanlığın teşvik politikası uyarınca, gelir vergisi ödemek külfeti kalkıyor.
Esnaflık Mertebesi ve Muafiyeti Nedir?
Gerli Vergisi Kanunu’nun 9. Maddesi, esnaf erbabı olup vergi muafiyetini düzenliyor. Bu maddenin amacı, belirli faaliyetlerde çalışan kişilerin çeşitli eşyaları satışı veya iş görmeleri ile gelir elde etmelerini kolaylaştırmak, ticari hayatın çeşitli yükümlülüklerinden kurtarmak.
Güneşten enerji üretip satmak artık sıradan bir esnaflık faaliyeti gibi… Zira madde düzenlemesi kimlerin hangi faaliyetlerini kapsıyor diye bakarsak geniş bir yelpaze çıkıyor karşımza; gezici olarak bir işyeri açmaksızın perakende ticaret ile iştigal edenler, hallaç, kalaycı, lehimci, nalbant, fotoğrafçı, odun ve kömür kırıcısı, çamaşır yıkayıcısı, hammallar, küçük sanat erbabı…
Esnafın Yükümlülükleri?
Her ne kadar güneşten elektrik üretip, ihtiyacının fazlasını satmak isteyenler için uygulama nasıl olacak henüz belli olmasa da Gelir Vergisi Kanunu, esnaf muaflığından yararlananlara da çeşitli yükümlülükler getiriyor.
- Muafiyetten yararlanmak isteyen kişiler, “esnaf muaflığı” belgesi alınmalı.
- Gelir vergisi kanununa göre, esnaf muaflığından faydalananlar, faaliyetleri ile ilgili olarak satın aldıkları mallara ve giderlerine ilişkin, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden aldıkları belgeleri saklamak zorundadırlar.
- Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre yoklamaya yetkililer ile belediye zabıtalarınca yapılan denetimlerde vergiden muaf esnafın mal alış ve giderlerine ilişkin belgeleri yanında bulunması gerekir.
Stadyumlar her kentin merkezinde yer alan, kitleleri çeken ve kültür yaratan yapılar ve elektrik kullanımında da kayda değer bir paya sahipler.