Met deze twee eisen in de klimaatzaak Bonaire komen we op voor klimaatrechtvaardigheid.
Op 11 januari 2024 hebben 8 inwoners van Bonaire en Greenpeace Nederland de Nederlandse Staat gedagvaard voor het gebrek aan klimaatbeleid. Op 7 en 8 oktober 2025 staan we tegenover de staat in de Rechtbank Den Haag.
Klimaatverandering vormt een grote dreiging voor alle Nederlandse burgers. Inwoners van de Nederlandse gemeente Bonaire zijn extra kwetsbaar voor de gevolgen van klimaatverandering. Zij ervaren nu al extreme hitte, tegenvallende oogsten en visvangsten, overstromingen, het verdwijnen van koraal. En het beleid van de Nederlandse overheid schort aan alle kanten: burgers op Bonaire kunnen niet rekenen op gelijke bescherming.
In dit webartikel gaan we in op de eisen die we stellen in de rechtszaak. Waarschuwing: het wordt een beetje technisch.
Wil je de dagvaarding zelf lezen? Klik dan hier. Wil je de klimaatzaak steunen. Klik dan hier.
Twee hoofdeisen
In onze dagvaarding staan twee hoofdeisen;
- Er moeten plannen en concrete maatregelen komen, ontwikkeld samen met de inwoners, om Bonaire te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Dit wordt ook wel adaptatie genoemd.
- De Nederlandse Staat moet een eerlijk aandeel leveren aan de opgave om de wereld onder de 1,5 graad opwarming te houden. Dit houdt onder andere in dat de Nederlandse broeikasgasuitstoot zo snel mogelijk naar netto 0 moet. Uiterlijk 2040 moet de broeikasgasuitstoot van Nederlands grondgebied nul zijn. Dit wordt ook wel mitigatie genoemd.
Mensen moeten beschermd worden in de klimaatcrisis (adaptatie)
Omdat we zeker willen stellen dat er tijdig een adequaat beschermingsplan voor mensen op Bonaire komt, en wij daartoe onvoldoende garanties zien, hebben wij toegevoegd dat de staat ervoor moet zorgen dat er uiterlijk 1 april 2027 een dergelijk plan moet liggen. Dat is binnen een jaar nadat de Bonaire Klimaattafel projectgroep het Klimaatplan voor Bonaire opgeleverd moet hebben. Wij eisen dat dit beschermingsplan voldoet aan een aantal voorwaarden, zoals die worden gesteld in mensenrechtenverdragen en -uitspraken. Dat betekent dat het is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, kennis en wensen van de inwoners van Bonaire, en rekening houdt met structurele uitdagingen op Bonaire zoals armoede.
De overheid moet een eerlijk steentje bijdragen in het stoppen van klimaatverandering en daarmee het terugdringen van de uitstoot (oftewel mitigatie)
De regering moet de uitstoot veel sneller terugdringen. Dat is onze tweede eis: Nederland moet z’n eerlijke steentje bijdragen voor maximaal 1,5 graad opwarming. De hoeveelheid CO2 die nog uitgestoten kan worden om onder 1,5 graad te blijven moet over alle wereldbewoners tenminste gelijk verdeeld worden. Het mag niet zo zijn dat Nederland een groter stuk van de taart opeet. Daarom eisen wij onder meer dat de broeikasgasuitstoot binnen Nederland 10 jaar sneller naar nul teruggedrongen wordt.
Iets meer uitleg nodig? Wij scheiden twee dingen: wat is het eerlijke aandeel van Nederland en wanneer is het haalbaar voor Nederland om naar 0 uitstoot te gaan. Dan komen wij uit op:
- Nederland moet zijn eerlijke aandeel (‘fair share’) leveren om de wereld onder de 1,5 graad opwarming te houden. De broeikasgassen die nog uitgestoten kunnen worden om onder deze grens te blijven kan worden vergeleken met een taart. Omdat Nederland in het verleden al te veel heeft uitgestoten, zou Nederland eigenlijk helemaal niets meer van deze taart mogen eten, of zou de punt zo klein zijn dat die in 2030 zeker op is. Nederland moet dus in ieder geval in 2030 netto-nul CO2-uitstoot hebben, veel sneller dan het nu doet. Omdat dit erg ingrijpend is, eisen wij dat de Nederlandse uitstoot in 2030 nul moet zijn waarbij uitstoot die de regering in het buitenland reduceert mag meetellen, totdat Nederland de eigen uitstoot naar nul heeft gebracht..
- Reduceer de uitstoot van broeikasgassen volgens de ‘hoogst mogelijke ambitie’ binnen de Nederlandse grenzen. Dit is uiterlijk in 2040 netto-nul uitstoot. Volgens onderzoek van Kalavasta, Berenschot en CE Delft is dit haalbaar.
Nederland moet zich aan haar eigen afspraken houden aan de Nederlandse Klimaatwet houden
Op basis van internationale klimaatafspraken en mensenrechten moet Nederland dus meer doen dan het nu doet. We kunnen niet met de vinger wijzen naar andere landen; we moeten ook onze eigen verantwoordelijkheid nemen. Gezien de recente Nederlandse uitspraak, alsook de verschillende internationale uitspraken die recentelijk zijn gedaan, is de kans op een tik op de vingers aanzienlijk groter geworden.
Maar ondertussen voert dit (demissionaire) kabinet anti-klimaatbeleid, en lijkt niet eens de eigen doelen uit de Nederlandse Klimaatwet te gaan halen (55% in 2030). En met dit doel doen we bij lange na niet wat nodig is om onze eerlijke deel te leveren.
Waarom doen we het dan niet? Omdat het niet in het belang is van vervuilende bedrijven en miljardairs die geld verdienen met het vernietigen van de natuur en ons milieu. Ze doen er alles aan om er maar voor te zorgen dat regeringen geen actie ondernemen. In de Natuurzaak bepaalde de Nederlandse rechter dat de regering zijn eigen wettelijke stikstofdoel moet nakomen. In de Bonaire Klimaatzaak hebben we ook als laatste (‘subsidiaire’) eis opgenomen dat de Nederlandse Staat zich minimaal aan de eigen Klimaatwet moet houden. Dat is toch wel het minste van het minste en daarmee is het klimaatbeleid nog lang niet eerlijk.
De overheid heeft de taak om ons eerlijk te beschermen in de klimaatcrisis, maar doet dit niet. Steun de inwoners van Bonaire en Greenpeace en eis dat Nederland de CO2-uitstoot sneller terugdringt en maatregelen neemt.
Word medestander
