22 Σεπτέμβρη. Ημέρα Χωρίς Αυτοκίνητο. Πόλεις του κόσμου, περήφανες, παρουσιάζουν τις δικές τους βελτιώσεις, τις δικές τους κατακτήσεις εξ ονόματος πεζών, δικυκλιστών, ατόμων με ειδικές ανάγκες… Πόλεις του κόσμου παρουσιάζουν τις εκτάσεις που κέρδισε το πράσινο, τις εκτάσεις που έχασαν οι δρόμοι. Πόλεις του κόσμου παρουσιάζουν σχέδια για ηλεκτροκίνηση των μέσων συλλογικής μεταφοράς. Κάποια στιγμή όμως η προσοχή φεύγει από το μακρινό πλάνο και έρχεται εδώ, στα δικά μας, και η σύγκριση είναι αμείλικτη.
Ευτυχώς υπάρχουν και δικές μας πόλεις που έχουν κάνει σοβαρά βήματα για την απομάκρυνση του ΙΧ από το κέντρο τους (αυτόματα έρχεται στο μυαλό η περίπτωση των Τρικάλων, αλλά και της Καρδίτσας ή της Λάρισας). Μετά, αναπόφευκτα, το μυαλό έρχεται στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη, αλλά και την εθνική λογική που εξακολουθεί να μετρά την ανάπτυξη και με τον αριθμό πωλήσεων αυτοκινήτων, τα χιλιόμετρα νέων αυτοκινητόδρομων, την κατανάλωση καυσίμων…
Το τίμημα σε ανθρώπινες ζωές από την ατμοσφαιρική ρύπανση στην Ελλάδα είναι της ίδιας τάξης μεγέθους με το τίμημα που πληρώνουμε από τα τροχαία ατυχήματα. Αυτό προκύπτει και από σχετικές έρευνες που εκπόνησαν κατά το παρελθόν το Πανεπιστήμιο Αθηνών και η Greenpeace, σε μία προσπάθεια να εκτιμηθεί με ποσοτικούς όρους η θνησιμότητα και το οικονομικό κόστος λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Ελλάδα. Ακολουθώντας τη σχετική μεθοδολογία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και τα στοιχεία για την ατμοσφαιρική ρύπανση, όπως αυτή καταμετρήθηκε από τους αρμόδιους κρατικούς φορείς, υπολογίστηκε ότι το κόστος σε ανθρώπινες ζωές είναι συγκρίσιμο με το αντίστοιχο από τα τροχαία ατυχήματα (Ιούλιος 2000). Όχι, δεν είναι τα αυτοκίνητα η μόνη πηγή ατμοσφαιρικής ρύπανσης (ας όψεται ο λιγνίτης στην ηλεκτροπαραγωγή), αλλά η συμμετοχή τους είναι εξαιρετικά σημαντική, ιδίως στα αστικά κέντρα.
Η μέρα αυτή θα είναι μέρα πραγματικής γιορτής και για τη χώρα μας, όταν αρχίσουμε να μετράμε μείωση χιλιομέτρων από τα αυτοκίνητα, αύξηση δικτύου αξιόπιστων σύγχρονων μέσων συλλογικής μεταφοράς και υπηρεσίες που σέβονται τον πελάτη-πολίτη, αύξηση χρηστικών (και όχι διακοσμητικών) ποδηλατόδρομων, μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, περισσότερους ελεύθερους χώρους και χώρους πράσινου. Ως τότε, θα βλέπουμε τη γιορτή από μακριά, σαν να μην μας κάλεσαν σε αυτό το πάρτι.
