Samen met Mobilisation for the Environment (als voortrekker) en Milieudefensie vochten we de natuurvergunning van Schiphol aan. De natuurvergunning stond Schiphol onterecht toe heel veel stikstof uit te stoten. Een van de grootste stikstofuitstoters van Nederland bleef zo buiten schot in de stikstofcrisis.
De natuurvergunning bleek gebaseerd op allerlei niet-kloppende data en argumentatie. Dat heeft de rechtbank bevestigd. De natuurvergunning wordt vernietigd. Nu moet Schiphol aantonen hoeveel vluchten nog mogelijk zijn. Hoe dan ook gaat dat aantal fors lager zijn. Schiphol zal moeten krimpen.
Wat is een natuurvergunning?
Een natuurvergunning is een officiële toestemming voor activiteiten die significante stikstofuitstoot kunnen veroorzaken in beschermde natuurgebieden (zogenaamde Natura 2000-gebieden). Zonder deze vergunning mag een bedrijf zijn activiteiten niet uitvoeren. De vergunning bevat een plafond voor de maximale uitstoot en waarborgt dat ecologische effecten met zorg worden beoordeeld.
Waarom heeft Schiphol een natuurvergunning nodig?
Schiphol geldt als een van de grootste stikstofuitstoters van Nederland. Hoewel lange tijd werd aangenomen dat een luchthaven geen vergunning nodig had, besloot het kabinet in 2020 dat ook Schiphol in het vergunningenstelsel moest meedoen. Om de vereiste ‘stikstofruimte’ te verkrijgen, kocht de luchthaven rechten van negen agrarische bedrijven. In september 2023 verleende het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de vergunning voor maximaal 500.000 vliegbewegingen per jaar.
Wat is er mis met de natuurvergunning van Schiphol?
Samen met MOB en Milieudefensie brachten we tijdens de rechtszaak meerdere fundamentele problemen met de natuurvergunning van Schiphol naar voren. Zo was bij de aanvraag uitgegaan van een te hoge stikstofuitstoot in de referentieperiode, waardoor het leek alsof de huidige schade meeviel. Dat maakte het makkelijker om meer vluchten te rechtvaardigen, terwijl de daadwerkelijke impact op de natuur werd onderschat.
Ook bekritiseerden we de manier waarop Schiphol stikstofruimte had verkregen: door negen boerderijen op te kopen die volgens ons toch al zouden stoppen. Die maatregel was dus niet ‘additioneel’, terwijl dat wel vereist is volgens Europese regels. Daarnaast wezen we op onvolledige en onnauwkeurige stikstofberekeningen, waardoor niet kon worden aangetoond dat de uitstoot binnen de wettelijke grenzen bleef en de natuur voldoende beschermd werd.
Wat bepaalde de rechter over de natuurvergunning van Schiphol?
De rechtbank vernietigde de natuurvergunning van Schiphol. Schiphol mocht jarenlang veel te veel stikstof uitstoten. Zonder een geldige natuurvergunning verkeert Schiphol in een illegale situatie: de luchthaven overschrijdt de natuurbeschermingswetten zolang ze geen geldige vergunning heeft. De overheid is daarom verplicht om te handhaven en Schiphol te dwingen te stoppen met illegaal vliegen. Om aan de wet te voldoen, zal Schiphol een nieuwe natuurvergunning moeten aanvragen, waarbij het maximaal aantal vliegbewegingen een stuk lager ligt dan de huidige 500.000: een feitelijke krimp van de luchthaven.
Wat betekent deze uitspraak voor Schiphol en voor de natuur?
Die krimp heeft in potentie positieve gevolgen voor ons milieu. Schiphol zal nu opnieuw een natuurvergunning moeten aanvragen en aantonen hoeveel vluchten nog mogelijk zijn. Maar deze keer zonder rekentrucs en geitenpaadjes. Het is onze verwachting dat het aantal vluchten daarmee fors lager zal zijn. Dit zal zorgen voor minder stikstofuitstoot en schade aan de natuur. Daarnaast zorgt dit ook voor minder vliegherrie voor omwonenden en minder uitstoot die de aarde opwarmt.
Wat zijn de next steps?
We gaan duidelijk maken dat wij van de overheid verwachten dat zij de Wet natuurbescherming onverwijld laat gelden en handhavend optreedt. Tegelijkertijd blijven we samen optrekken met MOB en Milieudefensie om te controleren of de luchthaven en de Inspectie Leefomgeving en Transport de uitspraak correct uitvoeren. Mochten zich onrechtmatigheden voordoen, dan staan we klaar om aanvullende juridische stappen te nemen. Zo zorgen we ervoor dat de overheid haar wettelijke plicht nakomt en Schiphol binnen de vastgestelde grenzen opereert.
Vergeet niet dat er al een alternatief is: de trein. We roepen nu op tot een beter treinnetwerk in Europa, zodat treinreizen voor iedereen toegankelijk is.
Wij roepen op om te werken aan een snel, goedkoop en efficiënt treinnetwerk. Want de meeste mensen reizen liever zonder het klimaat te vernielen.
Onderteken de oproep
