Her yıl 12 milyon ton plastik denizlerimize karışıyor. Sorunun en büyük kısmını da plastik tüketiminin ortalama yüzde 40’ını oluşturan tek kullanımlık plastik ambalajlar oluşturuyor. Büyük market zincirleri devasa plastik tüketim döngüsünün tam merkezinde yer alıyorlar. Bu sebeple süpermarketlerin plastik ayak izini (süpermarketin bir yılda üretim, tedarik ve operasyon süreçlerinde kullandığı toplam plastik miktarı) ve plastik kirliliğine karşı eylem planını açıklamasını istedik.
Bunun için Türkiye’de en çok satış hacmine sahip olan marketleri ve bu marketlerin son yıllarda açılan mağaza sayısını baz aldık. Bu marketleri göz önünde bulundururken 2019’da Süpermarketlere Soruyoruz anketine katılan tüm tüketiciler, kendi alışveriş yaptıkları süpermarketleri de belirterek, Türkiye’de en çok satış hacmine sahip marketlerin plastik ayak izini açıklamasını istediğini dile getirdi.
Aldığımız (ya da bir diğer tabirle alamadığımız) sonuçlar üzücü.
Görünen o ki hiçbir süpermarket plastik ayak izini açıklamak istemiyor. Şeffaf olmayan süpermarketler, aslında asıl tedarikçi olmadıkları için plastik kirliliğinin asıl sorumluluğunu da üstlenmiyor, belki de bu yüzden de bir eylem planları yok gözüküyor.
Ancak tüketicilerin seçim şansı pek yok. Büyük market zincirleri bu ürünleri tüketiciyle buluşturarak devasa plastik tüketim döngüsünün tam merkezinde yer alıyorlar. Eğer tüketicinin davranışı değişecekse, marketlerin adım atması elzem. Bu sebeple Greenpeace Akdeniz marketlerden hem ürettikleri kendi markalarının hem de satışa sundukları diğer tüm ürünlerin yarattığı plastik ayak izini şeffaf bir şekilde kamuoyuyla paylaşmasını ve sorumluluküstlenerek bir eylem planı çerçevesinde harekete geçmelerini talep ediyor.
Araştırma raporundan ise özet bulgular şöyle:
- 9 market ve kozmetik markete yüz yüze görüşme ve ardından online anket yapma talebinde bulunuldu. İletişime geçilen marketler: Metro, Migros, CarrefourSA, BİM, Rossman, Watsons, ŞOK, Gratis, A101
- Yüz yüze görüşmeyi kabul eden market sayısı: 4 (CarrefourSA, Metro Toptancı Market, Migros ve BİM)
- Anket çalışmasına katılan market sayısı: 0
- Bugüne kadar Türkiye’de plastik ayak izini açıklayan market sayısı: 0
- Avrupa Birliği mevzuatında yer alan tek kullanımlık plastik ürünlerini azaltmak için taahhüt tarihi veren market sayısı: 0
- Yeniden kullanılabilir ve yeniden doldurulabilir paketleme gibi yeniden kullanımı teşvik edecek uygulamaları hayata geçirmeyi planlayan market sayısı: 0
- Plastik ambalaj ve ürünleri azaltmak için taahhüt tarihi veren market sayısı: 0
- Market ve kozmetik marketler arasında mikroplastik içeren ürünlerin satışını yapmama kararı alan market sayısı: 1 (Rossman)
Raporun tamamına bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
