Collins sözlüğü 2020’nin kelimesini “Sokağa çıkma yasağı (Lockdown)” olarak ilan etti.
Geriye dönüp baktığımızda, üzerimizde hala etkileri olan ve yaşayış biçimimizi derinden etkileyen bu yılı çoğumuz aylarca evden çıkmayıp tüm işlerimizi evden yaparak, sevdiklerimize uzak kalarak geçirdik. Maskeler hayatımızın vazgeçilmezi olurken, dezenfektanlar hayatımıza girdi ve sosyal mesafenin pratikte nasıl bir şey olduğunu gördük. Çoğu kişi evde kaldığı sürece belirsizlikler nedeniyle daha fazla endişeli bir hale büründü.
Neredeyse 1 senedir pandemi gerçeğiyle yüzleşmek zorunda kalan insanlık, gezegenin karşı karşıya olduğu en büyük tehdidi savurabilmiş değil. Kimimiz kendimizi evimizde güvende hissediyor olsak da uzaklarda veya çok yakınımızda binlerce insan iklim krizinin sebep olduğu yıkımlarla mücadele etmek zorunda kaldı ve kalmaya devam ediyor.
2020 pandemi dışında bize neler mi getirdi? Ölümcül orman yangınları, aşırı hava olayları, hortumlar, büyük tayfunlar ve sebep oldukları sel felaketleri.
Bu fotoğraf koleksiyonu, böylesine yıkıcı doğa olaylarına tanıklık etmek için pandemiye rağmen hayatlarını riske atarak görseller toplayan gönüllüler, aktivistler ve fotoğrafçılara bir saygı olarak derlendi. İklim krizinde geri dönüşü olmayan bir sona yaklaşıyoruz, hemen şimdi harekete geçmeliyiz.
Avustralya’da 11 milyon hektarlık bir alana yayılan ve en az 29 kişinin hayatına mâl olan büyük bir yangın yaşandı. 1 milyar kuş, memeli ve sürüngen canlının bu yangınlardan etkilendiği veya öldüğü tahmin ediliyor.
Greenpeace “Okyanusları Koru” projesi kapsamında iklim krizinin etkilerine tanıklık etmek için 1 yıl süren kutuplar arası yolculuğa çıktı. Antartika’da çekilen bu görüntülerde Chinstrap ve Gentoo penguenleri Yarım Ay Adası’ndan kopan buzul üstünde balık avındalar.
Gran Chaco, Amazon’dan sonra Güney Amerika’nın en büyük ikinci ormanıdır. Alanda 3.400 bitki türü, 500 kuş türü, 150 memeli, 120 sürüngen, 100 amfibi ve yerli halk yaşıyor. Son 30 yılda Arjantin, yoğun hayvancılık ve tarım nedeniyle 8 milyon hektar ormanı kaybetti. Ormansızlaşma, iklim değişikliğine katkıda bulunarak kuraklık veya şiddetli fırtınalar gibi daha aşırı hava olaylarına neden oluyor.
Avustralya’nın Büyük Set Resifi beş yıl içinde üçüncü ağarma olayı ile karşı karşıya kaldı. Magnetic Island’da, yarım ay damselleri (Neopomacentrus bankieri), limonlu damseller (Pomacentrus moluccensis) ve genç altın kelebek balığı (Chaetodon aureofasciatus) ağarmış bir Acropora mercanı çevresinde birlikte yüzüyorlar. Mercan ağarması nedir, ne sebep olur öğrenmek için bu bağlantıya bakabilirsiniz.
Greenpeace Brezilya, ormansızlaşmayı ve orman yangınlarını izlemek için her yıl Amazon üzerinden uçuyor. Temmuz 2020’de, Pará ve Mato Grosso eyaletlerinde Inpe (Ulusal Uzay Araştırma Enstitüsü) tarafından yapılan Deter (Gerçek Zamanlı Ormansızlaşma Tespit Sistemi) ve yangın uyarıları ile noktalar üzerinden uçuşlar yapıldı. Amazon’da geçen yıllara benzer şekilde bu yıl çıkan yangınlar tesadüf değil. Yangınları, çiftçiler ve toprak işgalcileri sığır çiftliği ve endüstriyel tarım üretimi için kullanılan araziyi genişletmek için bilinçli olarak başlatıyorlar ve maalesef Bolsonaro’nun çevre karşıtı gündemiyle daha da kötüleştirilen bir uygulamanın parçası oluyorlar. Yerliler, evleri, geçim kaynakları ve sağlıkları yangınlar tarafından tehdit edildiğinden en çok risk altında olan gruplar.
