ABD’li Energy Transfer şirketinin Greenpeace’e açtığı dava başladı. Greenpeace, destek çağrısı yaptı.
ABD’li Energy Transfer (ET) şirketinin Greenpeace Uluslararası ve Greenpeace ABD ofislerine açtığı 300 milyon dolarlık dava Mandan, Kuzey Dakota’da başladı. Greenpeace davalıları, toplam maliyeti 1 milyar doları bulabilecek bir dava süreci ile karşı karşıya.
Dava 24 Şubat’ta Kuzey Dakota adliyesinde halka açık olarak görülmeye başlandı. Medya ve gözlemci grupların mahkemeye daha fazla şeffaflık ve duruşmalara erişilebilirlik sağlanması için yaptığı girişimler reddedildi. Hem Greenpeace davalılarının davanın kamuya açık canlı yayınlanması talebi hem de bir dizi yayın organı ve gazetecinin canlı yayın yapma talebi mahkemeden karşılık bulmadı.
Energy Transfer’in Greenpeace Uluslararası ve Greenpeace ABD’ye karşı açtığı bu dava karın peşinden giden şirketlerin sivil toplum kuruluşlarını ve aktivistleri susturmak ve yıldırmak için dünyanın dört bir yanında kullandıkları davalardan yalnızca biri. Hem Türkiye’de hem de dünyada şirketler bu taktiği oldukça sık kullanıyor.
Greenpeace, Şubat ayının başında Hollanda’da ET’ye karşı dava açarak Avrupa Birliği’nin anti-SLAPP Direktifi kapsamında ilk test sürecini de başlatmış oldu. Greenpeace Uluslararası bu dava ile ET’nin ardı ardına açtığı temelsiz davalar nedeniyle uğradığı tüm zararları ve kayıpları geri almayı amaçlıyor. Davanın kazanılması kar hırsıyla hareket eden büyük şirketlere yönelik cezasızlık çağının sona erdiğine dair bir mesaj olacak.
Dava sadece Greenpeace ve çevre hareketi için değil, ifade özgürlüğü açısından da kritik bir öneme sahip olduğundan, farklı grupların gözü de Kuzey Dakota’daki duruşmanın üzerinde. Aralarında ADB’nin efsanevi sivil haklar avukatlarının da bulunduğu bağımsız bir avukat ekibi davayı yakından izleyeceğini açıkladı. İzleme ekibinde Nelson Mandela gibi isimleri temsil etmiş olan Marty Garbus, Su Koruyucuları Hukuk Kolektifi’nden yerli hakları avukatı Natali Segovia ve dünyanın en büyük avukat örgütü olan Uluslararası Demokrat Avukatlar Birliği’nin başkanı Jeanne Mirer gibi isimler yer alıyor. Ulusal ve uluslararası dayanışmanın yanı sıra yerel, ulusal ve uluslararası medya da davayı yakından takip ediyor.
Ne olmuştu?
2016 yılında, ABD’deki en büyük fosil yakıt petrol boru hattı ağına sahip şirket olan Energy Transfer, Dakota Access Petrol Boru Hattı’nı inşa etmeye başladı. Hattın özellikle Kuzey Dakota’dan geçişi yerli halkın büyük direnişiyle karşılaştı.
Şirket, “halkın katılımına karşı stratejik davalar” (İngilizce adıyla SLAPP – Strategic Lawsuits Against Public Participation) örneklerinden biri olan davada 300 milyon ABD Doları tazminat talep ediyor. ET’nin açtığı dava, yerlilerin öncülük ettiği Standing Rock protestosunun tarihini yeniden yazmayı amaçladığı için ABD’de ve dünya genelinde ifade özgürlüğü üzerinde caydırıcı bir etki yaratabilir. Uluslararası Greenpeace ve Greenpeace ABD, 2017 yılından bu yana ET’nin protestoların Greenpeace tarafından organize edildiğine dair asılsız iddialar içeren ve büyük bir hareketin mücadelesini görmezden gelen davalarıyla mücadele ediyor.