Tarihteki en yıkıcı sel sezonlarından birine tanık olduk. Seller, birçok ülkeyi kasıp kavurdu: Çin, Hindistan, Nepal, Bangladeş, Japonya, Endonezya, Pakistan, Tayland, Güney Kore, Kenya, Sudan, Nijerya ve Yemen. Küresel olarak, şimdiye kadar 50 milyondan fazla kişi etkilendi ve iklim krizinin bilimsel gerçekleri görmezden gelinmeye devam edilirse bu büyük olasılıkla artmaya devam edecek.
21 Eylül 2020 sabahın erken saatlerinde Kaliforniya, Wrightwood yakınlarında Bobcat Yangını 100.000 dönümlük araziyi aşarken, Angeles Crest Otoyolu boyunca ağaçlar yandı.
Yangın, Angeles Ulusal Ormanı’nın büyük bir yüzdesini yaktı ve Wilson Dağı’ndaki tarihi gözlemevlerini tehdit etti. Bobcat yangını 100.000 dönümün üzerine çıktı ve Los Angeles County tarihindeki en büyük orman yangınlarından biri haline geldi.
Bu, 2020’de Kaliforniya’da yaşanan birçok yangından sadece biri. Yangın mevsimleri her yıl daha uzun ve daha yoğun hale geliyor. İklim krizinden kaynaklanan yükselen sıcaklıklar, ormanları ve diğer doğal alanları kurutuyor ve yangın çıkma olasılığını artırıyor. İnsanlar hayatlarını, evlerini, eşyalarını, geçim kaynaklarını kaybediyor. Doğal yaşam yok oluyor ve hepimizin bağlı olduğu ormanlar yok ediliyor.
Kamçatka’da bir çevresel felaket meydana geldi – kıyı boyunca deniz tabanındaki çok fazla hayvan öldü, şu anda pestisit çöp sahasından zehirli maddelerin sızıntısı, diğer nesnelerden sızıntılar, zararlı yosun patlaması gibi çeşitli versiyonlar düşünülüyor. Kesin bir sonuç yok, soruşturma devam ediyor. Savcılık, hükümetin nedenini bulmak için yaptığı eylemlerin zamansız olduğunu ve ayrıca Kamçatka’da birçok başka çevre ihlalini ortaya çıkardığını itiraf etti. Hükümet, pestisit depolama alanını tasfiye etmeye ve ayrıca okyanusla ilgili sorunları erken bir aşamada izlemek ve ortaya çıkarmak için bir sistem kurmaya karar verdi. Kamçatka’da neler olmuştu hatırlamak için bu haberi okuyabilirsiniz.
Tayfunlar peş peşe Kasım ayında Filipinler’i vurdu ve 3 milyondan fazla kişinin yerinden olmasına neden olan yıkıcı sellere neden oldu. 17 Kasım itibarıyla, tayfunların tarıma verdiği zarar 256 milyon dolar, altyapıya verdiği zarar ise 165 milyon dolar oldu. Başkan Duterte, tüm Luzon adasında felaket durumu ilan etti ve yardım ve kurtarma çabalarını desteklemek için fonların seferber edilmesini istedi. Ancak Filipinliler sosyal medyada, bu olaylara hazırlıklı olmayan hükümetten hesap vermesini istediler ve iklim değişikliğini körükleyen ve karbon emisyonlarıyla dünyayı kirletenlerden iklim adaleti istediler.
Raja Ampat, Papua, Endonezya’daki mangrovlar pek çok nadir türü destekler ve birçok yavru balık için önemli bir beslenme alanıdır. Ne yazık ki, bu güzel ekosistem, mercan kayalığı hasarı ve plastik kirliliği nedeniyle tehdit altında.
Bu yazı Greenpeace Uluslararası Multimedya Editörü Sudhanshu Malhotra tarafından kaleme alınmıştır.